| Konu: | Madencilik sektörünün şeffaf uygulamalarla öngörülebilir hâle getirilmesinin ve ruhsat güvencesinin artırılmasının Türkiye'nin öncelikli gündem maddelerinden biri olmasını temenni ettiğine ilişkin açıklaması |
| Yasama Yılı: | 2 |
| Birleşim: | 30 |
| Tarih: | 12.12.2018 |
GÜLTEKİN UYSAL (Afyonkarahisar) - Sayın Başkanım, çok kıymetli milletvekilleri; öncelikle hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Bugün Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, beraberinde bağlı kuruluşlar, beraberinde Ticaret Bakanlığının bütçesini görüşüyoruz. Gönlümüz arzu eder ki hükûmet sistemi değişikliği sonrası başkanlık modellerinde olduğu gibi bütçe yapım süreçlerinin yedi buçuk sekiz aylık bir zamana yayılarak kurum kurum, genel müdürlük genel müdürlük bütün bunları Genel Kurul zemininde de daha fazlasıyla müzakere edebilsek.
Ben bugün özellikle Türkiye'nin ihracatı içerisinde seksende 1 oranında ihracata tekabül eden doğal taş sektörü başta olmak üzere topyekûn madencilik sektörü, eski adıyla Maden İşleri Genel Müdürlüğü, yeni adıyla -birleştirilmiş- Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü hususunda düşüncelerimi ifade etmek istiyorum. On beş yıllık zaman dilimi içerisinde zaman zaman "reform" "değişim" "dönüşüm" adı altında hem bakanlıkların hem genel müdürlüklerin birleştirildiği, parçalandığı süreçlere şahit olduk. Son olarak kararnamelerle bu sistem değişikliği sonrası Enerji Bakanlığı bünyesinde de Maden İşleri Genel Müdürlüğünün geçmişte Maden Dairesiyle, sonrasında müstakil Genel Müdürlükle, şimdi de Petrol İşleriyle birleştirildiğini görüyoruz. Ben mahiyeti itibarıyla, iştigal sahası itibarıyla Enerji Bakanlığının bünyesinde olmasına rağmen iki farklı genel müdürlüğün birleştirilmesinin çok etkin bir yönetim sağlayacağı kanaatinde olmadığımı öncelikle ifade etmek isterim.
Bugün bu bütçe kapsamında son yıllarda özellikle Maden Kanunu'nda çok sık yapılan değişiklikler madencilik sektörünü de öngörülemez hâle getirmiştir. Bu açıdan, 7/12/2018 tarihinde Maden Kanunu'nda değişiklik yapan yeni bir teklif de Büyük Millet Meclisine sunulmuştur. Sektör temsilcileri, birlik temsilcileriyle yaptığım değerlendirmelerde de gördüğüm kendileri bu süreç içerisinde "Ben yaptım oldu." mantığı içerisinde bir teklifle karşı karşıya kaldıklarını ifade ederler. Türkiye gibi kronik dış ticaret açığı, kronik cari açık problemi olan ve millî güç ve kaynaklarını azami düzeyde aktif hâle getirme mecburiyeti olan bir ülkede kırsal alanda istihdam sağlayan böyle bir alanla ilgili düzenleme yaparken bütün paydaşlarıyla beraber ortak bir anlayış içerisinde bu sürecin, yeniden kanun yapım sürecinin tercih edilmesi gerektiği kanaati içerisindeyim.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Sayın Uysal, tamamlayalım lütfen.
GÜLTEKİN UYSAL (Afyonkarahisar) - Özellikle 16 Haziran 2012 tarihinde yürürlüğe giren Başbakanlık genelgesiyle izin süreçlerinde yaşanan gecikmeler, belirsiz süreçler sektörün potansiyel büyüme hızının altında kalmasına hatta küçülmesine de vesile olmuştur.
Türkiye'de hepimizin bugün üzerinde büyük hassasiyet göstermesi gereken hukuk devleti ve demokrasinin artık ekonomilerin en temel girdisi olduğu noktada asli yetkinin icracı bakanlıkta olmasına rağmen Danıştayın verdiği kararın hilafına maalesef geçmişte 24 Haziran seçimlerine kadar Başbakanlık bünyesindeki komisyon üzerinden uzun ay ve yıllara dayanan yatırımların geciktiği, istihdamın yaratılamadığı böyle bir etki analizi dairesinde sonuç ortaya çıkmıştır. Özellikle dünya ülkelerinin ekonomilerinde yaşanan çalkantılar, ticari savaşlar, bölgesel savaşlar da bu hususta ihracatı etkilemiştir.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Tamamlayalım.
GÜLTEKİN UYSAL (Afyonkarahisar) - 2013 yılında 2 milyar 186 milyon dolarlık bir ihracata ulaşmışken bu saymaya çalıştığım etkenler dolayısıyla geriye doğru gitmiş ve bugün 2017 yılı itibarıyla 2 milyar 60 milyon dolar civarında ihracatı vardır. Bu ortamda moral ve desteğe ihtiyaç duyan sektörün sanki Ceza Kanunu'na dönüştürülmüş bir kanun teklifiyle de karşı karşıya kaldığı hususundayım. Özellikle sektörün yüzde 98'ini oluşturan KOBİ'lerin... KOBİ niteliğinde olan şirketlerle büyük şirketleri mukayese ederek son beş, sekiz yıllık zaman zarfı içerisinde yapılan düzenlemelerde harçlarla ilgili ciddi artırımlar meydana gelmiştir. Ruhsat bedelleri maden sınıfına bağlı olarak arama ruhsatlarında yüzde 700'lere, işletme ruhsatlarında yüzde 100'lere varan oranlarda artırılmıştır. Bu açıdan baktığımızda, bu kompozisyonu da önümüze aldığımızda, kalkınma planlarında da ortaya konulduğu gibi, özellikle ruhsat güvencesinin daha da pekiştirilmesi gerekirken bu son teklifle beraber güvencenin azaltıldığını...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Son olarak, buyurun.
GÜLTEKİN UYSAL (Afyonkarahisar) - Ruhsat bedelleri ve devlet hakkı oranlarının yükseltilmesiyle beraber de özellikle ruhsat alanlarındaki mümkün ve muhtemel rezervlerin kısa sürede görünür rezerv hâline dönüştürülmesi imkânı ortadan kalkmaktadır. Ben bu açıdan her vesileyle büyük plan ve mega sunumlarda yüzde 1 düzeyindeki gayrisafi millî payının yüzde 5'ler noktasına çıkarma noktasında bir hedef ifade edilirken fiilî uygulamalar ve yapılan düzenlemelerle maalesef bunun tersi istikamette politikalar ortaya konulmaktadır. Bu açıdan sektörün şeffaf uygulamalarla öngörülebilir hâle getirilmesi, ruhsat güvencesinin artırılması, sektörün önünün açılması Türkiye'nin öncelikli gündem maddelerinden biri olmasını temenni ediyor, bütün Genel Kurulu, siz değerli milletvekillerini saygıyla selamlıyorum. (İYİ PARTİ sıralarından alkışlar)