ŞEVİN COŞKUN (Muş) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Genel Kurulu selamlıyorum.

Konuşmama başlamadan önce, tecride karşı doksan sekiz gündür açlık grevinde olan Sayın Leyla Güven'in talebi bir an önce karşılansın, Sayın Leyla Güven yaşasın diyorum.

Değerli arkadaşlar, gündem dışı söz almış bulunmaktayım, seçim bölgem Muş'un sorunlarından bahsedeceğim. Muş, kendine has değerleriyle sadece kendine değil, birçok şehre yetecek ekonomik potansiyele sahip ancak AKP döneminde ülkenin en yoksul kentlerinden birine dönüştürüldü. Muş'un doğal lalesinin kıymeti bilinmezken yurt dışından lale alınır; büyük süt tekelleri Muş'a gidip tulum peyniri alır, kendi markasını üstüne yapıştırır ve kaymağını yer fakat Muş'a bir şey düşmez; turizm desenimiz telli turnası, dağ göletleri, Murat Köprüsü, yaylalarıyla bir doğa harikasıdır ama siyasi iktidar tüm bunları görmezden gelmektedir. Muş, bu ülkenin ender büyüklükteki ovalarından birine sahipken, tarım bitme noktasına getirilmiştir. İşsizlik ve göç Muş'un en büyük sorunudur. Bir anlamıyla, Muş, AKP tarafından bilinçli olarak geri bırakılmaya çalışılmış bir şehirdir.

Muş'ta bulunan şeker fabrikası, Muş ilinin en büyük geçim ve üretim kaynağı durumundayken, birçok şeker fabrikası gibi özelleştirildi. Yüzlerce kişi hiçbir gerekçe gösterilmeden işten çıkarıldı. 64 bin dönüm üzerine kurulu devlet üretme çiftliği TİGEM 2011 yılında özelleştirildi. Bunlar Muş'ta işsizlikten kaynaklı göçe neden oldu.

21'inci yüzyılda, Muş ilinde altyapı ve su sorunu hâlâ devam etmektedir. Seyidanlı bölgesi olarak bilinen birçok köyde hâlâ yollar yapılmamıştır. İki ay içerisinde tamamlanacağı söylenen merkeze bağlı İstasyon Caddesi'ndeki yol çalışmaları üç yıldır tamamlanamamıştır. Halk ve esnaf mağdur durumdadır. Merkeze bağlı Dereyurt köyü, Gümüşali köyüne bağlı Yamaçlı mezrasında köyün ulaşım sıkıntısı devam ediyor.

Değerli milletvekilleri, Muş ili eğitim sıralamasında ve yaşam endeksinde en son sıradadır. Eğitim ve öğretim alanında ciddi sorunlar bulunmaktadır. Muş ili ve ilçe okullarının tümünde okul ve derslikler ihtiyaca cevap vermemektedir, fiziki yapı ve donanım açısından yetersizdir. Gümüşali köyüne bağlı Gurgali ve Yamaçlı mezralarında okul bulunmamaktadır. Köy yolu uygun olmadığı için öğrenciler taşımalı eğitim sisteminden de yararlanamamaktadır. Yine Aligedik köyüne bağlı Yukarı Fındıklı mezrasında öğrenci sayısı yeterlidir ve okul vardır ancak öğretmen ataması yapılamadığı için öğrenciler, taşımalı eğitim sistemi nedeniyle 7 kilometre uzaklıkta Aligedik köyü okuluna gitmek zorunda kalıyor. Kış şartlarından dolayı yollar kapandığı için öğrenciler bu kez de okuldan geri kalmaktadır.

Yine, Muş Alparslan Üniversitesinde 10 binin üzerinde öğrenci olmasına rağmen, üniversitede ulaşım araçları ihtiyaca cevap vermemektedir, bu da öğrencilerin ulaşım sıkıntısı yaşamasına neden olmaktadır.

Muş'ta öğretmen eksiği çok fazla. Özellikle 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında 42 öğretmen ihraç, 65 öğretmen sürgün edilmiş, 195 ücretli öğretmenin ise görevine son verilmiştir. Eğitimin en önemli bileşeni olan öğretmen eksiği de eğitim ve öğretimi olumsuz etkilemiştir. Muş genelinde proje okulları dâhil olmak üzere ortaokul ve liseler imam-hatip okullarına dönüştürülmüştür.

Değerli milletvekilleri, Muş'un Malazgirt ve Varto ilçelerinde devlet hastanelerinde sağlık hizmetleri yetersizdir. Malazgirt Devlet Hastanesinde kardiyoloji, anestezi ve ortopedi birimlerinde uzman hekim eksik, diğer birimlerde de var olan hekim sayısı olması gerekenin çok altında. Ayrıca tomografi gibi pek çok tıbbi cihaz da eksiktir.

2016 yılında ihalesi yapılmış olan ve dönemin Kamu Hastaneleri Genel Müdürü Fethi Dölek tarafından dört yüz elli gün sonra faaliyete geçeceği belirtilen Malazgirt Devlet Hastanesi ek binası kaba inşaatı bitmiş bir şekilde beklemektedir. Varto Devlet Hastanesinde de yatak sayısı yetersiz. Hastanede kardiyoloji, anestezi uzmanları, göz ve üroloji birimlerinde doktor bulunmamakta. Hastanede laborant, personel ve tomografi gibi pek çok tıbbi cihaza ihtiyaç vardır. İlçelerde sağlık ihtiyaçları için il merkezine veya komşu illere gitmek zorunda kalan hasta ve yakınları maddi ve manevi olarak mağdur olmaktadır.

Değerli milletvekilleri, İHD'nin açıkladığı 2018 raporuna göre Muş'ta 17 hak ihlali yaşanmıştır. Rapora göre 63 vatandaşımız mağdur olmuştur. 85 yaşındaki hasta tutuklu Sise Bingöl bunlardan yalnızca biri. İki yılı aşkın süredir cezaevinde tutulan Sise Bingöl ciddi sağlık sorunu yaşamaktadır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

ŞEVİN COŞKUN (Devamla) - Yaşını dahi bilmiyor, dün ne yediğini dahi hatırlamıyor. Sise ana için Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi sağlığının cezaevinde kalmaya elverişli olmadığı yönünde rapor vermesine rağmen İstanbul Adli Tıp Kurumunun verdiği rapor aksi yönde. Bu da Sise ananın cezaevinde haksız yere tutulmasına neden olmaktadır.

Buradan bir kez daha çağrı yapıyoruz. Sise ana ve tüm hasta tutuklular bir an önce serbest bırakılsın.

Genel Kurulu selamlıyorum. (HDP sıralarından alkışlar)