AK PARTİ GRUBU ADINA VEDAT DEMİRÖZ (Bitlis) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 239 sıra sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanun Tasarısı hakkında AK PARTİ Grubu adına söz almış bulunuyorum. Bu vesileyle yüce Meclise saygılarımı sunuyorum.

OKTAY VURAL (İzmir) - Ya ne sözü canım sen de!

VEDAT DEMİRÖZ (Devamla) - Size de saygılarımı sunuyorum kızsanız bile.

OKTAY VURAL (İzmir) - Saygısızlık yaptınız Milliyetçi Hareket Partisi Grubuna.

VEDAT DEMİRÖZ (Devamla) - Bakanlar Kurulunca 23 Mart 2012 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan 1/601 esas numaralı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu Tasarısı Plan ve Bütçe Komisyonunun 3 Mayıs 2012 tarihinde ilgili bakan, BDDK, Kalkınma, Maliye, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Gelir İdaresi Başkanlığı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, TMSF, Türkiye Katılım Bankaları Birliği, TOBB, Faktoring Derneği, Finansal Kiralama Derneği ve Finansman Şirketleri Derneği temsilcilerinin katılımıyla yapılan toplantıda tasarının Komisyonda görüşmeleri tamamlanmış ve Genel Kurulda görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulmuştur.

Plan ve Bütçe Komisyonunda yapılan toplantılarda muhalefet partilerinin katkılarından dolayı kendilerine huzurunuzda teşekkür ediyorum.

Finansal sektörde görülen değişiklikler ve uygulamada ortaya çıkan ihtiyaçlar neticesinde bu düzenlemelerin söz konusu şirketlerin güvenilir ve etkin bir şekilde faaliyetlerini yerine getirebilmeleri yönünden yeterli olmadığı görülmektedir. Bahse konu şirketlerin günümüz ihtiyaçlarına cevap verebilen yasal düzenlemeler çerçevesinde faaliyet göstermeleri ile ilgili  şirketlerin kuruluş ve faaliyetlerinin tek bir kanun çatısı altında düzenlenmesi amaçlanmaktadır.

Bu çerçevede, finansal kiralama şirketlerinin sahip olmaları gereken asgari ödenmiş sermaye tutarlarının günün şartlarına uygun hâle getirilmesi; şirketlerin etkin gözetim ve denetimleri için gerekli yasal altyapının tesis edilmesi; şirketlerin işlemlerinden kaynaklanan alacaklarından doğmuş veya doğması beklenen zararlarını karşılamak amacıyla şirketlere karşılık ayırma zorunluluğu getirilmesi; şirketlerin faaliyet izni alabilmeleri için Kanun'da öngörülen asgari sermayelerinin yüzde 5'i tutarında sisteme giriş payı ödemelerinin hüküm altına alınması;  "finansal kiralama işlemi" tanımının uluslararası standartlarla uyumlu hâle getirilmesi; finansal kiralama sözleşmelerinin hukuki niteliği, sona ermesi, tarafların hak ve borçları gibi hükümler, uygulamada karşılaşılan sorunları bertaraf edici bazı değişiklikler yapılmak suretiyle hâlen yürürlükte bulunan Finansal Kiralama Kanunu'nda yer aldığı şekliyle korunması; operasyonel kiralama, alt kiralama, bilgisayar yazılımlarının kiralanması, sat-geri kirala, yurtdışından yapılacak finansal kiralama işlemleri gibi konularda uygulamada sektörün önünü açacak yeni yükümlerin ihdas edilmesi amaçlanmaktadır.

(x) Bu bölümde Hatip tarafından Türkçe olmayan kelimeler ifade edildi.

Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu Tasarısı yedi kısımdan oluşmaktadır. 54 madde içermekte, 5 de geçici maddemiz bulunmaktadır.

Ben, kısaca kanunun amacını ve kapsamını açıklamak istiyorum.

Kanunun amacı: Finansal kuruluş olarak faaliyet gösteren, finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketlerinin kuruluş ve çalışma esasları ile finansal kiralama, faktoring ve finansman sözleşmelerine ilişkin usul ve esasların düzenlenerek faaliyetlerin daha etkili yerine getirilmesi amaçlanmaktadır.

Kanunun kapsamı: Finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri, bankalarca yapılan faktoring işlemleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarınca yapılan finansal kiralama işlemleri, bu kanun hükümlerine tabiidir.

3'üncü maddede tanımlar yer almıştır. Birlik, faaliyet kiralaması, fatura, kiracı, kiralayan, kurul, kurum, öz kaynak, şirket, finansal kiralama, kontrol ve şube tanımları yapılmıştır. Aynı zamanda, kanunda öngörülen terimlerde birlik sağlanması ve yapıların açıklanması amaçlanmaktadır. Finansal kiralama işlemi tanımı uluslararası standartlara uyumlu hâle getirilmektedir.

