HÜSEYİN ÖRS (Trabzon) - Sayın Başkan, çok değerli milletvekilleri; kanun teklifinin 11'inci maddesi üzerinde İYİ PARTİ Grubu adına söz aldım, hepinizi en derin saygılarımla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, etkin bir sermaye piyasasının oluşumunun temelinde güven ve fırsat eşitliği ilkeleri yer almaktadır. Ancak, zaman zaman piyasalarda bu ilkelere ters düşen işlem ve davranışların olduğu herkes tarafından bilinmektedir. Bazı piyasa katılımcılarının rasyonel olmayan davranışlarla hisse senedi fiyatlarında dayanağı olmayan beklenmedik dalgalanmalar yaratarak yatırımcıları yanlış yönlendirmeleri ve bundan haksız kazanç sağlamaya çalışmaları manipülasyon olarak nitelendirilmektedir. Özellikle, bireysel yatırımcının korunması açısından manipülasyon, yasal düzenlemelerle de önlenmeye çalışılmaktadır. Ekonomimizde halka açık şirket sayısı ve yerli, yabancı yatırımcı sayısı artmış gibi görünse de gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında yeterli seviyede olmadığı görülmektedir. Ülkemizde yaşanan ekonomik krizler ve piyasalardaki güven eksikliği, yaşanan olumsuzlukları da tetiklemektedir.

Değerli milletvekilleri, özellikle "piyasa dolandırıcılığı" olarak da nitelendirilen manipülasyonlar, ekonomik oyun kurallarının tam olarak netleşmediği ve uygulamada belirsizlik olan ortamlarda daha sık karşılaştığımız bir durumdur. Birçok kesimi ilgilendiren manipülasyon, ülke ekonomimizi etkilediği gibi yerli ve yabancı yatırımcıların piyasalardan uzaklaşmasına da sebep olmaktadır.

Hukuki açıdan suç sayılan manipülasyon tanımlanmakta zorlanılsa da bütün ülkelerde yasaklayıcı çeşitli düzenlemeler mevcuttur. Bizim ülkemizde de Sermaye Piyasası Kanunu manipülasyonu suç saymış ve yasal yaptırımlara tabi tutmuştur ama bizde de neyin manipülasyon sayılacağı konusu maalesef netleşmemiştir. Bu değişiklikle neyin manipülasyon sayılacağı konusu BDDK'ye bırakılmaktadır.

Günümüzde gelişen teknoloji, yaygın internet kullanımı, finansal bilgilere erişimin kolaylığı manipülasyon yapma şekillerini çoğaltmış ve çeşitlendirmiştir. Teknolojik imkânlarla farklı farklı yollar denenerek gerçekleşen manipülasyon suçunun takibi, bu çeşitlilik karşısında zaten yetersiz kalan yasal düzenlemelere bir de manipülasyon tanımının belirsizliği eklenince daha da zorlaşmaktadır. Dolayısıyla bilişim teknolojilerindeki gelişmeler gözlemlenerek, yeni yöntemler incelenerek ve gerektiği yerde uzmanlardan yardım alınarak manipülasyon suçuyla etkin bir şekilde mücadele edilmelidir.

Finansal piyasalarda "manipülasyon ve yanıltıcı işlemler" olarak kabul edilen işlem ve uygulamaları gerçekleştirenlere sağlanan menfaatin 2 katından az olmamak üzere, bir önceki yıl sonu finansal tablolarında yer alan faiz, kâr payı gelirleri, alınan ücret ve komisyonlar ile bankacılık hizmet gelirlerinin toplamının yüzde 5'i kadar idari para cezası uygulanmaktadır. Fakat menfaat sağlayıcıların bilinmesi mevcut durumda imkânsız gibi gözükmektedir. Manipülatör menfaat sağlamak için mutlaka bir aracı kurum üzerinden işlem yapmak zorundadır. Yapılan işlemler uzman kişilerin görev yaptığı bağımsız denetim kurum ya da kuruluşlarca denetlenmelidir. Bu denetim sonrası yanıltıcı işlem yaptıkları belirlenenler MASAK benzeri kuruma iletilmeli, bu kurum manipülatörleri takip ederek belli aşamalardan sonra yargı sürecini başlatmalıdır. Şunu da belirtmek zorundayım ki yapılan yapısal değişiklikler belirsiz manipülasyon tanımları nedeniyle manipülasyon yapılan süreçleri denetim altına almakta ve engellemekte çok yetersiz kalacaktır.

Değerli milletvekilleri, manipülasyonların engellenmemesinin getirdiği zararlar sadece sermaye piyasası ve aracının fiyatı üzerinde sınırlı kalmayacak, bütün piyasayı ve ülke ekonomisini etkileyecektir. Manipülasyon suçunu işleyenlerin cezalandırılması kadar bu suçtan ötürü zarara uğrayanların zararının da tazmini gerekmektedir. Fakat bu zarara uğrayanların zararlarının nasıl karşılanacağına dair bir çözüm hâlâ getirilememiştir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın Sayın Örs.

HÜSEYİN ÖRS (Devamla) - Manipülasyon nedeniyle yatırımcılar yanıltılmakta, aldatılmakta, dolandırılmakta ve haksız kayıplara uğramaktadır. Bu durumun giderilmesi, ekonomik ortamlarda güvenin tesis edilmesi için gözetim ve denetim mekanizmalarının etkinliğine ihtiyaç vardır. Bu eksikliklerin giderileceği inancıyla yüce Meclisi saygılarımla selamlıyorum. (İYİ PARTİ ve CHP sıralarından alkışlar)