GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: Kamu İktisadi Teşebbüsleri Komisyonunun, Kamu İktisadi Teşebbüslerinin 2011-2014 ve 2015-2016 Yılları Denetimine İlişkin Raporlarının Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğünün 2011-2016, Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğünün 2011-2016, Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğünün 2011-2016, Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunun 2015-2016, Toplu Konut İdaresi Başkanlığının 2011-2016 ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğünün 2011-2016 Yıllarına Ait Bölümleri ile Raporların Bu Bölümlerine Yapılan İtirazlar ve Komisyonun Görüşü (3/21, 22, 23, 24, 25, 26, 27) münasebetiyle
Yasama Yılı:3
Birleşim:26
Tarih:04.12.2019

MHP GRUBU ADINA ESİN KARA (Konya) - Sayın Başkan, büyük Türk milletinin değerli milletvekilleri; KİT Komisyonunda bazı iktisadi kurumların 2011-2016 dönemlerine ilişkin yapılan itirazlar üzerine Milliyetçi Hareket Partisi Grubumuz adına söz almış bulunmaktayım. Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

"Dünden bugüne Türk kadının omuzlarında vatanın yükü, boğazlarında cesaretin madalyaları vardır. Türk kadını koruyandır, kollayandır, kol kanat gerendir. Kadın annedir, kadın vatandır, kadın ülkedir, kadın gelecektir, kadın gelecek nesillerin teminatıdır." (Lider Devlet Bahçeli)

Birçok ülkede kadına seçme ve seçilme hakkı verilmez iken 5 Aralık 1934 tarihinde kadına seçme ve seçilme hakkı veren Başbuğ Atatürk'ü rahmet ve minnetle anıyorum.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bugün 4 Aralık Dünya Madenciler Günü. Yerin yüzlerce metre altında ekmek parası için mücadele eden tüm maden işçilerimizin Madenciler Günü'nü kutluyor, maden kazalarında yaşamını yitiren maden işçilerimize Allah'tan rahmet diliyorum. Temennimiz bundan sonra hiçbir maden kazasında can kaybımızın olmamasıdır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Anayasa'mızın 57'nci maddesi devletin şehirlerin özelliklerini ve çevre şartlarını gözeten bir planlama çerçevesinde konut ihtiyacını karşılayacak tedbirleri almasını, ayrıca toplu konut teşebbüslerini desteklemesini düzenlemektedir. Ülkemizde Toplu Konut İdaresi konut üretimiyle birlikte bakanlıklar ve diğer kamu kuruluşlarıyla yapılan protokoller çerçevesinde sağlık, eğitim, güvenlik, spor ve hizmet binalarının inşasına devam etmektedir. Genellikle çok katlı ve çok konut bulunduran binaların inşa edildiği görülmektedir. Toplu Konut İdaresi tarafından inşa edilecek yapılarda çok katlı, ruhu olmayan yapılardan ziyade, konutlarda yatay mimari anlayışı ile kendi kültürümüzü yansıtan az katlı, mahalle kültürünün devam edebileceği binaların inşa edilmesine önem verilmelidir.

Ülkemiz deprem kuşağında yer aldığı için Bakanlık tarafından açıklanan acil eylem planları çerçevesinde öncelikli olarak dönüşüme girmesi hedeflenen 1,5 milyon konut bulunduğu belirtilmiştir. Bu konutların bir an önce yapılması ve güvenli yaşam alanlarının hizmete sunulması oldukça önemlidir.

Ayrıca, şehit ailelerine verilen faizsiz konut kredisi yanında şehit ailelerine TOKİ tarafından sağlanacak her türlü destek, hem şehitlerimizin emanetlerine sahip çıkılması hem de kamu vicdanının rahatlaması için uygun bir davranış olacaktır.

