SÜLEYMAN BÜLBÜL (Aydın) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; ülkemiz ve vatandaşlarımız için önemli olan ticari hayatı etkileyecek bir madde geldi. Bu madde, çok önemli bir madde. Bildiğiniz gibi, 6325 sayılı Kanun'da ve 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nda yapılan zorunlu dava şartı ara buluculuk değişikliği üzerinden bir sene geçmiş durumda. 2018'in birinci ayından itibaren bu konuda, ülkemizde adliyelerde zorunlu ara buluculuk konusunda birçok çalışma yapılmış durumda. Buna gerekçe olarak "Daha az masraf, daha hızlı adalet." olarak değerlendirilmişti ancak yasa çıkarken bizim bazı itirazlarımız olmuştu. Bu bir yıllık süreç de itirazlarımızda haklı olduğumuzu açıkça ortaya koydu. Biz demiştik ki: "Hak kayıpları olmasın -çok önemli bir maddeydi bu- hak arama hürriyetini zedelemesin, güç dengesi sağlansın, silahların eşitliği konusunda bir eşitlik sağlansın." Ama bu sağlanamadı. Neden sağlanamadı? Bu konuda iş hukukunda zayıf durumda olan işçilerin hak ve alacakları konusunda "Taraflara avukat verilsin, taraflar avukatla temsil edilsin, bir vekille temsil edilsin." taleplerimiz yerine getirilmedi. Bu durumda ne oldu? Zayıf olan kesim hep mağdur oldu, hak ihlalleri yapıldı. Bunun için zorunlu ara buluculukta "zorunlu" tabirinin ihtiyari ara buluculuk açısından daha kapsamlı olabileceği itirazlarımız oldu. Bu da kabul görmedi ve bu konuda da bir yıl içerisinde çok hak ihlalleri söz konusu oldu, hak ihlalleri ortaya konuldu.

Yine bir kanun teklifi geldi, çok önemli bir kanun teklifi, ticari uyuşmazlıklarda zorunlu dava şartı olarak ara buluculuk teklifi geldi. Bu kanun teklifinde eğer kabul edildiği takdirde artık bundan sonra ticari uyuşmazlıklarda Ticaret Kanunu'nun 4'üncü maddesinde belirtilen dava ve konularda dava şartı olarak ara buluculuğa gitmeyen, mahkemeye gitmeyecek, "ihtiyarilik" diye bir şey yok. Bu konuda altyapı çalışmaları var mı? Yok. Neden yok? Bu yasa kabul edildiği takdirde 1/1/2019'da yürürlüğe girecek. Ne kadar ara bulucu arkadaşımız var? Bizim şu anda 2017 rakamlarına göre ara buluculuk siciline baktığımız zaman 7.188 tane ara buluculuk sicilinde bulunan arkadaşımız var. 2018'de ise bu rakam 9.360'a gelmiş. 9.360 arkadaşımıza tüm ticari uyuşmazlıklarda Ticaret Kanunu'nun 4'üncü maddesinde sayılan konularda ve davalarda zorunlu ara buluculuk olarak başvurulacak. Ne zaman başvurulacak? 1/1/2019'da başvurulacak. Bu sayı yeter mi? Yetmez. Binlerce, yüz binlerce uyuşmazlık gelecek. Bu uyuşmazlığa bu arkadaşlarımızın bu sayıyla cevap vermeleri mümkün değil. Yine hak kayıpları söz konusu olacak. Burada, Arabuluculuk Daire Başkanlığına sordum, aradım, dedim ki: "Bu sayı yeterli olmaz, siz ne zaman bu konuda sayıyı artıracaksınız?" diye. Uzun süreden beri sınav açılmadı, mart ayında sınav açılacak. O zaman yapacağımız ne? Komisyonun daha sonra size getireceği teklifte, diğer, bildiğiniz gibi, bu konkordato ve ara buluculuk da 1/1/2019'da yürürlüğe giriyor ama diğer, Abonelik Sözleşmeleri Hakkındaki Kanun Teklifi ise 1/6/2019'da yürürlüğe giriyor. Biz de erteleyelim, biz de bunun yürürlük tarihini erteleyelim çünkü altyapısı yok. Altyapısı olmayan bir yapıyı niçin koyup da hak ihlallerinde bulunduralım?

Bir de önemli bir konu var: Vatandaşlarımız, ara buluculuğun önüne geldiği zaman bu konuda haklarını ortaya koyabilmeleri açısından mutlaka ve mutlaka vekille temsil edilebilmeli. Bu konuda bir değişiklik yapalım, vatandaşlarda hak kaybı olmasın, burada vekille temsil zorunluluğunu getirelim. Bu zorunluluğu getirmezsek o zaman bu getirdiğimiz kanun düzenlemesi kadük kalacaktır. Avukatlık Kanunu'nun 35'inci maddesi (a) fıkrasında, bildiğiniz gibi, ara buluculuk ve uzlaştırmayla ilgili bir madde var, o zaman o maddeyi işler hâle getirelim, bu konuda çalışmaları hızlandıralım. Bunu yapmak zorundayız. Bunu yapmak için de, tabii ki bu kanunları, kanun tekliflerini düzenlemek için de barolardan, odalardan ve sendikalardan görüşler alıp birlikte yoğurduktan, oluşturduktan sonra burada ortaya koymamız gerekiyor.

Bunun için şunu söylemek istiyorum.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

SÜLEYMAN BÜLBÜL (Devamla) - Bir dakika daha Sayın Başkan.

BAŞKAN - Sayın Bülbül, bir dakika ilave ediyorum.

Buyurun.

SÜLEYMAN BÜLBÜL (Devamla) - Burada daha az masraf, daha hızlı bir adaleti benimseyeceğimiz kadar, burada önemli olan, hak kayıpları olmayan, hak arama hürriyeti zedelenmeyen, güç dengesi sağlanan, silahların eşitliği olan bir adil yargılama, adil, alternatif çözüm yollarını bulmamız gerekiyor.

Hepinize teşekkür ediyorum. Sağ olun. (CHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın Bülbül.