FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 106 sıra sayılı Kanun Teklifi'nin 7'nci maddesi üzerinde söz aldım. Hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Konuşmama başlarken, önce, milletin bu kutsal kürsüsünden en yüksek sesle Atatürk'ün şu sözünü tekrarlamak istiyorum: "Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır." Bu vesileyle cumhuriyetimizin 96'ncı yılını kutluyor, başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları olmak üzere bu uğurda hayatlarını feda eden tüm şehitlerimize rahmet diliyorum, ruhları şad olsun.

Değerli milletvekilleri, Gıda ve Tarım Örgütü dünyada protein ihtiyacının yüzde 15'inin sularda yetişen canlılardan sağlandığının altını çiziyor. Balık, genellikle lüks bir gıda maddesi olarak algılansa da esasen çalışan sınıfların ve dünya yoksullarının beslenmesindeki en önemli mutfak girdilerinden de birisidir. İnsanlığın beslenmesinde bu kadar büyük bir yere sahip olan bu kaynaklar ne yazık ki bitmez tükenmez ilahî bir hazine de değildir.

Yine, Gıda ve Tarım Örgütü, Akdeniz havzasında yetişen canlıların 550 türünün aşırı avlandığını, yüzde 35'inin tükenmek üzere olduğunu ve ancak yüzde 15'inin güvende olduğunu açıklamaktadır. İşte bu mevcut durum, tüm dünya devletleri ve kurumlarını kaynakların korunması konusunda önlemler almaya zorlamaktadır.

Balıkçılık konusunda sorunlar üç başlık altında toplanmaktadır. Yasa dışı balıkçılık, kayıt dışı balıkçılık, plansız balıkçılık.

Değerli milletvekilleri, bu yasa teklifiyle bazı aksaklıkların giderilmeye çalışılmasını önemsiyoruz ancak kırk sekiz yıl sonra getirilen bu düzenlemenin yetersiz olduğunu da kabul etmek gerekir. Kırk sekiz yıl sonra bir yasa teklifi hazırlanıyor; isterdik ki bu teklifle Türk balıkçılığının önü açılsın, önündeki tüm engeller kaldırılsın; üç tarafı denizlerle çevrili ülkemizde balıkçılık gelişmiş ülkeler düzeyinde olsun, balık ithal eden ülkelerden balık ihraç eden ülkelere geçelim. Ama maalesef bu yasa teklifi de bu konuda ümit vermiyor. Yani ırmaklarımızdan, göllerimizden ve denizlerimizden yeterince faydalanamıyoruz. Sorunlar devam ediyor. Nedir bu sorunlar? İç pazarda fiyat dengesizlikleri giderilemiyor, denizde kafes balıkçılığı sisteminde kira başta olmak üzere ağır yaptırımlar ve yasal yükümlülükler çok fazla, mevzuat özel sektörün gelişmesinin önündeki en büyük engel, sektörde soğuk hava depoları yetersiz, ihracata yönelik kültür balıkçılığı üretimi ve avlanması geliştirilemiyor, sektör modern hal binalarından yoksun.

Peki, bu sorunları nasıl aşabiliriz? Öncelikle, yasal altyapıyı sağlam bir zemine oturtmamız gerekir; sonrasında, sektörel ürünlere yönelik dondurma, tuzlama, konserve ve paketleme ünitesi içeren çok fazla sayıda ve modern işletme tesisleri kurulmalıdır, bu konuda devlet desteği de mutlaka sağlanmalıdır. Kaynakların rasyonel kullanılabilmesi için su ürünleri eğitim merkezleri kurularak eğitimler yapılmalı ve AR-GE çalışmaları desteklenmelidir. Balıkçılıkta arz-talep dengesi oluşturulup sürdürebilir balıkçılığın önü açılmalıdır. Sınırsız ve kuralsız avcılık mutlaka denetim altına alınmalı ve her geçen gün artan biyolojik yok oluş engellenmelidir. Ticari gemilerde olduğu gibi balıkçı teknelerine de tanker istasyonlarından kartlı sistemle mazot verilebilmelidir. Kaliteli yumurta ve yavru üretimi amacıyla uzmanlaşmış damızlık işletmelerinin kurulması ve mevcut işletmelerin geliştirilmesi teşvik edilmelidir. Üretim bölgelerinde yol, su ve elektrik gibi altyapı çalışmaları eksiksiz olarak tamamlanmalıdır. Balık hastalıklarıyla ilgili laboratuvar ve yetişmiş eleman eksikliği giderilmelidir. Balıkçılıkla ilgili olarak yaşanan sorunların çözümüne katkı sağlamak için üretici örgütleri güçlendirilmeli ve desteklenmelidir. Yasa dışı balıkçılık mutlaka önlenmelidir, kayıt dışı balıkçılıkla mücadele edilmelidir. Plansız balıkçılık konusunda eğitim ve araştırma yapılarak gerekli tedbirler alınmalıdır. Özellikle yasa dışı ve kayıt dışı balık avlanmasıyla mücadele edebilmek amacıyla, deniz koruculuğuyla ilgili mevzuat düzenlemesi yapılıp koruculuk birimi mutlaka oluşturulmalıdır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Bahşi, sözlerinizi tamamlayın lütfen.

FERİDUN BAHŞİ (Devamla) - Teşekkür ederim efendim.

Plansız balıkçılığın önlenmesi bakımından, av sahaları, avlanacak türlerin boy ve ihtiyaca göre miktarları belirlenmeli, yer ve zaman yasaklarıyla deniz koruma alanları oluşturulmalı ve bunlar iyi yönetilmelidir.

Yüce Türk milletini ve Gazi Meclisimizi saygıyla selamlıyorum. (İYİ PARTİ sıralarından alkışlar)