Toplu Konut İdaresi Başkanlığının, Sayıştay denetim raporunda itiraz edilen konulara verdiği cevapta "Projelerle ilgili yer seçimi, yatırım programı gibi konular protokolün yapıldığı idarenin tasarrufuna ait bulunmaktadır." denilmiştir. Toplu Konut İdaresinin Komisyona sunmuş olduğu raporda "İlgili kurumlardan uygun görüş alınmasına rağmen, projelerin bir kısmında, uygulama aşamasında, ilgili belediyeler tarafından imar planında değişiklik yapılabilmekte, arsa sınırları değiştirilebilmekte, ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından proje değişiklik talepleri yapılabilmektedir. Bu çerçevede, özellikle Millî Eğitim Bakanlığı projelerinde, aynı arsa üzerinde İdaremizden eğitim binası yapımı talep edilirken Bakanlıkları tarafından da idaremize herhangi bir bilgi verilmeksizin eş zamanlı ihaleler yapılabilmekte ve eğitim tesisi bağışçılarına bu alanlar tahsis edilebilmektedir." ifadesi yer almaktadır. Bu açıklamadan, ilgili bakanlıklar ile TOKİ arasında iletişim kopukluğunun söz konusu olduğu görülmektedir. Yine, aynı durum, raporda belirtilen, Konya'da 32 derslikli okul yapımı için gerçekleştirilen ihaleden sonra yaşanmıştır. Söz konusu alanda Selçuklu Belediyesinin ortaokul yapımı inşaatının devam etmesi nedeniyle belediyece tahsis edilen başka bir arsaya okul binasının yapılması kurumlar arasındaki iletişimsizliği göstermektedir.

Yine, Sayıştay raporundaki mülkiyeti idareye ait olan arsa ve arazilerin Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığına yapılan satışlarıyla ilgili soruya İdarenin cevabında, İdarenin bütçeden kaynak alan bir kurum olmadığını, acil kaynak temini için hızlı çözüm üretme zarureti doğduğunu, iştiraklere peşin ödeme yöntemiyle satış yaptıklarını beyan etmiştir.

TOKİ yöneticileri, Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketinin yüzde 49 hissesine sahip olduklarından dolayı şirket tarafından elde edilecek gelirin bu orandaki kısmının İdareye ait olduğunu beyan etmiştir. Öncelikle, kurumun finans ihtiyaçlarını planlayarak doğrudan arsa satış yöntemi yerine ihaleli satış yöntemine geçmesi gerekmektedir. Ayrıca, iştiraki olan şirkete arsa satışları Kurumlar Vergisi 1 Seri No.lu Genel Tebliği uyarınca transfer fiyatlandırması ve örtülü sermaye kazancı bakımından ilişkili kişi, ortak ve ortak ilişkili kişi kriterleri göz önüne alınarak değerlendirilmelidir. Yine, Toplu Konut İdaresi Başkanlığının vermiş olduğu cevaplarda, kurum iştiraklerince yapılan arsa satış karşılığı gelir paylaşımı işlerinde ödenecek bedellerin indirgenmiş nakit akımı yöntemiyle günümüze indirgendiğinde azalacağı beyan edilmiştir.

