GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi münasebetiyle
Yasama Yılı:3
Birleşim:50
Tarih:30.01.2020

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; görüşmekte olduğumuz yasa teklifinin aslında tek bir maddesi var coğrafi bilgi sistemleriyle ilgili, o da 1'inci madde, geriye kalan maddeler benden önce konuşan hatibin söylediği gibi daha çok imar yasasındaki değişikliklerle ilgili.

Şimdi, burada üzerinde anlaşmamız gereken bazı noktalar var ve bunu ben Genel Kurulun bilgisine ve Komisyonun bilgisine sunup bazı da sorular soracağım.

Şimdi, kanun teklifinin 1'inci maddesinde 49 sayılı Coğrafi Bilgi Sistemleri Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'ne atıfta bulunarak Ulusal Coğrafi Veri Sorumluluk Matrisi'ne göre hükümler getiriyorsunuz. Sözü edilen sorumluluk matrisi hâlen yayınlanmamış ve yayınlanmamış bir bilgiye dayanarak kanun maddesi öneriliyor. Bu kanunun çıkmasıyla birlikte matrisin yayınlanmasına kadar geçecek sürede bu veri üretimine yönelik izinler nasıl ve neye göre verilecek? Bu konuda Komisyonun bir açıklama yapmasını istiyorum.

Bir başka önemli nokta şu: Biz İstanbul Büyükşehir Belediyesi gibi coğrafi bilgi sistemleri matrisine sahip olan belediyelerin portalları üzerinden veri kullanımını yapacak olan vatandaşlar, bundan sonra bu uygulamayı nasıl yapacaklar? Bu konuda da bir açıklığa ihtiyaç var. Gelir hasılat paylaşımı üzerinden üniversitelerin yapacağı protokollerle matrisleri alabileceği söyleniyor. Peki, akademik kariyer açısından bu hizmeti üretecek olan, teknoloji çalışması yapacak olan üniversitelerin bilim adamları bu coğrafi bilgi sistemine nasıl ulaşacaklar? Eğer hasılat paylaşımı yoksa bu konuda bir açıklığa ihtiyaç olduğunu düşünüyorum.

Bir başka nokta, deprem gibi çok önemli bir konuda denetim görevini yapacak olan, 1954 yılında kurulmuş olan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğine bağlı meslek odalarının denetim hizmetini yerine getirirken denetleyici projeleri kontrol etmek için kendisine lazım olan coğrafi bilgi sistemine nasıl ulaşacağı konusunda da -bu konuda da yasanın bir kapsayıcılığı olmadığı için- bir açıklamaya ihtiyaç vardır.

Bir başka önemli nokta, biz Türkiye ölçeğinde coğrafi bilgi sistemlerini kullanarak araştırma yapacak olan kişi ya da kuruluşlara, yerli kuruluşlara, pafta başına 25 TL gibi bir rakam getiriyoruz. Türkiye'nin bütün büyüklüğü dikkate alındığında her bir pafta satın alınmak istendiğinde ödenecek rakam 33 milyon TL'nin üzerindedir. Türkiye'deki üniversitelerde her ne kadar çok başarısız eğitim verseler bile, ben Türk gençliğine son derece güveniyorum. Yazılım, donanım ve bilişim alanında Türkiye'nin de hızlı bir atağa geçebileceğine ve teknolojik atılımlar konusunda coğrafi bilgi sistemlerini baz alarak bunlar üzerine inşa edilecek çok ciddi sayıda yazılım olduğuna inanıyorum. Mesela, 20 yaşında bir üniversite öğrencisi, ortalama zekâ seviyesi de çok üst düzeydeyse; Google'ı kuranlar, Facebook'u kuranlar ya da dünyadaki diğer büyük yazılım, donanım şirketlerini kuran gençler gibi, bizim gençlerimiz, çocuklarımız ortaya çıkarsa bu bilgilere nasıl ulaşacaklar, bu bedeller nasıl ödenecek? Bu konuda özendirici ve teşvik edici herhangi bir madde yok.

Bir konuyla da ilgili, tabii, şu soruyu da gene Komisyona sormak istiyorum: Teklifin 1'inci maddesinin (1)'inci fıkrasının (b) bendi kapsamında kamu yatırımları, ihtiyaç duyulan coğrafi verilerin paylaşımı bedelsiz olacak mı? Ne demek istiyorum? Yani devletin ya da belediyenin kurumları tarafından yapılmış olan ihalelere girip bu ihaleler sonucunda coğrafi bilgi sistemleri üzerine ihaleyi kazanan ve bu datalara ihtiyacı olan kişiler ya da şirketler, bunları bedel karşılığında mı alacaklar yoksa ücretsiz olarak mı alacaklar? Bu konuyu da Komisyonun açıklığa kavuşturmasını istiyorum.

Süremi de fazla uzatmadan Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)