KANİ BEKO (İzmir) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 11'inci madde üzerinde söz almış bulunmaktayım.

Kıdem tazminatı seksen yıllık temel bir işçi hakkıdır. Türkiye işçi sınıfı 1936'dan bu yana kıdem tazminatı hakkına sahiptir. Kıdem tazminatı işçinin, çalışanın, güvencesidir; birikmiş, emeğidir, alın teridir. Kıdem tazminatı, işverenlerin ve Hükûmetin iddia ettiği gibi, yük değildir. Hükûmet kapalı kapılar ardında, sendikalardan ve işçilerden gizli, kıdem tazminatını fona devretme hazırlıkları yürütmektedir. Kıdem tazminatının fona devri sonun başlangıcı demektir. Fona devir, kıdem tazminatının on güne, on beş güne düşmesi anlamına gelmektedir. Fona devir, iş güvencesinin iyice yok olmasıdır. Fona devir, işten çıkarmaların kolaylaşması demektir. Hükûmet diyor ki: "Kıdem tazminatı fonu işçinin yararınadır." Aklımızla dalga geçmeyin, işçiyle dalga geçmeyin. İşsizlik rekor kırarken, TÜİK rakamlarına göre 7 milyon işsiz varken işten çıkarmaların kolaylaşması işçinin yararına olabilir mi? Hükûmet, işçiye ölümü gösterip sıtmaya razı etmeye çalışmaktadır. Hükûmet "Kıdem tazminatı hakkını ödemeyen patronlar var." diyerek kıdem tazminatını ortadan kaldırmak istemektedir. Hükûmetin kıdem tazminatına hazırladığı Truva atını reddediyoruz, bireysel fonu reddediyoruz, işçiler için garanti istiyoruz. Hükûmet fon ısrarından vazgeçmelidir. Kıdem tazminatı fonunu tazminat alamayan işçiler için getirdiklerini iddia ediyorlar.

Doğrudur, 100 binlerce işçi kıdem tazminatını alamıyor veya eksik alıyor. Doğrudur, örgütsüz çalışanların önemli bir bölümü kıdem tazminatını almakta sorunlar yaşıyor. Doğrudur, işverenler yasaları yok sayarak kıdem tazminatı ödememek için hile yoluna başvurmaktadırlar. Doğrudur, işçiler kıdem tazminatı almak için yıllarca mahkeme kapılarında sürünüyorlar. Doğrudur, istifa hâlinde kıdem tazminatı ödenmemesi nedeniyle çalışan, ciddi hak kaybına uğramaktadır.

O hâlde yapılması gereken, kıdem tazminatını tırpanlamak yerine fona devretmek değil, kıdem tazminatına erişimi kolaylaştırmaktır. Yapılması gereken, kıdem tazminatına yönelik ihlallere son vermektir. Yapılması gereken, kıdem tazminatı hakkının kullanımının önündeki engelleri kaldırmaktır. Kıdem tazminatının kâğıt üzerinde korunması yetmez, kıdem tazminatı güvence altında olmalıdır. Bütün çalışanlar kıdem tazminatı hakkına kolayca erişebilmelidir. Bunun için hiçbir ayrım olmaksızın bütün işçilerin kıdem tazminatından yararlanması sağlanmalıdır. Kıdem tazminatının fona devri gündemden çıkarılmalıdır. Kıdem tazminatı doğrudan işveren yükümlülüğü olarak kalmalıdır. Kıdem tazminatı her türlü işten çıkarmada ve istifa hâlinde süre koşulu olmadan ödenmelidir. Kıdem tazminatı tavanı kaldırılmalıdır. İşverenin icra ve iflası hâllerinde kıdem tazminatı alacakları devlet ve bankaların ipotekli alacaklarının önüne alınmalıdır, ilk sıraya yükseltilmelidir. Diğer tüm alacaklardan önce işçi alacakları kesinlikle ödenmelidir. İşverenin ödeme aczine düşmesi durumunda kıdem tazminatına garanti getirilmelidir. Kıdem tazminatı alacakları ücret alacağı sayılmalı ve hâlen İşsizlik Sigortası Kanunu'nda düzenlenmiş olan ücret garanti uygulaması kapsamına alınmalıdır. Ücret Garanti Fonu kıdem tazminatını da içerecek şekilde genişletilmeli ve ödeme süresi artırılmalıdır. Kıdem tazminatı ödemeyen, ödemekten kaçınan işverenlere ağır yaptırımlar getirilmelidir. Kıdem tazminatıyla ilgili hükümler doğrudan 4857 sayılı İş Yasası sistemi içine alınmalıdır. Kıdem tazminatında kanun hâkimiyetini sağlayacak, kıdem tazminatı hakkını güvence altına alacak yol budur. Kıdem tazminatı yük değil, haktır. Kıdem tazminatı işçilerin kırmızı çizgisidir. Kıdem tazminatı olmayan işçinin iş güvencesi olmaz.

İşçilerin işi, ekmeği, geleceği için kıdem tazminatının kaldırılmasına karşı olduğumuzu buradan bir kez daha ifade ediyorum, Meclise sevgi ve saygılarımı sunuyorum. (CHP ve İYİ PARTİ sıralarından alkışlar)