Değerli milletvekilleri, TOKİ tarafından, seçim bölgem olan Konya'nın Toroslar üzerinde kurulu Hadim ilçesinde yapımı tamamlanan Bozkır Barajı'nın suları altında kalacak olan Dedemli Mahallesi'ndeki 350 hanenin yaklaşık 110 kilometre mesafedeki merkez Meram Çarıklar Mahallesi'nde yapılan TOKİ konutlarına taşınması planlanmıştır. Bu konutların yapımının sobalı olarak planlandığı, doğal gaza çevrilmesi gerektiği yönünde hemşehrilerimizin talepleri bulunmaktadır. Çevre kirliliğini artıracağı göz önüne alınarak ve günümüz şartlarında, yeni konut yapımlarında sobalı dairelerin olmadığını dikkate alırsak sobalı yapılan bu konutların Konya'mıza yakışmadığı aşikârdır. Toplu Konut İdaresinin hemşehrilerimizin taleplerini dikkate alacağını umut ediyorum.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; dünyada demir yolu taşımacılığı ilk kez İngiltere'de 1804 yılında buharlı lokomotifin yapılmasıyla başlamış ve 1825 yılında aynı ülkede demir yollarının aktif kullanımı gerçekleşmiştir. 19'uncu yüzyılın başında hızlı bir gelişme gösteren demir yolları taşımacılığı önemli itici güçlerden biri hâline gelmiştir. Günümüz ticaretinin gelişmesi, üretilen malların hızlı, düzenli, güvenli bir biçimde, düşük maliyetlerle nakledilmesi gelişmiş demir yolu taşımacılığının hedefleri arasında yer almaktadır. Bununla birlikte, seyahat hizmetlerinde hız, güven, konfor ve kalitenin de artması diğer bir kazanım olmaktadır. Dünya ticaretinde tercih edilebilecek taşımacılık hizmetleri arasında demir yolu taşımacılığı hem yük hem de yolcu transferinde maliyet ve verimlilik açısından ön plana çıkmaktadır. Demir yolu taşımacılığı ekonomik avantajı ve çevre dostu olması nedeniyle taşımacılık alanında kendisine oldukça önemli bir yer edinmektedir.

Ülkemizde ilk demir yolu 1856 yılında bir İngiliz firması tarafından İzmir-Aydın arasında yer alan 130 kilometrelik hat üzerinde inşa edilmiştir. Onuncu yılın sonunda hattın yapımı tamamlanmış, daha sonra da aynı hat 608 kilometreye çıkarılmıştır. Millî Mücadele döneminde demir yolu taşımacılığının önemi ortaya çıkmış, cephe gerisinden ulaştırılan yardımlar ve askerî mühimmat demir yolu taşımacılığının önemini bir kez daha ortaya koymuştur. Millî Mücadele sonrasında 4 bin kilometrelik demir yolu hattı sınırlarımızda kalmıştır. Günümüzde yüksek hızlı demir yolu taşımacılığı büyük önem kazanmıştır. Ülkemizde ilk olarak Ankara-Eskişehir hızlı tren hattı 2009'da hizmete açılmış, sırayla Ankara-Konya, Konya-İstanbul, Ankara-İstanbul hatları bunu takip etmiştir. Bu hatlarla birlikte ülkemizde 50 milyon civarında yolcu, taşımacılık hizmetinden yararlanmıştır. Ülkemizde demir yolu taşımacılığı adına gurur verici çalışmalar yapılmaktadır. 1999 yılında, 57'nci Hükûmet döneminde projesine başlanılan ve 2013 yılında hizmete giren Marmaray'la iki kıta arasındaki ulaşımın beş dakikadan kısa bir süreye düşmesi, yine, Bakü-Tiflis-Kars Projesi'nin devreye girmesi, Çin'den İngiltere'ye uzanan "Tek Kuşak Tek Yol Projesi" kapsamında tarihî İpek Yolu'nun yeniden canlandırılması demir yolu taşımacılığı adına ülkemizde yaşanan önemli gelişmelerdendir.

Hatırlatmamız gereken bir konu da Çin'den İngiltere'ye uzanan demir yolu projesiyle, Türkiye'nin ticaretini etkileyebilecek, ihracatının düşmesine neden olabilecek durumlara karşı tedbirleri de almak zorunda olduğumuzdur.

Komisyon çalışmaları sırasında Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğüne yönelik yapılan itirazlarla ilgili olarak verilen cevaplarda "4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 62'nci maddesi gereğince, ihaleye konu olan yapım işinin özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve mali özelliklerinin gerekli olan netlikte belirlenemediği durumlarda ön veya kesin proje üzerinden ihaleye çıkılabilir." ifadesi yer almaktadır. Ancak aynı kanun metinlerinde, istisnalar arasında yer alan "Demir yolu projeleri için arsa temini, mülkiyet ve kamulaştırma işlemlerinin tamamlanması şartı aranmamaktadır." ifadesi yer almaktadır. Komisyon çalışmaları kapsamında izahı istenilen kesin proje yönteminin kullanılma nedenleri arasında bu gerekçeler sayılmıştır.

