REFİK ÖZEN (Bursa) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, Bosna-Hersek Cumhurbaşkanı merhum Aliya İzzetbegoviç 'in vefatının 15'inci yıl dönümü münasebetiyle gündem dışı söz almış bulunuyorum. Bu vesileyle yüce heyetinizi saygılarımla selamlıyorum.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 1925 yılında Bosna-Hersek'in Bosanski Samac ilinde doğan Aliya İzzetbegoviç'in babaannesi Üsküdarlı bir Türk kızıdır.

Hayatının önemli kısmının geçeceği Saraybosna'da hukuk eğitimi gören Aliya, genç yaştan itibaren İslami çalışmalara ve Müslümanların sorunlarına ilgi göstermiştir. 1946 yılında Genç Müslümanlar örgütüne üye olmaktan dolayı üç yıl hapse mahkûm edilmiş, ayrıca 1983 yılında da düşünceleri nedeniyle on dört yıl hapse mahkûm edilen Aliya, Yugoslavya'nın dağılma sürecine girdiği dönemde Demokratik Eylem Partisini kurmuş ve genel başkan seçilmiştir.

Sovyetler Birliği ve Doğu Bloku'nda meydana gelen ani, sarsıcı siyasi gelişmelerin akabinde komünist yönetimin çökmesiyle birlikte yapılan ilk serbest seçimlerde Bosna-Hersek Cumhuriyeti Devlet Başkanı olmuştur. Sırpların Bosna-Hersek Cumhuriyeti'ne karşı başlattığı ve Hırvatistan'ın da bazen müttefik bazen de düşman olduğu savaş boyunca Aliya İzzetbegoviç, Sırp ve Hırvat güçlere karşı yürütülen bağımsızlık savaşına liderlik yaptı. 1995 yılında savaşa son veren Dayton Anlaşması'nın imzalanmasından sonra, 1996'da yapılan seçimlerde Üçlü Devlet Başkanlığı Konseyine seçildi. Devlet Başkanlığı dönemi boyunca uluslararası gücün baskılarına karşı çıkan Aliya, 2000 yılında sağlık sorunlarını gerekçe göstererek Başkanlık görevinden istifa etti.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; merhum Aliya İzzetbegoviç yüzyılımızın yetiştirdiği ender düşünürlerden biridir. Bosna-Hersek'in lideri ve İslam adına yaptıklarıyla Müslümanların rol model konumunda yaşantısı boyunca çizdiği portreyle insanlık için örnek teşkil etmiştir. Aliya'nın temsil ettiği değerler, yalnızca bir dava adamı olarak mücadeleci ruhu değil, ilimden sanata, askerî alandan siyasi mecraya ve nihayetinde, evrensel bir kucaklayışı barındıran yaşam çizgisidir. Bir eylem adamı olarak mücadele ruhunu farklı bir çerçevede yansıtan Aliya, çıkış yolunun eğitime, anlayışa, toleransa, köleliğin kaldırılmasına bağlı olduğunu ifade etmiş ve çıkış yolu için Kur'an ve sünnet ışığında orta yolu arayarak çözüm sunmuştur. Mücadeleyle geçen Aliya'nın hayatı bize gerçek bir Müslümanın zor zamanlardaki duruşunu anlatır. Boyun eğmeyen, her şeyden önce dinine, kültürüne ve vatanına sahip çıkan Aliya, vatanı Bosna'nın yetiştirdiği ve insanlığın hizmetine sunulan en büyük isimlerden birisidir. Aliya İzzetbegoviç tek cümleyle, Bosna'yı Bosna yapan ruhun kendisine yansıdığı simadır. Aliya'sız Bosna, İslam'sız da Aliya düşünülemez. Bosna halkının millî birliğinin oluşmasında ve Bosna-Hersek'in bağımsızlığını kazanmasında etkin rol üstlenen Aliya, büyük bir İslam düşünürü olmakla birlikte Bosna'da Türk sempatizanlığının artmasında önemli yeri olan bir liderdir.

Değerli milletvekilleri, Aliya İzzetbegoviç'e "Bilge Kral" denilmesi, sadece onun bir siyaset pratisyeni olmasından değil, aynı zamanda büyük bir düşünür ve filozof olmasından kaynaklanmaktadır. Cesur, inançlı, azimli mücadelesi ve bilge, zahit kişiliğiyle haklılığını her zeminde haykırarak güçlü ve şahsiyetli bir örneklik ortaya koyan Aliya, bu özellikleriyle İslam dünyasında yeni bir prototipin öncüsü olmuştur. Onun izlediği yol, orta yoldu. Aliya, hiçbir zaman şiddeti alternatif olarak görmemiştir. Problemleri her zaman itidalle çözme gayretinde olmuş, toplumsal hedeflere ulaşma çabasında İslami esasları kendisine dayanak noktası olarak kabul etmiştir. İslami düzenin sağlanması için kontrolsüz ve aşırı güç kullanımıyla İslam'ı lekelemeye kimsenin hakkının olmadığı düşüncesiyle düşmanlarından nefret etmeme, adalet sahibi ve affedici olma yolunu seçmiştir. Bu anlamda, Aliya "Amaca giden her yol mübahtır." felsefesini reddetmiştir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; merhum Aliya İzzetbegoviç'in vefatından bir gün önce, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'a vasiyet niteliğinde söylemiş olduğu "Siz evladıfatihansınız, onun için Bosna'm size emanet. O emaneti koruyunuz." sözleri Bilge Kral'ın Sayın Başkanımızın şahsında Türk milletine duyduğu güvenin ve kardeşliğin ifadesi olmuştur. Başta Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere Türk milleti olarak mukaddes emanete sahip çıkmak için elimizden gelen tüm gayreti göstermeye devam edeceğiz.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sözlerinizi tamamlayın Sayın Özen.

REFİK ÖZEN (Devamla) - Toparlıyorum Sayın Başkanım.

Sözlerimi Bilge Kral'ın "Allah'a ant olsun ki köle olmayacağız." sözüyle son verirken merhum Aliya İzzetbegoviç'i bir kez daha rahmetle anıyor, yüce heyetinizi saygılarımla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkürler Sayın Özen.