| Konu: | Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarı ve Teklifi münasebetiyle |
| Yasama Yılı: | 1 |
| Birleşim: | 127 |
| Tarih: | 18.08.2016 |
ERHAN USTA (Samsun) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum. Hayırlı sabahlar.
Sabahın dördü; teşvik konusunu konuşacağız, çok sıkıcı ancak Sayın Sanayi Bakanımız uzun süredir burada; şu vakte kadar kendisini ilgilendiren bir madde olmadı. Hiç olmazsa, biraz teşvik konusunu görüşerek Sayın Sanayi Bakanımızın da dikkatini çekebiliriz diye düşünüyorum.
Şimdi, Türkiye'de maalesef -son söyleyeceğimi baştan söyleyeyim- teşvik sistemi çalışmıyor. Yani teşvik sistemiyle, biz, yatırımları teşvik edemiyoruz. Tabii, bunun temel bir yapısal sorun kısmı var. Yani tasarrufu olmayan bir ülkede yatırımın yeteri kadar olması zaten beklenemez. Bakın, son çeyrek, son 2015 yılında toplam yatırımların -özel artı kamu yatırımlarının- millî gelire oranı yüzde 20,3; özel sektör yatırımları da yüzde 15,9, bunun da 10,5'lik kısmı makine teçhizat. Yani Türkiye'de aslında makine teçhizat yatırımları olarak baktığımızda millî gelirin sadece yüzde 10'u kadar yatırım yapılıyor. Bunun temel nedenlerinden bir tanesi, az önce bahsettiğim gibi, tasarrufların olmaması ama ikinci nedeni de aslında, belki, ona göre daha az önemli olan nedeni, sistem, yatırım ortamıyla ilgili sorunlar.
Şimdi, teşvik sistemi yeterince çalışmıyor. Bunu nereden görüyoruz? Mesela, biz teşvikleri veriyoruz fakat bizim ihracatımızın, üretimimizin teknoloji seviyesi düşüyor, bu son derece kritik. Sayın Bakanım, özellikle 2007-2014 mukayesesini yaptığımızda bütün şeylerde, yüksek teknoloji, orta üstü, orta altı ve düşük teknolojilerde yani hepsinde teknoloji seviyesinin düştüğünü görüyoruz. 2007-2014, bakın, yedi yıllık bir trendi veriyorum. Burada hem yüksek teknolojili seviyeler düşmüş hem de ortanın üstünden ortanın altına ve düşük teknolojiye doğru bir kayış var. Bu kadar para veriyoruz fakat teşvik sistemimiz çalışmıyor. Bu, üzerinde mutlaka ve mutlaka durulması gereken bir noktadır. Ben bunun çok önemli olduğunu düşünüyorum çünkü ciddi vergi indirimleri yapıyoruz, ciddi transferler yapıyoruz fakat iş bir türlü çalışmıyor.
Tabii, yatırımların az olmasının... Yatırım bir defa... Şimdi, dünyada yapılan çalışmalar var, ampirik çalışmalara baktığınızda bu tür teşviklerin yatırımları etkilemede de birincil derecede önemli olmadığı görülüyor. Daha önemli hususlar, aslında bir defa, güven ve istikrar, öngörülebilirlik yani yatırımcının kendisini o ülkede güvende hissetmesi, o ülkenin politik istikrarının olması, ekonomik istikrarının olması yatırımlar açısından son derece önemli. Hukuk tabii, hukuk sisteminin çalışması lazım. Burada zafiyetler varsa bir ülkede yine buralarda da yatırımların az olduğunu görüyoruz.
Daha da kötü bir şey, son yıllarda biz kaynak sıkıntısı çekiyoruz diyoruz, hep konuşuyoruz bunu. Yurt dışından yatırımcı getirmeye çalışıyoruz ancak son yıllarda özellikle kendi yatırımcılarımızın da yurt dışına çıktığını görüyoruz. Bakın, sadece 2014 yılı rakamını vereyim: Doğrudan yatırım anlamında 12,5 milyar dolar giriş varken 7 milyar dolar çıkış var. Ya, bunlar çok yüksek rakamlar.
Tabii, keşke, biz şunu elbette isteriz: Yani kendimize yetecek kadar yatırım yapalım, üretim yapalım, istihdamımızda sorun olmasın, ondan sonra bizim zenginlerimiz, bizim sermayedarlarımız yurt dışına gitsin, oralarda yatırım yapsın, oralardan kârlarını ülkemize transfer etsin ama maalesef bu, bizim ülkemizde yeteri kadar yatırım yapıldığından değil, ülkemizin yeteri kadar yatırımcı dostu olmamasından kaynaklanıyor. Bu, üzerinde mutlaka durulması gereken bir şey. Hükûmeti bu konuda ben ciddi olarak tedbir almaya davet ediyorum. Yani teşvik sisteminde sürekli bir arayış içerisindeyiz.
Şimdi, bu kanunda üç tane teşvik maddesi var, bir maddede daha konuşacağım. Ama geçtiğimiz iki maddede, mesela stratejik yatırımlar diye bir şeyi biz teşvik sisteminde bundan birkaç yıl önce koymuştuk fakat şimdi ondan yavaş yavaş vazgeçildiğini görüyoruz. Mesela stratejik yatırımlara has verdiğimiz bazı hususlar var. Neydi bunlar? İşte, inşaatta KDV iadesini sadece stratejik yatırımlar için yapıyorduk. Bunu şimdi bütün yatırımlara teşmil ettik. Yani diğer, stratejik olmayan yatırımlara da teşmil ettik. Veya mesela, 500 milyon TL sınırı vardı inşaat istisnası alabilmesi için, bunu 50 milyon TL'ye düşürdük. Dolayısıyla bir arayış içerisindeydik. Bunu bayağı ciddi olarak Hükûmet lanse etmişti, konuşmuştu stratejik yatırımları getiriyoruz diye fakat bunun çalışmadığını maalesef üzülerek görmüş oluyoruz.
Bu yatırım indirimi konusu da sistemdeki sıkıntılardan bir tanesidir. Yatırım indirimi sistemde 2006 yılında kaldırıldı maalesef. Ondan sonra daha karmakarışık bir sistem getirildi. Bakın, bunu muhasebeciler dahi anlamıyor. Sayın Bakandan ben istirham ediyorum, Sanayi Bakanısınız, bu konuda biraz daha gayret gösterilmesinin ben faydalı olacağını düşünüyorum. Anlaşılabilir, basit, sade bir yatırım indirimi sistemini, teşvik sistemini mutlaka uygulamak durumundayız.
Ben Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.
Teşekkür ediyorum. (MHP sıralarından alkışlar)