MAHİR POLAT (İzmir) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Görüşülmekte olan Gümrük Kanunu'ndaki değişiklikle ilgili söz almış bulunmaktayım. Efendim, Gümrük Kanunu değişikliği görüşülmeye başlayacağı zaman gümrük müşavirlerinde, gümrük memurlarında ve sektörde iş yapan dış ticaretçilerde çok ciddi bir heyecan uyandırmıştı fakat teklif önümüze, komisyonlara geldiği zaman teklifin içinde koca bir boşlukla karşı karşıya geldik, sadece cezayla ilgili birtakım madde düzenlemeleri vardı; oysaki gümrüğün beklediği, günden güne ağırlaşan mevzuat sorunlarını giderebilecek yeni bir kanun yapmak üzerineydi.

Sorunları üç başlık altında toplayabiliriz: Gümrük müşavirlerinin, gümrük memurlarının ve orada iş yapan dış ticaretçiler açısından sorunları ele almamız mümkün. Dış ticaretçiler ne isterler? Hızlı, seri bir şekilde malları gümrükte çok fazla beklemeden ihraç olsun, ithal olsun isterler fakat bugünkü mevzuatlar buna el vermez. Yolda malı gelen birisi, anında bir değişiklikle, bir tebliğle mallarıyla ilgili ciddi sorunlarla karşılaşabilir. Gümrükteki yasalar birçok kurum adına iş yapıldığı için ciddi çetrefil bir hâl almıştır yani aynı zamanda Türk Standardları Enstitüsü için, aynı zamanda Sağlık Bakanlığı adına gümrükler iş yapar, dolayısıyla mevzuat çok karışıktır.

Biz 4458 sayılı Kanun'u yaptık, arkasından yönetmelikler çıktı, arkasından tebliğler çıkmaya başladı ve bunlar sürekli özel tebliğlerle, genelgelerle genişletilmeye çalışıldı, açıklanır, izah edilir hâle geldi. Bir örnek verecek olursak, dahilde işleme rejimiyle ilgili 2016/12 sayılı Tebliğ'i çıkarıyoruz, arkasından yaklaşık 150 tane genelge, tasarruflu yazıyla gümrükleri yönetmeye çalışıyoruz. Burada da teklif içerisinde birçok çeşitlilik var ve hataya müsait hâldeler.

Yine, gümrük müşavirleriyle ilgili sorunlara bakacak olursak başta 3 defa Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından engellenen oda kanunları var. Bugüne kadar gümrük müşavirlerinin oda kanunlarının çıkarılmamış olması, iktidarın aslında sorumluluğunda ve bir an evvel çıkarmaları gerektiğini söylüyoruz ve bekliyoruz.

Yine, gümrük müşavirlerinin asgari ücretle ilgili sıkıntıları var. Yıldan yıla gümrük müşavirleri enflasyonun altında zamlar alarak eziliyorlar, buna karşılık yaptıkları işlemlerle ilgili cezai müeyyideleri buna paralel değil, çok daha ağır.

Yine, gümrük müşavirlerinin sınavla ilgili sıkıntıları var. İnsanlar dört yıllık fakülte okur, stajlarını yapar, sınava girer, gümrük müşaviri yardımcısı olurlar, hiçbir serbest meslek örgütünde olmadığı şekilde, hiçbir serbest meslek erbabının tabi olmadığı bir sınava tabi olurlar, bu sınava sadece ömürlerinde 3 kere girebilirler. Ne mali müşavirlerde ne avukatlarda böyle bir şey söz konusudur.

Yine, 1615 sayılı Yasa'dan 4458 sayılı Yasa'ya geçerken gümrüklerde çalışan memurlar açısından, üst düzey memurlar yani müdürler, müdür yardımcıları, başmüdür ve başmüdür yardımcıları gümrük müşavirliği belgeleri alabiliyorlardı, 4458 sayılı Yasa'da bunu daralttılar, Gümrük Müsteşarlığının, şimdiki Ticaret Bakanlığının üst düzey bürokratlarına kıyak bir emeklilik şeklinde getirdiler. Bunun da tekrar gözden geçirilmesi gerekiyor.

Yine, gümrük muayene memurlarının beklentileri vardır. Ne bunlar? Uzun zamandır vadedilen gümrük uzmanı olmak. Yine, gümrük muhafaza memurları ki bunlar, önemli 4 kolluk gücünden biridir; bunlar, silah taşırlar fakat silah tazminatları yoktur. Bu arkadaşlarımızın birçoğu lisans ve yüksek lisans mezunu olmalarına rağmen diğer devlet kurumlarındaki memurların ek göstergelerinden daha düşüktür, ortaokul ve lise seviyesindedir.

Başka bir eşitsizlik ise gümrük memurlarının aldığı maaşlardadır. Devletten en az maaş alan gümrük memurlarıdır; 2.600 TL civarında maaş alırlar ve bunların eğer yolluk ve mesaileri olmasa bu arkadaşların yaşama şansı yok.

Yine bu arkadaşların maaşlarının üzerinden gelir vergisi hesaplanırken, diğer memurlarda brüt olarak hesaplanırken bu arkadaşlardaki hesaplamada emeklerinin hakkı olan alacakları mesailerinden kesilir ve yine bu arkadaşlar 657 sayılı Devlet Memurları Yasası'ndaki mazeret izni konusunda keyfî olarak uygulamalara tabi olur ve hastalık ve mazeret izinlerinden faydalanamazlar.

Başta da söyledik, 11'inci Kalkınma Planı'na da girmek üzereydi gümrük müşavirlerinin oda kanunu ama maalesef, yine buradan söylüyorum, TOBB'un baskısı sonucunda gelmedi; bunu bir an evvel getirmek zorundayız.

Sevgili milletvekilleri, bu yasama döneminde daha anlaşılır, daha sade, daha çağdaş bir gümrük kanunu yapmak zorundayız. Eğer yapamazsak gümrükleri yönetmekte günden güne zorluk çekeceğimizi söylüyorum.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)