Yine, kurum tarafından verilen izahatta, uygulama proje yapımında yaşanan diğer handikaplar arasında, altyapı projelerinde proje aşamasında elde edilen verilerin işin bütününe dair verileri yansıtmaması, zemin etütleri 20-30 metre gibi kısa aralıklarla yapılsa dahi gerçek zemin koşullarının verilerini tam olarak yansıtamaması ve projelendirme esnasında güzergâh üzerinde yoğun yerleşim yeri, tarlada ekili ürün ya da yoğun ormanlık alanların varlığı gibi nedenler yer almaktadır. Tüm bu nedenler ışığında, altyapı projelerinin uygulama projesi olarak hazırlanması proje hazırlama sürecini uzatacak ve ek maliyetlerle karşılaşılacaktır. Katlanılan tüm bu zaman ve para kaybına rağmen zemin karakterinin net olarak belirlenmesinin yine mümkün olamayacağı şeklinde bir savunma yapılmıştır.

Yine genel müdürlük, altyapı projelerinin uygulama projesi olarak hazırlanması hâlinde çok uzun proje hazırlama süreci ve ilave maliyetlerle karşılaşılmasına rağmen zemin karakteristiğinin yüzde yüz olarak belirlenemeyeceğini belirtmiştir. Genel müdürlüğün beyanında, demir yolu hatlarının yapım işlerinde ilave olarak iş ve parasal yüklerin genellikle zemin koşullarının farklılaşması nedeniyle ortaya çıktığı, bu nedenle de sık sık projelerde revizyona gidildiği ifade edilmiştir.

Komisyon çalışmalarımızda birçok kamu iktisadi teşebbüsünde dikkat çektiğimiz noktalardan biri de bilanço kalemlerindeki şüpheli alacaklar ve bunlara ayrılan karşılıklardır. İşletmenin net satışlarının yüzde 15'i tutarında şüpheli alacakları ve bunlara ayrılan karşılıklar görülmektedir. Kamu kuruluşlarındaki şüpheli alacağın tamamına karşılık ayrılması, bu alacakların tahsil edilememe imkânlarının yüksek ve teminatsız kaldığını göstermektedir. Kamu iktisadi kurumlarının bu tarz alacaklarını teminatsız bırakmasını, her karşılığın da işletmenin kârını düşürdüğünü göz önüne alırsak olumlu karşılamadığımızı ifade etmek istiyorum.

Seçim bölgem olan Konya'mız için büyük önem taşıyan, yapım ihalesi 2016 Temmuz ayında gerçekleşen ve Cumhurbaşkanımız tarafından 2'nci 100 Günlük Eylem Planı kapsamında açıklanan Konya Garı'nın yapımı hâlâ tamamlanmamıştır. Garın bir an önce hayata geçirilmesi, yine Konya-Karaman hızlı tren hattının tamamlanarak faaliyete geçirilmesi Konya'mız açısından önem arz etmektedir.

Cumhuriyetimizin kuruluşunun 10'uncu yılında demir yollarının önemini Onuncu Yıl Marşı'yla vurgulamıştık. Temennimiz, cumhuriyetimizin 100'üncü yılında, 2023 lider ülke Türkiye hedefimizde millî ve yerli demir yolu endüstrisinin kurularak kendi millî hızlı trenlerimizle 81 vilayetin demir ağlarla örüldüğü, her limana her ilden bağlantının olduğu demir yollarımızın kurulmasıdır.

Genel Kurulumuzu ve ekranları başında bizleri izleyen büyük Türk milletini saygıyla selamlıyorum. (MHP sıralarından alkışlar)