| Konu: | Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi münasebetiyle |
| Yasama Yılı: | 3 |
| Birleşim: | 55 |
| Tarih: | 12.02.2020 |
EMİNE GÜLİZAR EMECAN (İstanbul) - Teşekkür ederim.
Sayın Başkan, değerli Genel Kurul; öncelikle sizleri saygıyla selamlıyorum.
Çok yakın geçmişte çok önemli acılar yaşadık, Elâzığ ve Malatya'da 41 vatandaşımızı kaybettik. Bu süreçte Türkiye geneline baktığımızda, Manisa'da arka arkaya, sürekli sarsıntılar yaşandı ve "deprem fırtınası" denilen, bu şekilde tanımlanan sarsıntılar yaşandı.
Bugün baktığımızda yine, uzmanlar Hatay, Maraş, Erzincan bölgesinde fay hatlarındaki hareketliliğe dikkat çekiyorlar ve daha öncesinde aslında Erzincan bölgesine de dikkat çekmişlerdi. Yani değerli arkadaşlar, Türkiye sallanıyor şu anda, ciddi anlamda sallanıyor ve biz bugün bu depremlere karşı ne yaptık, kendimizi çok iyi sorgulamamız gerekiyor.
Şimdi, yine deprem bölgesi olan -kendi ilim de olan- İstanbul'a baktığımızda, 17 Ağustos 1999 depreminden bu yana var olan yapı stokunun sadece yüzde 5'inin yenilenmiş olduğunu, İstanbul'da da toplamda yaklaşık 7 milyon yapının riskli durumda olduğunu biliyoruz. Türkiye genelindeki yapı stoku yaklaşık 20 milyon değerli arkadaşlar.
Şimdi, bir yandan deprem riski var, İstanbul'da yirmi yıldır yenilenememiş bir yapı stoku var, riskli yapı stoku var ve bir kenarda da hâlâ hesabı verilememiş 65 milyon TL bir deprem vergisi var. Biz bu süreçte ne yaptık? Deprem vergisini yollara, köprülere harcadık; toplanma alanlarını, acil durum bölgelerini ranta kurban ettik, gökdelenler diktik, AVM'ler yaptık, hasarlı kamu binalarıyla ilgili ise hiçbir şey yapmadık. Bugün hâlâ, İstanbul'da 9 tane okul çok riskli ve acil yıkılması gereken durumda, 20 tane okul da orta hasarlı durumda değerli arkadaşlar ve çocuklarımız bu okullarda okuyorlar.
Şimdi görüştüğümüz "Coğrafi Bilgi Sistemleri" isimli kanun teklifinin içinde -tabii, torba kanun teklifi olduğu için- İmar Kanunu'nda değişiklikler var, Yapı Denetimi Hakkında Kanun'da değişiklikler var. Özellikle, bugün İmar Kanunu'ndaki değişiklikler, geçmişe yönelik bir ilaç olmayacak. Keşke, toplanma alanları ranta kurban edilmeden, gökdelenler, AVM'ler dikilmeden getirilseydi. Keşke, incelendiğinde depreme dayanıksız olduğu ortaya çıkacak binalara imar barışı, imar affı getirilmiş olsaydı.
Şimdi, değerli arkadaşlar, bu kanun teklifine baktığımız zaman tabii ki konuştuğumuz maddeler özellikle yapı denetimiyle ilgili. 2000 yılında 595 ve 601 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameler çıkarılıyor yapı denetimiyle ilgili ama maalesef, bunlar uygulanmıyor, daha sonra 2001 yılında 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun çıkarılıyor ama maalesef, bu çıkarılan kanun da inşaat ve yapı sektörünün sorunlarını tam olarak çözemiyor.
Aslında, bugün depremle sarsılan ve hiç önlem almadığımız ülkemizde baktığımızda şu kanunun ne dediğine: "Bu Kanunun amacı; can ve mal güvenliğini teminen imar plânına, fen, sanat ve sağlık kurallarına, standartlara uygun, kaliteli yapı yapılması için proje ve yapı denetimini sağlamak ve yapı denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir." Ancak hiçbir şekilde ilaç olmamıştır, bu kanun uygulanamamıştır çünkü hazırlanırken meslek odalarına, ilgili kurumlara, üniversitelere hiçbir şekilde danışılmamıştır ve tıkanmıştır sistem. Bugün, bu Yapı Denetimi Hakkında Kanun'la ilgili, teklif içerisinde gelen düzenlemelerin bir kısmı olumlu olmuş olsa bile, keşke müstakil şekilde, tek başına bu kanun üzerinde bir değişiklik yapmaya gidiyor olabilseydik çok daha başarılı bir sonuç elde ederdik.
Bu üzerine konuştuğum 23'üncü maddeye gelecek olursak: Yapı denetimi kuruluşlarında görevini yerine getirmedikleri tespit edilenlere idari yaptırımlar, cezalar getiriliyor, daha doğrusu yeni düzenlemeyle bu cezalar ağırlaştırılıyor. Evet, belki bu cezaların ağırlaştırılmasını olumlu olarak görebiliriz özellikle denetim açısından ancak önergemizde de belirttiğimiz gibi "Bu Kanun hükümleri çerçevesinde görevini yerine getirmediği tespit edilen mimar ve mühendisler hakkında meslek odaları, kendi mevzuatı uyarınca cezai işlem yaparak neticesini Bakanlığa bildirir." ibaresi var.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Tamamlayın sözlerinizi lütfen.
EMİNE GÜLİZAR EMECAN (Devamla) - Bitiriyorum, toparlıyorum Başkanım.
Biz bunun metinden çıkarılmasını istiyoruz çünkü bu uygulama, meslek odalarının bağımsızlığının zedelenmesine sebep olacaktır, ayrıca da yapılan uygulama çok çelişiktir. Siz hem mimar ve mühendislerin ruhsatlardan imzalarını kaldıracaksınız hem de yapı denetimlerini TMMOB gibi meslek odalarının denetiminden kaçıracaksınız, ondan sonra da yapı denetim firmalarına böyle bir sorumluluk vereceksiniz.
Değerli arkadaşlar, bu uygun bir uygulama değil. Öncelikle sorgulamamız gerekiyor sistemi. Yapı Denetimi Hakkında Kanun üzerinde ciddi değişiklikler, düzeltmeler yapılması gerekiyor ve bu önergede, bu maddenin biz bu şekliyle metinden çıkarılmasını öneriyoruz. Kanunun genel hâliyle ülkemize hayırlı olmasını diliyorum, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)