AK PARTİ GRUBU ADINA HACI OSMAN AKGÜL (Gümüşhane) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Enerji Bakanlığımıza bağlı Ulusal Bor Araştırma Enstitüsünün bütçesi üzerine grubumuz adına söz almış bulunuyorum. Bu vesileyle yüce Meclisimizi saygıyla selamlıyorum.

Öncelikle, dün bir saldırı sonucu hayatını kaybeden Rize Emniyet Müdürümüzün ailesinin, Emniyet teşkilatımızın ve Türk milletinin başının sağ olmasını diliyorum, yaralılarımıza acil şifalar diliyorum.

Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü, ülkemizde ve dünyada bor ürünlerinin geliştirilmesi ve kullanım alanlarının yaygınlaştırılmasına yönelik faaliyetleri gerçekleştirmek amacıyla 2003 yılında kurulmuştur. Dünyada yüzde 8 rezerve sahip Rusya 1958 yılında, hiç rezervi olmayan Japonya 1970 yılında bor araştırma enstitülerini kurarken yüzde 73 rezerve sahip ülkemizde Ulusal Bor Araştırma Enstitüsünün 2003 yılında kurulması geç kalınmış bir hamledir. Bu rezervin yüzde 73'ten fazlasının ülkemizde olması Ulusal Bor Araştırma Enstitüsünün faaliyetlerinin önemini daha net bir şekilde ortaya koymaktadır.

Günümüze kadar enstitü bünyesinde 215 adet proje tamamlanmış olup 46 adet proje ise devam etmektedir. Bu tamamlanan projeler kapsamında elde edilen sonuçlarla ilgili olarak 24 adet patent belgesi alınmış, 12 adet buluş için patent alım süreci devam etmektedir. 6 adet sınai ürün için özel sektör kuruluşlarına lisans hakkı verilmiştir.

Dünyada ham madde kaynaklarının hızla tükenmesi ve sanayinin birçok dalında bor madeninin kullanılması sebebiyle borun her geçen gün önemi artmaktadır. Yüzde 73 gibi bir oranla en yüksek bor rezervine sahip olan Türkiye'yi Rusya, Güney Amerika ve Amerika Birleşik Devletleri takip etmektedir.

Dünyada bor ürünlerinin tüketiminin sektörel bazda dağılımı yüzde 47'yle cam üretimi, yüzde 16'yla tarım, yüzde 15 seramik, yüzde 2 temizlik ve yüzde 20 diğer sektörlerdir. Ülkemizde ise bor ürünlerinin tüketiminin sektörel bazda dağılımı yüzde 36'yla cam üretimi, yüzde 31 seramik, yüzde 9 temizlik, yüzde 7 tarım ve yüzde 18 diğer sektörler şeklinde gerçekleşmektedir.

Borun mukavemet artırıcı, ısı yalıtıcı, alev geciktirici, duman bastırıcı, antimikrobiyal etken madde, süper iletken, kanser önleyici, katı yağlayıcı, radyasyon ve savunma zırhı, enerji taşıyıcı ve depolayıcı, bitki besleyici ve temizleyici gibi bilinen birçok etkisi bulunmaktadır. Bu özelliklerine binaen, 2.150'den fazla alanda kullanımı haiz olan borun yeni ürün ve uygulama alanlarında kullanımına yönelik çalışmalar artarak devam etmektedir.

Bor Enstitüsü tarafından desteklenen ve yürütülen çalışmalar çarpıcı sonuçlar doğurmuştur. Yeni nesil balistik zırh plakalarının üretimi, yanmaz elyaf ve çadır üretimi, yapı malzemeleri üretimi artık bor madeni katkısıyla üretilebilmektedir. Yine, elektrikli araçların menzillerini ve insansız hava araçlarının uçuş sürelerini artırmaya yönelik bor temelli yerli yakıt üretimi gerçekleştirilmiştir. Tabii, buna bağlı olarak ticarileştirme çalışmaları da devam etmektedir.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımızın millî enerji ve millî maden politikası ışığında bor sektörünün gelişmesinde katma değeri yüksek ürünlerin öneminin bilinciyle savunma, elektrik elektronik, demir çelik gibi alanlarda kullanılan bor karbür, bor nitrür ve ferrobor üretim tesislerini ülkemize kazandırmak amacıyla yatırım çalışmalarına başlanılmıştır. Bor sektöründe yatırımlarına devam eden Eti Maden İşletmeleri tarafından 2002-2018 yılları arasında yapılan yatırım 1 milyar dolara yaklaşmıştır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Bor Araştırma Enstitümüzün ve Eti Madenin yaptığı çalışmalar neticesinde dünya bor pazarındaki payımız 2002 yılında yüzde 30'lardayken bugün dünya bor pazarının yüzde 57'den fazlasını ülkemiz karşılamaktadır. Önümüzdeki dönemde Eti Maden İşletmeleri "rezerv kadar pazar" vizyonu doğrultusunda kalite, sürdürülebilirlik ve inovasyon anlayışından ödün vermeden çalışmalarını sürdürmeyi planlamaktadır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Akgül, tamamlayalım lütfen.

HACI OSMAN AKGÜL (Devamla) - Dünya bor tüketiminin yaklaşık yüzde 15'i tarım sektöründe gerçekleşmektedir. Tarım-Bor Araştırma ve Uygulama Programı kapsamında 14 farklı tarım ürününde denemeler yapılmış olup ürünlerde yüzde 5 ile yüzde 30 arasında verim artışı sağlanmıştır. Bu çalışmalara ilave olarak AR-GE faaliyetlerinin yapıldığı ürünlere yönelik pilot tesislerin kurulduğu, bor konusunda yetişmiş bilim insanı gücünün gelişimine imkân sağlayabilecek ortamlar hazırlamak için projeler geliştirilmektedir.

Bor enstitümüz Çin, Japonya, Almanya ve Rusya gibi ülkelerle iş birliği çalışmalarına devam etmektedir. Bor Araştırma Enstitümüze, sürdürmekte olduğu ve ülkemiz için önem arz eden çalışmalarında başarılar diliyorum.

Bu düşüncelerle 2019 yılı bütçemizin hayırlı olmasını temenni ediyor, yüce Meclisimizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)