İkinci kısımda, izne tabi işlemler söz konusudur. Türkiye'deki şirketlerin kuruluş izinlerinin BDDK'nın en az 5 üyesinin aynı doğrultuda aldıkları kararlarla verilmesi mümkün kılınmaktadır. Böylece şirketlerin, etkin gözetim ve denetimleri için gerekli yasal altyapının sağlanması ve finansal piyasalarda güven ve istikrara dayalı bir sistemin geçerli olması amaçlanmaktadır. Türkiye'de bir şirket kurabilmenin şartları, düzenlenmekte olan 5'inci maddede, kuruluş aşamasına ilişkin faaliyetleri gerçekleştirmede yeterli kapasiteye sahip olmayan şirketlerin bu sektöre zarar verme ihtimallerinin önüne geçilmesi amacıyla sektöre girişleri engellenmektedir. Söz konusu şirketlerin sahip olmaları gereken asgari ödenmiş sermayeleri günün şartlarına uygun hâle getirilmekte, en az ödenmiş sermaye miktarı kanun tasarısı ile 20 milyon Türk lirasına çıkarılmaktadır. Ayrıca, bu tutarı, TÜİK tarafından açıklanan ÜFE oranına göre artırmak üzere BDDK'ya yetki verilmektedir. Bununla birlikte, madde ile şirketlerin etkin denetim mekanizmasını engellemeyecek şeffaf bir ortaklık yapısına kavuşturulması amaçlanmaktadır.

Kurucularda aranan şartlar, şirketin gerçek kişi kurucularının sağlaması gereken şartlar; yönetimde etkin role sahip kurucuların bu şartları sağlaması hâlinde, işin gerektirdiği nitelikleri haiz olduğu varsayılmaktadır. Ayrıca, bu şartların, şirketin tüzel kişi kurucu ortaklarının sermayesinde yüzde 10 ve daha fazla paya sahip olan ortaklarının veya kontrolü elinde bulunduran gerçek veya tüzel kişiler için de geçerli olduğu belirtilmektedir.

Faaliyet izni 7'nci maddede dile getirilmiştir. Kuruluş iznini alan şirketlerin faaliyetine başlaması için BDDK'dan izin almaları öngörülmektedir. Zira, kuruluş iznini takiben altı ay içinde faaliyet izni için başvurmayan şirketlerin kuruluş izinleri de geçersiz kılınmaktadır.

8'inci maddede şubeler dile getirilmiştir. Söz konusu şirketlerin şube dışında teşkilatlanmaya gitmeleri, acentelik açmaları yasaklanmakta ve böylece etkin bir denetim alanı sağlaması amaçlanmaktadır, şube dışında teşkilatlanmaya gitmeleri amaçlanmaktadır.

Şirketin yapamayacağı iş ve işlemler 9'uncu maddede yer almaktadır. Söz konusu şirketlerin yapmasının yasak olduğu faaliyetler sayılmakta, yalnızca kendi alanlarıyla ilgili olarak ve öz kaynak miktarı oranında faaliyet göstermelerine izin verilmektedir.

Faktoring şirketlerinin kendi alanı haricinde garanti, kefalet, teminat mektubu vermeleri ve 2499 sayılı Kanun'da sayılan fon sağlama haricinde mevduat karşılığı para toplamaları yasaklanmaktadır. Aynı zamanda, faktoring şirketlerin alacakları üstlenebilmesi için bu alacakların belgelendirilmesinin gerektiği hüküm altına alınmıştır. Bunun yanı sıra, finansal kiralama ve finansman şirketlerinin kendi faaliyet alanındaki varlık ve kişilere yönelik sigorta yapılmasına aracılık etmek dışında sigortacılık faaliyetlerini yürütemeyecekleri öngörülmüştür. Ana sözleşme değişiklikleri, pay edinme ve devirleri maddelerde düzenlenmiş.

Üçüncü kısımda ise yöneticiler konusu işlenmiştir. Şirketlerin yönetim kurullarının -genel müdür dâhil- 3 kişiden az olamayacağı, genel müdürün bulunmadığı zaman vekilin doğal üye olacağı öngörülmektedir. Ayrıca ilk defa şirket üst düzey yöneticileri için mesleki tecrübe ve lisans düzeyinde eğitim almış olma şartı getirilmektedir.

Madde 16'da "karşılıklar" hükmü vardır. Şirketlerin işlemlerinden kaynaklanan, alacaklarından doğmuş veya doğması beklenen zararlarını karşılamak amacıyla şirketlere karşılık ayırmak zorunluluğu getirilmektedir.

Dördüncü kısımda, sözleşmelere ilişkin hükümler mevcuttur. Finansal kiralama sözleşmesinin tanımı yapılmakta madde 18'de: "Kiralayanın, kiracının talebi ve seçimi üzerine üçüncü bir kişiden veya bizzat kiracıdan satın aldığı veya başka suretle temin ettiği veya daha önce mülkiyetine geçirmiş bulunduğu bir malın zilyetliğini, her türlü faydayı sağlamak üzere kira bedeli karşılığında, kiracıya bırakmasını öngören sözleşme." şeklinde yapılmaktadır. Söz konusu tanım mevcut 3226 sayılı Kanun'daki tanımla aynıdır.

