MUSTAFA SEZGİN TANRIKULU (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri... (Gürültüler) Arkadaşlar, iftar saatinden önce bunu konuşmak gerçekten... Aslında iftardan sonraya kalsa çok daha önemli olurdu.

BAŞKAN - Sayın milletvekilleri, sessizlik lütfen... Lütfen sessizlik...

MUSTAFA SEZGİN TANRIKULU (Devamla) - Çünkü, Alevi yurttaşlarımızın inanç özgürlüğüyle ilgili bir mesele. Bu sıkışıklıkta konuşmak doğru değil bence. İftardan sonra konuşsak çok daha doğru olurdu.

Değerli arkadaşlar, gerçekten önemli bir meseleyi konuşuyoruz, gerçekten. Çok esaslı bir biçimde -18 maddelik- inanç özgürlüğüne ilişkin bir paket hazırlamıştık, İç Tüzük'ün 37'nci maddesine göre gündeme getirdik. İsterdim ki Alevi yurttaşlarımızın inancına saygı nedeniyle Başkan buna iftardan sonra daha geniş bir ortamda konuşma imkânı sunsun ama bu imkânı sunmadı. Bunu da, ben özellikle de Alevi yurttaşlarımızın inanç hakkına bir saygısızlık olarak görüyorum bu sıkışık ortamda konuşmuş olmayı; bunu özellikle belirteyim.

Değerli arkadaşlar, 18 madde içerisinde cemevleri var, 2 Temmuzla ilgili olarak, 2 Temmuz Sivas katliamıyla ilgili olarak "Hoşgörü günü" ilan edilmesi var ve Madımak Oteli'nin utanç müzesi olarak kabul edilmesi var ve başka öneriler var ama bunlarla beraber... Tabii, bunlar sizin umurunuzda değil. Niye umurunuzda değil? Çünkü Alevi yurttaşlarımızın inanç özgürlüğüyle ilgili olarak onlarca çalıştay yaptınız, bir tanesi bir yasaya dönüşmedi bu Meclis çatısı altında.

Bakın değerli arkadaşlar, bu, bir doktora tezi değil, bu, bir yüksek lisans tezi değil, bu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 26 Nisan 2016 tarihinde verdiği, Alevi yurttaşlarımızın başvurusu üzerine verdiği karar; tam 90 sayfa değerli arkadaşlar. 26 Nisanda verildi, 27 Temmuzda kesinleşecek ve Büyük Daire Kararı. Bu daire kararında Alevi yurttaşlarımızın inanç özgürlüğüyle ilgili olarak çok önemli tespitler var. Biz Alevi yurttaşlarımızın inanç özgürlüklerini, ibadet özgürlüklerini Türkiye'de sağlamaktan uzağız, o yurttaşlarımızı burada mahkeme mahkeme dolaştırıyoruz, karar alamıyorlar, alamadıkları gibi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine gidiyorlar. Bakın, tez gibi kararlar yazılıyor ama hâlen bu Meclisin umurunda değil bu yurttaşlarımızın, onların hakları.

Bir tespiti okuyayım mı bakın değerli arkadaşlar? Karar İngilizce, daha Türkçeye çevrilmedi; umarım çevrilmiştir. Aynen şöyle: "Mahkeme, dinî toplulukların özerkliği gereği bir topluluğun hangi inanca ait olduğunu devletin değil sadece o dinî topluluğun otoritelerinin belirleyebileceğini belirtmiştir. Alevi toplumu belirgin, ayırıcı özelliklere sahip olup Alevi inancının tanımlanması tamamen ve münhasıran Alevilere ait bir konudur. Devletin dinsel inançların meşruiyeti ile, bu inançlarını nasıl ifade edecekleri konusunda herhangi bir değerlendirme hakkına sahip olması dinsel toplulukların özerk olarak var olma hakkını ihlal etmektedir." Daha birçok önemli tespit var bu mahkeme kararında ama on yıllar geçti Alevi yurttaşlarımız hâlen kendi tayin ettikleri yerlerde inançlarının gereğini, ibadetlerini yapamamaktadırlar ve bu...

YILMAZ TUNÇ (Bartın) - Önünde hiçbir engel yok, yapabilirler.

MUSTAFA SEZGİN TANRIKULU (Devamla) - ...bu çoğunluk nedeniyle olmuyor maalesef.

YILMAZ TUNÇ (Bartın) - Ne engel var?

MUSTAFA SEZGİN TANRIKULU (Devamla) - Daha iki gün önce İzmir'de cami imamları Alevi yurttaşlarımızın selasını okumadı, içinde "cemevi" geçtiği için. Bu yurttaşlarımıza bu zulmü bu Meclis gösteremez değerli arkadaşlar ama sizler gösteriyorsunuz. Niye gösteriyorsunuz? Bakın, 64'üncü Hükûmet Programı -aynı paragrafı aldım, 64'üncü Hükûmet Programı da burada- orada ne yazıyor 64'te? "Cemevleri eğitim sisteminde bilgilendirme, üniversitelerde araştırma ve uygulama merkezleri oluşturma..." ve sonuçta "İrfan merkezleri ve cemevlerine hukuki statü tanıyacağız." var, 64'üncü Hükûmet Programı değerli arkadaşlar. 65'inci Hükûmet de sizin Hükûmetiniz, cemevlerinin c'si yok değerli arkadaşlar. Ne değişti? Dört ay geçti aradan, ne değişti?

TAHİR ÖZTÜRK (Elâzığ) - Ne engel var?

MUSTAFA SEZGİN TANRIKULU (Devamla) - Niye 64'üncü Hükûmet Programı'nda "Cemevlerine hukuki statü tanıyacağız." var? Neden 65'inci Hükûmet Programı'nda "Cemevlerine hukuki statü tanıyacağız." paragrafı yok? Bunu bir aklıselim kalksın bize açıklasın burada, ne değişti?

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararı var, onlarca var; Hasan Zengin, Türkiye kararı var ve en önemlisi, Alevi yurttaşlarımızın talepleri var, bu talepleri var. Eğer ayrımcı davranmayacaksak; ibadet özgürlüğüne, inanç özgürlüğüne Sünni çoğunluk olarak saygı göstereceksek bu yurttaşlarımızın inanç özgürlüğüne saygı göstermek zorundayız. Bu da bizden daha çok bu çoğunluğun, yani AKP çoğunluğunun boyun borcudur, namus borcudur.

Teşekkür ediyorum. (CHP sıralarından alkışlar)