CHP GRUBU ADINA KANİ BEKO (İzmir) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren geçerli olacak asgari ücret, asgari geçim indirimi (AGİ) dâhil 2.020 TL olarak belirlenmiştir. Öncelikle, belirlenen -AGİ hariç- asgari ücret 1.829 TL'dir. Açıklanan 2.020 lirayı kabul etmek kesinlikle mümkün değildir. Bu, bizim açımızdan çok düşük bir rakamdır. Belirlenen asgari ücretin bir geçim ücreti olmadığı, evrensel kabul görmüş temel sosyal haklardan birisi olan asgari ücrete dair dünyadaki standart ve uygulamalardan çok uzak olduğu belirtilmiştir.

Türkiye İstatistik Kurumu, Asgari Ücret Tespit Komisyonuna her yıl bir işçinin geçimi için gerekli besin içi ve besin dışı harcamalara ilişkin asgari tutarı hesaplar ve bu yıl, bu rakamın maalesef çok gerisinde kalmıştır. Bu yıl TÜİK tarafından verilen rakam 2.213 TL iken, Asgari Ücret Tespit Komisyonu bu rakamın altında bir rakam belirlemiştir. TÜİK rakamının altında bir ücret, asgari ücretin tanımına uymamaktadır.

2.020 TL'nin, ilgili yasada tarif edilen işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücret olmadığı TÜİK tarafından tespit edilmiştir. İşçiler insan olmaktan kaynaklanan temel ihtiyaçlarını giderebilecek bir maaş beklemektedir. Açlık sınırının 1.900 lira olduğu, yoksulluk sınırının 6 bin liranın üzerinde olduğu bir ülkede, 2.020 lira kesinlikle yeterli değildir.

Türkiye'de asgari ücret tek bir işçi için hesaplanmaktadır ve bu durum uluslararası standartlara aykırıdır. Asgari ücret belirlenirken işçinin ailesi de dikkate alınmalı, en azından 4 kişi için hesaplanmalıdır.

İşçi ve memurlar için tek asgari ücret saptanmalıdır. Asgari ücretin tespitinde geçim koşulları ve millî gelir artışı dikkate alınmalıdır. Asgari ücretliden 30 milyar lira vergi alıyorsunuz, işverene 176 milyar lira vergi muafiyeti uyguluyorsunuz. Asgari ücret yıllık olarak hesaplanmalı, tümüyle AGİ ve vergi dışı bırakılmalıdır. Asgari ücret net 2.200 TL olmalıdır. Cumhuriyet Halk Partisi olarak bütün belediyelerimizde net 2.200 lira maaş ödeyeceğiz. Yeni kazanacağımız belediyelerde de üç aylık farkı da kendilerine vereceğiz. Buna ek olarak, asgari ücretli yılın iki ayında sadece gelir vergisi için çalışacak. Gelir vergisi dilimleri bu yıl da asgari ücrete göre belirlenmezse, asgari ücretli önümüzdeki yıl temmuz ayından itibaren yüzde 20'lik vergi dilimine girecek ve o aya gelinceye kadar enflasyon artarken asgari ücretlinin 2.020 TL olan maaşı temmuz ayı itibarıyla düşecektir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen Sayın Beko.

KANİ BEKO (Devamla) - Ayrıca, bu yıl asgari ücretin net ve brütü arasındaki fark 426 TL'den 538 TL'ye yükseldi. Asgari ücretin en önemli maliyeti bu. Bizim buna acilen bir çözüm bulmamız gerekir diye düşünüyorum. Ancak, saatlik ve ABD doları bazında 2017 yılı asgari ücret seviyeleriyle karşılaştırdığımızda, OECD ülkeleri içinde Türkiye, asgari ücretin en düşük olduğu Meksika, Macaristan, Slovakya, Litvanya, Letonya gibi ülkeler arasında yer almaktadır. Üstelik millî gelirden çalışanların aldığı pay da maalesef yeterli değildir. Ücretli çalışanlar ve kendi hesabına çalışanlar 2002 yılında millî gelirden yüzde 38 pay alırken, 2017 yılında yüzde 36'ya gerilemiştir. OECD verilerine göre, asgari ücretin satın alma gücü açısından Türkiye, OECD ülkeleri içinde 18'inci sıradadır. Dolar bazında ise geçen yıl asgari ücret net 425 dolarken bu yıl net 381 dolar olmuştur.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

KANİ BEKO (Devamla) - Avrupa'da bazı ülkelerde uygulanan eşel mobil sistemi... Sevgili arkadaşlarım, ekonomik krizden, enflasyon ve vergiden dolayı maaşlardaki kayıplar mutlaka engellenmelidir. Dolayısıyla Avrupa'da olduğu gibi eşel mobil sisteminin ülkemizde de uygulanması gerektiği inancındayım.

Hepinize saygılar, sevgiler sunuyorum.

Sağ olun. (CHP sıralarından alkışlar)