Finansal kiralama sözleşmesinin konusu taşınır ve taşınmaz mallar kiralama konusu olabilmektedir. Fikrî ve sınai haklar ise kapsam dışında bırakılmaktadır. Mevcut Kanun'da da kiralama konuları aynıdır ancak farklı olarak finansal kiralamaya konu taşınır ya da taşınmaz ile birlikte yatırımın bütünleyici parçası veya eklentisi hâline gelen malların ilgili finansal kiralama sözleşmesinin konusu olabilmesine yönelik düzenleme yapılmaktadır.

20'nci maddede finansal kiralama bedeli belirtilmiştir.

Ben bütün maddeleri okumuyorum.

Teşvik konusu 35'inci maddede ele alınmıştır. Finansal kiralama yoluyla yapılacak yatırımlarda, kiralayanın kiralamaya konu mala ilişkin olarak uygulanan teşviklerden yararlanabilmesine imkân tanınmaktadır.

38'inci maddede faktoring sözleşmesi dile getirilmiştir. Maddeyle, faktoring sözleşmesinin tanımı yapılmış ve aşağıdaki kısıtlamalar getirilmiştir:

Faktoring sözleşmesinin mal veya hizmet satışından doğmuş faturayla tevsik edilen alacaklar olması ve yazılı olarak düzenlenmesi zorunluluğu getirilmiştir.

39'uncu maddede finansman sözleşmesi söz konusu. Finansman sözleşmesinin tanımı yapılmış ve aşağıdaki kısıtlamalar getirilmiştir. Finansman şirketlerinin, kredilendirilecekleri mal veya hizmetleri temin eden satıcılarla yazılı şekilde genel bir sözleşme yapmaları ve finansman sözleşmesinin yazılı şekilde düzenlenmesi zorunludur.

Beşinci kısımda Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Birliği toparlanmıştır.

Maddeyle, finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketlerinin kendi aralarındaki müşterek ihtiyaçlarının karşılanması, birbirleriyle ve müşterileriyle olan ilişkilerinde dürüstlüğün ve güvenin hâkim kılınması, mesleki disiplin ve ahlakın korunması gibi amaçlarla, üyeliğin zorunlu olduğu tüzel kişiliği haiz kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olan finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri birliği kurulması öngörülmektedir. Söz konusu şirketler faaliyet izni aldıkları tarihten itibaren bir ay içinde birliğe üye olmak zorundadırlar.

41'inci madde birliğin görev ve yetkilerini dile getirmiştir.

42'nci maddede organlar ve statüleri belirtilmiştir.

43'üncü maddede merkezî fatura kaydı söz konusu. Bu da faktoring şirketleriyle bankaların, fatura bilgileri de dâhil olmak üzere devraldıkları alacaklarla ilgili bilgileri risk merkezi nezdinde veya birliğin uygun göreceği bir şekilde toplulaştırılması öngörülmüştür.

Altıncı kısımda idari para cezaları dile getirilmiş.

Yedinci kısımda ve son kısımda da değiştirilen hükümler ile yürürlükten kaldırılan hükümler ele alınmış. Geçici beş maddemiz vardır. Bunlardan mevcut düzenlemelerin uygulanması geçici 1'inci maddede: Bu Kanun'a göre çıkarılacak düzenlemeler yürürlüğe girinceye kadar, kaldırılan hükümlere dayanılarak çıkarılan düzenlemelerin, bu kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanacağı ve bu kanunda öngörülen düzenlemelerin bir yıl içerisinde yürürlüğe konacağı belirtilmiştir. 2'nci geçici maddede intibak süresi söz konusu. Şirketlerin durumlarını üç yıl içerisinde bu kanun hükümlerine intibak ettirmek zorunda olduğu, mücbir sebeplerin bulunması ve kurulca uygun görülmesi hâlinde bu sürenin bir yılı geçmemek üzere uzatılabileceği belirtilmiştir. Geçici 3'üncü maddede kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce faaliyette bulunan şirketlerin birliğin faaliyete geçtiği tarihi izleyen bir ay içerisinde birliğe üye olması zorunluluğu getirilmiştir. Geçici 4'üncü maddede kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenen finansal kiralama sözleşmeleri için mülga 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu'nun süreye ilişkin hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı hükme bağlanmıştır. Geçici 5'inci maddede ikrazatçılarla ilgili hükümler düzenlenmiştir. İkrazatçılık faaliyetinde bulunanların bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren eğer faaliyetlerine devam etmek istiyorlarsa altı ay içerisinde BDDK'ya başvurmaları öngörülmüştür.

Ben son olarak, bugün itibarıyla, şu anda faaliyette olan finansman şirketlerini? Finansal kiralama olarak 31 şirket faaliyette olup ciroları 19 milyar lira civarındadır. Faktoring şirketleri sayısı 76 ve ciroları, yaptıkları iş hacmi 16 milyar lira. Finansman şirketleri ise 13 adettir ve şu anda 10 milyar lira civarında işlem hacimleri bulunmaktadır.

Kanunun ülkemiz için yararlı ve faydalı olacağına inanıyorum, hayırlara vesile olmasını diliyorum.

Hepinize teşekkür ediyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkürler Sayın Demiröz.