HDP GRUBU ADINA GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Değerli arkadaşlar, geçtiğimiz hafta İstanbul Kartal'da Yeşilyurt Apartmanı durduğu yerde bir anda çöktü. 14 daire ve iş yerleri vardı bu binada. Bu bina şu görüntüdeydi arkadaşlar yani dıştan baktığınızda gayet yeni diyebileceğiniz, mantolanmış, ambalajlanmış bir binaydı ama durduk yere çöktü arkadaşlar. Deprem olmadı, herhangi bir tır, kamyon bu binaya çarpmadı; durduk yerde çöktü.

Değerli arkadaşlar, biz buna "cinayet" diyoruz. Bir kaza değil, bir afet değil, "cinayet" diyoruz. Bu binada 21 vatandaşımız hayatını kaybetti. Ailelerine başsağlığı diliyorum. 14 vatandaşımız da -büyük çoğunluğu ağır yaralı olmak üzere- yaralı. Onlara da, arkadaşlar, acil şifalar diliyorum.

Değerli arkadaşlar, Yeşilyurt Apartmanı'nın hikâyesine bakalım, bakın çok çarpıcı. 1992 yılında SHP döneminde bina 5 katlı olarak ruhsatlanıyor, 5 katlı. Şu gördüğünüz ilk 5 kat SHP döneminde ruhsatlanıyor ve yapılıyor. 5 kata göre ruhsatlanıyor ve 5 kata göre ağırlık hesabı yapılıyor ve yapılıyor. 1994 yılında, arkadaşlar, Refah Partisi seçimi kazanıyor. Başkan, Kartal'da Mehmet Sekmen. Sayın Mehmet Sekmen, Kartal Belediye Başkanı oluyor. Büyükşehirde de Recep Tayyip Erdoğan Büyükşehir Belediye Başkanı oluyor arkadaşlar. Sonra ne oluyor? Ahbap çavuş meseleleri devreye geçiyor, hemşehricilik devreye geçiyor ve Yeşilyurt Apartmanı'nın 5 katının üzerine 3 kat daha yapılıyor. Kartal Belediye Başkanı şimdinin Erzurum Belediye Başkanı ve bir ay sonra, martta da belediye başkan adayı olan Mehmet Sekmen bu üç kata yol veriyor arkadaşlar, aynı zamanda da Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Tayyip Erdoğan bu üç kata yol veriyor.

Değerli arkadaşlar, Yeşilyurt Apartmanı durduk yere çöktü. İstanbul'da on binlerce Yeşilyurt Apartmanı var, biliyor musunuz? Türkiye'de yüz binlerce Yeşilyurt Apartmanı var çünkü yapılarımızın yüzde 75'i kaçak, ruhsatlı bile olsa kaçak katlarla yüklenilmiş arkadaşlar.

Peki değerli arkadaşlar, biliyorsunuz, 1999 yılında İzmit depremini yaşadık ve 18 bin vatandaşımızı kaybettik. "Ha, bir ders alalım bundan." dedik, değil mi? Pek çok çalıştay yapıldı bununla ilgili, Meclis gündemine aldı, yönetmelikler değişti ama bir ders aldık mı arkadaşlar? Hayır. Kentsel dönüşüm yapıldı mı? Hayır. Binalar güçlendirildi mi? Hayır. Bütün inşaat faaliyetleri rant getiren alanlarda yapıldı ve rant getiren alanlarda yüksek yapılaşmalara gidildi, varsıl semtlerde kısmi kentsel dönüşümler yapıldı -zengin semtlerde- yapıların yüzde 85'ini oluşturan yoksul semtlerde ise kentsel dönüşüm yapılmadı, tıpkı Kartal'da olduğu gibi arkadaşlar.

Değerli arkadaşlar, bununla ilgili pek çok kanun, araştırma önergesi verdim geçtiğimiz dönemde, soru önergeleri verdim, dedim ki: "Kentsel dönüşüm yapılmıyor ve İstanbul başta olmak üzere bütün şehirlerimiz saatli bir bombanın üzerinde oturuyor." Deprem uzmanları söylüyor "Her an bir deprem olabilir ve binlerce Yeşilyurt Apartmanı çökebilir, İstanbul'dan en az 100 bin tabut çıkabilir." diyor ve Yeşilyurt Apartmanı tabut bir binaydı, Yeşilyurt Apartmanı gibi binlerce tabut bina var şu anda İstanbul'da, Türkiye genelinde yüz binlerce bina var.

