BEHİÇ ÇELİK (Mersin) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; değişiklik önergesi verdiğimiz 13'üncü madde 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu'nun öngördüğü 3'üncü maddenin (34)'üncü bendinin yürürlükten kaldırılması hakkındadır. Bu vesileyle yüce heyetinizi ve bizi izleyen yurttaşlarımızı saygılarımla selamlıyorum.

Bu arada, Pençe Harekâtı kapsamında Hakurk'ta EYP patlaması sonucunda hayatını kaybederek şehit olan 2 askerimize Allah'tan rahmet diliyorum. Kahraman Türk ordusunun bölgede yapmış olduğu faaliyetlerin sonuna kadar arkasında olduğumuzu, Mehmetçik'i desteklediğimizi huzurlarınızda ifade etmek istiyorum.

Değerli arkadaşlar, bilindiği üzere Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu mülga Kalkınma Bakanının başkanlığında toplanarak jeotermal kaynak ve doğal mineralli su arama ve işletme faaliyetleri ile diğer yatırımların kamu yararı açısından önceliğini ve önemini tespit ediyordu. İşte bu kurul kaldırılıyor ve yerine Cumhurbaşkanlığının uhdesinde bir idari süreç öngörülüyor. "Cumhurbaşkanının uhdesi" diyoruz, bu tabir yürütmenin nasıl tıkandığının başka bir anlatımıdır. Gazetecilere, Sayın Akşener'e, Sayın Kılıçdaroğlu'na yapılan saldırıların faillerinin derhâl salıverilmesi yargının nasıl tıkandığının başka bir anlatımıdır. Türkiye Büyük Millet Meclisi çalıştırılmıyor; yetkileri budanmış, etkinliği asgariye çekilmiş, pasifize olmuş bir Türkiye Büyük Millet Meclisi nedeniyle yasamanın nasıl tıkandığının başka bir anlatımıdır. Bu tıkanıklıkların sona ermesi, buradan çıkmak, ekonomik krizden kurtulmak, etkin bir kamu yönetimini kurmak için -artık zannederim ki hemfikiriz- tek adam rejimini terk etmemiz gerekiyor.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; jeotermal enerji santrali, yarattığı ekonomik kapasite ve istihdamla millî ekonomiye büyük katkı yapmaktadır. Ancak JES'le oluşan çevre felaketi halkta "Keşke hiç JES olmasaydı." dedirtecek kadar da büyüktür. Ülkemizin ana deprem kuşaklarının uzandığı, yer yer kesiştiği bir coğrafya olması, tabiatıyla jeotermal enerji imkânlarından yararlanmamızı bize dayatmaktadır. Bu durum enerjide dışa bağımlılığımızı da azaltacaktır. Ancak JES'in yer seçiminin iyi belirlenmesi ve çevreye olumsuz etkisinin asgariye çekilmesi şarttır. İnsan sağlığı, çevre ve toprak, tarım, hayvancılık ve doğal kaynaklara zarar vermesi önlenmelidir. Jeotermal enerji açısından Türkiye'de en dikkat çekici ilimiz Aydın'dır. Aydın ilinin yaklaşık yüzde 80'i jeotermal işletmelerin kullanımına açılmıştır. İşletmeye açılmış JES'lerin yüzde 58'i de yine Aydın'da bulunmaktadır. Şunu söyleyebiliriz: JES akışkanlarının serbestçe doğaya verilmesi, Menderes Nehri'nin kirletilmesi, toprak kirliliğinin artması, havaya kükürtdioksit emisyonu, kanser vaka oranının artması, çok kötü kokan bir çevre ve yaşam kalitesinin olması, diğer illerimizle birlikte, toplumsal ve ekonomik yapımızı, çevremizi tehdit etmektedir.

Değerli milletvekilleri, ülkemizde idare, yerel yönetimler dâhil olmak üzere, çökmüş durumdadır. Devlet Planlama Teşkilatı lağvedilmiştir. Bunu daha önce de arz etmiştim. Sayıştay pasifize edilmiştir. Böylesine enerji bağımlılığına mahkûm bir ülke olmamıza rağmen denetimin olmaması ve bu tür yatırımların planlamasının baştan yapılarak enerji bağımlılığını asgariye indirecek önlemlerin alınması önce demek ki denetimle, planlamayla mümkündür.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BEHİÇ ÇELİK (Devamla) - Sayın Başkan...

BAŞKAN - Toparlayın Sayın Milletvekilim.

BEHİÇ ÇELİK (Devamla) - Teşekkür ediyorum.

Bunlar maalesef gözetilmemiştir, devletin çivisi çıkmıştır ve bunu tekrar telafi edecek yeni düzenlemelere ihtiyaç vardır. Tek adam rejiminden tekrar parlamenter sisteme Türkiye'nin evrilmesinde yarar olduğu kanaatindeyim.

Son olarak; ben de yaklaşan Ramazan Bayramı'nı milletçe kutluyorum, bayramın Türk ve İslam âlemi ve insanlık için hayırlara vesile olmasını temenni ediyor, önergemizin kabulünü arz ediyorum.

Saygılar sunuyorum. (İYİ PARTİ sıralarından alkışlar)