ARSLAN KABUKCUOĞLU (Eskişehir) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Gümrük Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin 16'ncı maddesi üzerinde söz almış bulunmaktayım. Bu değişiklik teklifiyle Gümrük Kanunu'nun 317 kelimelik 244'üncü maddesinde bir kelimeye çok atıfta bulunulmaktadır: Gizlilik. Türk Dil Kurumu sözlüğüne göre "gizli" "Niteliği anlaşılmayan, bilinmeyen; başkalarından saklanan, duyurulmayan, saklı kalan" anlamına gelmektedir. Bu kanun değişikliğiyle saklanmak istenen nedir?

Madde metninde 2011'de olduğu gibi düzenlenen işlem, gümrük vergilerinde uzlaşma yoluyla indirimdir. Bu değişiklikle yapılan pazarlık sonucu kimlere ne kadar menfaat sağlandığı gizlenmek istenmektedir. Bu gizliliğin çerçevesi ise muğlak bırakılmıştır. Bu madde gümrük vergilerinde ve cezalarında uzlaşma kurumunun yasal dayanağıdır. Bu yüzden muhteviyatında gizlilik yerine olması gereken daha önemli ilkeler vardır. Bu ilkeler vergilemede adalet ilkesi, hukuk güvenliği ilkesi ve eşitlik ilkesidir. Uzlaşma kurumuyla gümrük idaresinin gümrük vergilerinin ve cezalarının bir bölümünden vazgeçmekte olduğu görülmektedir. Bu durum, gümrükte vergilendirme yetkisinin yasama organı yerine yürütme organı tarafından kullanıldığı izlenimi yaratmaktadır. İşte, az önce bahsettiğim o üç ilke bu izlenimi, bu yetki gasbını ortadan kaldırmak adına önemlidir.

Gümrük vergilerinde ve cezalarında uzlaşma kurumunun hangi kriterlere göre uzlaşacağı ve uzlaşılacak vergi ve para cezasının miktarının alt ve üst sınırının bu maddede yer almaması esneklik ve keyfilik doğurmaktadır. İdare, uzlaşma görüşmelerini yaparken yasa koyucunun sınırlarına bağlı kalmalıdır ki kurallarda istikrar ilkesi bozulmasın.

Uzlaşma kurumu iyi niyet sahibi olmayan kişiler tarafından suistimal edilebilir; eşya yurda ithal edildiğinde yüzde 30 gümrük vergisine tabi tutulması gerekirken sehven oranın yüzde 20 olarak uygulanmasının ardından aradaki fark uzlaşma konusu yapıldığında asıl ödenmesi gereken vergi doğal olarak eksik tahsil edilecektir. Bu durumun süreklilik arz etmesi sakıncalıdır. Bu sakıncayı ortadan kaldırmak için daha önce gümrük idaresiyle benzer konularda ihtilaf yaşamış mükelleflerin sicil kaydı tutulmasına yönelik düzenlemenin yasalarda yer alması gerektiğini düşünmekteyiz.

Uzlaşma kurumuna 2011 yılından 2015 yılına kadar toplam 13 bin başvuru olmuştur. Bu başvurulardan 11.800'ü görüşülmüş, 11.100'ünde uzlaşma sağlanırken, 700 başvuruda uzlaşılamamıştır. Kurumun yargı yükünü hafiflettiği doğrudur ancak burada uzlaşmayı yapan idarenin nasıl davranacağının ve hangi miktarlarda uzlaşı sağlayacağının çerçevesi çizilmediği için Anayasa'mızın 10'uncu maddesinde belirtilen eşitlik ilkesine aykırı durumlar da yaşanmış olabilir ve ileride yaşanabilir. Bu çerçevenin yasa koyucu tarafından çizilmemiş olması aynı hukuki konumda bulunan iki muhatap açısından uzlaşmaların farklı sonuçlar doğurmasına sebebiyet verebilir. Diğeri hakkında eşitsizlik oluşturacak, birisi için uzlaşma miktarı çok yüksek, diğeri için ise az olabilir.

Değerli milletvekilleri, görüşülmekte olan bu maddenin geri çekilerek milletimizin endişelerini ortadan kaldıracak şekilde, eşitlik ilkesine uygun ve tüm tarafların katılımıyla çerçevesi belirginleşmiş, yeniden gözden geçirilmiş bir madde hazırlanmasının uygun olacağını düşünmekteyiz.

Yüce Meclisimizi saygıyla selamlarım. (İYİ PARTİ sıralarından alkışlar)