YASİN ÖZTÜRK (Denizli) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Gümrük Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi üzerinde İYİ PARTİ Grubu adına söz almış bulunmaktayım. Yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Gündemimiz gümrük. Gümrüklerin ana konusunu da dış ticaret oluşturuyor. Ülkemiz, iyi bir politikayla dış ticarette dünyada ön sıralarda yer alabilecek bir potansiyele sahip. Girdi maliyetleri nedeniyle tarım yapılamaz hâle gelse de dünya ticaretinde birçok tarımsal üründe hâlâ üst sıralarda sayılan ülkeler arasındayız; bakınız pamuk, bakınız fındık. Dünya sıralamasında tarla veriminde Avustralya'dan sonra 2'nci, ürün kalitesinde ilk 5 içinde, üretimde ise ilk 10 içinde yer alan önemli bir pamuk ülkesiyiz. GDO'suz tohum kullanarak pamuk üreten ve bunu tescil ettirmiş olan yegâne dünya ülkesi olarak ayrıcalıklı bir konuma sahibiz. Ama ülkemiz buna rağmen pamuk ithal etmektedir. Bakış açımızı değiştirmemiz lazım.

Yine, Türkiye, fındık üretiminde ilk sırada olmakla birlikte, fiyatların belirlenmesinde etkili olamamaktadır. Fındık fiyatları, fındık üreticisi olmamasına rağmen çok düşük fiyatla satın aldığı fındığı işleyip ihraç eden Almanya'da Hamburg Fındık Borsasında belirlenmektedir. Bu örnekler, gümrük mevzuatını doğrudan ilgilendirmese de dış ticaretimize bakış açımızı göstermesi açısından önemlidir. Dış ticaret, bir bütün olarak ele alınması gereken bir konu, buna gümrükler de dâhil, gemiler de dâhil, tırlar da, sınır kapıları da, lojistik de dâhil ve bürokrasi de dâhil.

Biz İYİ PARTİ olarak konuya böyle bakıyoruz. Ülkemize girecek tek bir kuruş, vatandaşımızın cebine girecek ya da cebinden vergiler yoluyla çıkmayacak artı bir değerdir. Bu nedenledir ki gümrük işlemlerinde yaşanan eksikliklerin ve aksamaların giderilmesi için Gümrük Kanunu'nda değişiklik yapılmasını öngören bu kanun teklifini genel olarak olumlu değerlendiriyoruz. Ancak teklif keşke Komisyona gelmeden önce geniş bir mutabakatla hazırlansaydı, muhalefet partilerinin, konuyla ilgili sivil toplum örgütlerinin görüş, öneri ve destekleri de alınsaydı. Mesela, odalaşmak isteyen gümrük müşavirleri de bu taleplerini ve gerekçelerini dile getirebilselerdi.

Değerli milletvekilleri, kanun teklifinde Komisyonda da dile getirdiğim maddeler çerçevesinde genel bir değerlendirme yapmak istiyorum.

Teklifin 3'üncü maddesinde serbest dolaşıma sokulacak eşya ve gümrük vergilerinden Savunma Sanayii Başkanlığının muaf tutulması öngörülüyor. Millî savunma sanayimiz açısından kamu ihtiyaçlarına uygun olarak getirilen bu muafiyeti destekliyoruz. Ancak ülkemizde gerçekleşen yönetim sistemi değişikliğinin böylesi stratejik konularla ilgili karışıklığa sebep teşkil ettiğini de belirtmek istiyoruz. Millî güvenlik açısından oldukça önem arz eden Savunma Sanayii Başkanlığının sehven dahi olsa oluşan kanuni boşluk neticesinde bu muafiyetin dışında bırakılması devlet ciddiyetiyle örtüşmemektedir. Bu kanun maddesi dışında, benzer şekilde, başka kamu kurumlarının işlerliğini yavaşlatacak ve güvenlik zafiyeti doğurabilecek karışıklıklar varsa o kurumları ilgilendiren düzenlemelerin de ivedilikle çözüme kavuşturulması temennimizdir.

Teklifin 11'inci ve 12'nci maddelerinde ise idari para cezaları öngörülmüştür. Yukarıda da dile getirdiğimiz şekilde, otomasyon sisteminin olmaması sehven yapılan beyanlara da sebep olmaktadır. İdareye bildirilen beyanın ardından, muayene, denetleme ve kontrollerden önce beyan sahibi hatayı fark edebilir; bu, iyi niyetli bir girişimdir. Eğer firma, ithalat rejimi hükümleri çerçevesinde beyanını verdikten sonra, hatalı işlemi idare tespit etmeden önce on beş gün içinde bildirirse cezaya tabi tutulmamalıdır. Bu süre içinde yapılan beyan işlemi için herhangi bir ceza uygulanmaması hataların düzeltilmesini daha fazla teşvik edecektir.

Teklifin 17'nci maddesi, mevzuat hükümlerine aykırı hareketleri görülen gümrük müşavirleri ve yardımcılarını altı ay boyunca tedbiren iş yapamaz duruma getiriyor. Fakat "mevzuat hükümleri" ifadesi çok geniş bir alanı kapsıyor; usulsüzlük de bir mevzuat ihlalidir, kıymet bildirimlerini eksik doldurmak da bir mevzuat ihlalidir. O sebeple, izin belgelerinin hangi hâllerde geçici olarak alınabileceğinin çerçevesi net bir şekilde çizilmelidir ve "Mevzuat hükümlerine kasıtlı olarak menfaat sağlama amaçlı aykırı hareket etme" ibaresi eklenmelidir. Aksi takdirde, bu meslek yapılamaz hâle gelebilecektir. Bu durum şahsi anlaşmazlıklardan bile mağduriyet doğmasına sebebiyet verebilir.

Değerli milletvekilleri, konuşmamın başına tekrar dönersek, dedik ki: Mutabakat sağlanmadan, görüş alınmadan, teklif hızla Komisyona geldi. Antrepo boşaltmalarında yaşanan sorunlar da dikkate alınmadı. Sadece İstanbul gümrükleriyle sınırlı olan "kırk sekiz saat içinde antrepo beyannamesi verilmek şartıyla boşaltmalara izin verilmesi" uygulaması tüm ülke çapında yaygınlaştırılmalıdır. Mevcut durum antrepoların verimsiz kullanılmasına ve yetersiz kapasite sorunlarına yol açmaktadır. Elektronik ortamda antrepo beyanname bilgilerinin tüm idarelerce görüntülenmesi ve bir antrepoya birden fazla gümrük idaresince işlem gören eşyanın boşaltılabilmesiyle sorun kolaylıkla çözülebilir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Toparlayın Sayın Öztürk.

YASİN ÖZTÜRK (Devamla) - Tamamlıyorum efendim.

Vakit dar, sorun çok ancak önerilerimiz şudur: Gümrük mevzuatının yalın, anlaşılabilir, adil, eşit, şeffaf ve tutarlı olması; ithalat ve ihracat yapılacak eşyalara uygulanacak mevzuatın hangi kamu kurum ve kuruluşu tarafından nasıl ve ne şekilde uygulanacağının açık, anlaşılır ve net ifadeler içerecek şekilde olması gümrük işlemlerinin en az hata ve maliyetle yapılmasını sağlayacaktır.

Yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum. (İYİ PARTİ sıralarından alkışlar)