Peki arkadaşlar, bütün bunlar oldu, on sekiz yılda iktidar neredeyse hiçbir şey yapmadı. Ne yaptı 18'inci yılında biliyor musunuz? Geçen yıl Sayın Mehmet Özhaseki Çevre ve Şehircilik Bakanıydı, Meclise geldi, yüz maddelik torba yasa içine bir madde koydu, torbaya bir madde atmış Sayın Özhaseki. Ne diyor biliyor musunuz? "13 milyon tane kaçak yapı var." Ee? "Biz bunları affedeceğiz." dedi. Allah Allah, dehşete düştüm, torba yasa içinde tek bir madde. Nasıl affedeceksin? "Vatandaş beyanda bulunacak, yüzde 3 harç yatıracak ve biz onu affedeceğiz." İnanın, dehşete düştüm. Sayın Özal bile böyle yapmamıştı 87 affında, binalar en azından asgari bir denetimden geçtikten sonra affedilmişti ama Sayın Özhaseki, şimdinin Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı imar affını Meclise getirdi...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BÜLENT TURAN (Çanakkale) - Af değil, af değil o, yanlış.

ENGİN ALTAY (İstanbul) - Başkanı değil ya, adayı.

GARO PAYLAN (Devamla) - Sayın Başkan, bir dakika daha rica ediyorum.

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

ÖMER FETHİ GÜRER (Niğde) - Ankara adayı, Ankara adayı.

GARO PAYLAN (Devamla) - ...ve ondan sonra, arkadaşlar, 10 milyon vatandaşımız imar affına başvurdu.

BÜLENT TURAN (Çanakkale) - Af değil.

GARO PAYLAN (Devamla) - Ne oldu? Yapı kayıt belgelerini aldılar. Yeşilyurt Apartmanı da başvurmuştu Sayın Grup Başkan Vekili, bu bina da başvurmuştu...

BÜLENT TURAN (Çanakkale) - Af değil ama yanlış söylüyorsunuz.

GARO PAYLAN (Devamla) - ...ve bu bina, arkadaşlar, temize çıktı. Tertemiz, mantolanmıştı ama içi çürüktü arkadaşlar ve durduk yere çöktü. Ben Sayın Mehmet Özhaseki'ye "Büyük bir vebal alıyorsunuz, milyonlarca vatandaşımızın vebalini alıyorsunuz. Bu binalar denetimden geçmeden affedilmemeli." dedim, "Bir denetimden geçsin, sonra ne yapılacaksa yapalım, tedbirleri alalım." dedim ama bunu dinlemedi ve Sayın Özhaseki imar affını da Meclisten geçirdi arkadaşlar. 10 milyon vatandaşımız faydalandı. Bakın, Yeşilyurt Apartmanı çöktü. 10 milyon Yeşilyurt Apartmanı var şu anda Türkiye'de, denetimsiz olarak kanunlaşmış.

Peki -Sayın Mehmet Özhaseki'nin vebali boynuna diyorum kaybettiğimiz bütün vatandaşların- yeni vatandaşlarımızı kaybetmemek için biz ne yapacağız, Meclis olarak bir sorumluluk alacak mıyız?

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

GARO PAYLAN (Devamla) - Bakın, İstanbul başta olmak üzere, bütün şehirlerimiz bir saatli bombanın üzerinde oturuyor, her an bir deprem olabilir.

Sayın Başkan, bir dakika daha rica ediyorum. Aynı şekilde 4 kere uzatmıştınız.

BAŞKAN - O, teknik arızaydı ama, mikrofon sisteminden.

GARO PAYLAN (Devamla) - Yapmayın.

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

GARO PAYLAN (Devamla) - İstanbul başta olmak üzere, bir saatli bombanın üzerinde oturuyoruz. Yüz binlerce tabut çıkabilir İstanbul'dan, bunun vebali hepimizin boynuna; başta yürütme, sonra Meclisin boynuna. Gelin, bu araştırma önergemize destek verin; ilgili, gerekli yasal tedbirleri alalım. Çevre ve Şehircilik Bakanı "Kentsel dönüşümü yirmi yılda yapacağız." diyor. Arkadaşlar, İstanbul'un yirmi yılı var mı, Bursa'nın yirmi yılı var mı, İzmir'in, Diyarbakır'ın yirmi yılı var mı kentsel dönüşümü bekleyecek? Öncelikleri belirleyelim, birinci derece deprem bölgeleri başta olmak üzere bütün yasal tedbirleri alalım diyorum.

Dönemin Kartal Belediye Başkanı şu anda Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanı ve Erzurum büyükşehir belediye başkan adayı. Dönemin Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Tayyip Erdoğan da Cumhurbaşkanı. Biraz utanmaları olsa istifa ederler. On sekiz yıl boyunca bu binalar çürük olarak kaldı ve 21 vatandaşımızın vebali onların boynuna. Yeni veballerin oluşmaması için de Meclisi sorumluluk almaya çağırıyoruz, bu önergemizi de desteklemeye çağırıyoruz.

Hepinize saygılar sunarım. (HDP sıralarından alkışlar)