GÜLTEKİN UYSAL (Afyonkarahisar) - Sayın Başkan, çok değerli milletvekilleri; öncelikle hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Bugün 3 bakanlığımızın bütçe görüşmelerinin sonundayız. Elbette zamanın elverdiği ölçüde geniş manada her bir bakanlıkla ilgili değerlendirme yapmak isterdim. Ama ben özellikle son on beş, on altı yıllık zaman dilimi içerisinde iç siyasetimizin de en önemli tartışma konularından birisi olan dış politikayla, Dışişleri Bakanlığımızla ilgili, Türkiye'nin dış politikasıyla ilgili belirli değerlendirmelerimi sizlerle paylaşmak istiyorum.

Bulunduğumuz coğrafya her dakika çatışmaların tetiklenebildiği bir coğrafya. 2 tane çökmüş ülkeye komşu bir ülke olarak da zaman zaman millî güvenlik endişelerimizi pekiştirecek, katmerlendirecek pek çok hadise de bölgemizde cereyan etmekte. Böyle bir dönem içerisinde zaman zaman sloganlara sıkışmış, zaman zaman romantizm, tarihî geçmiş vurguları içerisinde bir politika tercih ederek bugünlere kadar geldik. Bugün özellikle Türkiye'nin kudret kapasitesini aşan, amaç ve araç uyumu noktasında farklılık gözeten bir dış politik tercihle beraber özellikle Suriye krizinin derinleşmesiyle Türkiye'nin daha da derinleşen riskler ve meydan okumalarla da karşı karşıya kaldığını 3,5 milyonu aşan mülteciyi bağrına basmak mecburiyetinde kalması dolayısıyla da pek çok boyutuyla yaşıyoruz.

Mülteciler başta olmak üzere dış politikayla ilgili belki pek çok, çok boyutlu, çok yönlü, çok merkezli değerlendirmeler yapma ihtiyacımız var. Avrupa Birliğiyle özellikle müzakere süreçlerimizin sadece mülteciler parantezinde sıkıştığı bir dönemde, özellikle Suriye meselesinde ve Türk dış politikasında Türk Silahlı Kuvvetlerinin, ekonominin nitelikli insan gücü başta olmak üzere tüm millî güç unsurlarıyla beraber dış politikamızı desteklemek, arkasına bu güç kuvvetlerini koymamız gerekirken maalesef Türkiye'nin bugün, dışarıdan ve içeriden baktığımızda -"tehdidi ikaya muktedir olmak" diye dış politika için önemli bir referans, önemli bir prensip vardır- pek çok sözü yerde kalmış, istikametini kaybetmiş bir görüntü arz ettiği kanaatindeyim. Bölgede daha çok ahbap çavuş ilişkileri içerisinde ilişkilerimizi tanzim ederken maalesef Orta Doğu'da Katar'ın dışında belirli derinlikte ilişkilerimizi koruyabildiğimiz bir ülkenin kalmadığını da biliyoruz.

Bir deli gömleği giydirme teşebbüsüyle, Birleşik Devletler başta olmak üzere...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun, devam edin Sayın Uysal.

GÜLTEKİN UYSAL (Afyonkarahisar) - ...Mısır, İsrail, ABD ve Suudi Arabistan'ın önceliğinde bir hat oluştururken diğer tarafta da ideolojik ve mezhebi bir hat oluşturan İran kıskacı arasında maalesef Türkiye'nin de zaman zaman Rusya'ya, zaman zaman Rusya-İran iş birliğiyle kendi önceliklerini, endişelerini asgari düzeye indirmek noktasında bir çabası vardır.

Ben, AK PARTİ Hükûmetinin on beş yıllık zaman dilimi içerisinde belki de attığı en olumlu adımın -açılım olarak- Suriye'yle yakalanmış derinlik olduğu kanaatindeydim. Yalnız, en kötü yanlış adımların da yine Suriye krizinin derinleşmesi noktasında, bir rejim değiştirme hayaliyle oluşturduğumuz, ete kemiğe büründürdüğümüz Suriye siyaseti olduğu inancındayım. Özellikle iktidar boşluğunun ortaya çıkması sonrası otuz kırk yıla varan terörle mücadelemiz içerisinde PKK uzantısı PYD örgütünün Suriye'de kendisine ...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın lütfen.

Son bir dakika daha süre vereyim.

Buyurun Sayın Uysal.

GÜLTEKİN UYSAL (Devamla) - ...bir özerk alan elde ettiğini, netice itibarıyla o uluslararası güçlerin nezdinde de -deyim yerindeyse- özel güvenlik şirketi hâline geldiğini, onların müttefiki olur hâle geldiğini de kayıtlara geçmek istiyorum.

Hiçbir şekilde kabul edemeyeceğimiz... Birleşik Devletlerin bu manada -PYD terör örgütüyle, PKK uzantısı örgütle başta olmak üzere- Türkiye gibi uzun yıllara dayanan müttefiklik ilişkisi içerisinde olduğu bir ülkeyi yok varsayarak bu ilişkiyi tercih ediyor olmasını da burada kabul etmediğimizi bir kez daha sizlerin huzurunda ifade etmek isterim.

Son söz olarak, rahmetle yâd edeceğimiz Adalet Partisinin Dışişleri Bakanlarından İhsan Sabri Çağlayangil'in bugün yönetenlerimizin, yarınlarda da yönetmeye talip olanların kulağına küpe yapması gereken bir sözü var: "Eğer Orta Doğu'da masada oturmuyorsanız kendinizi menüde bulursunuz." demiştir. Türkiye maalesef, kendini yemek masasında menüde bulmuştur.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sözlerinizi bağlayınız Sayın Uysal.

GÜLTEKİN UYSAL (Devamla) - Bu açıdan bütün bu tenkit ve eleştirilerimize rağmen, Türkiye'nin bugün karşı karşıya kaldığı risklerin, meydan okumaların bilinci içerisinde masada kendisine yer açmak adına El Bab, Afrin Harekâtları, Fırat Kalkanı Harekâtı başta olmak üzere bütün bu süreçlerde Türkiye'nin elzem önceliklerini göz önünde bulundurarak bizler de olumlu beyanlarımızı, destek beyanlarımızı ifade ettik. Bu açıdan şehitler vermek pahasına, bu yanlışları telafi etme yolunda Türkiye ilerliyor. O açıdan Türkiye'nin yeniden bir idrak tazelemesine, doğru bir siyasal akılla dış politikasını ete kemiğe büründürmeye ihtiyaç vardır.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum.