HDP GRUBU ADINA NECDET İPEKYÜZ (Batman) - Sayın Başkan, değerli vekiller; hepinizi saygıyla selamlıyorum. Cumhuriyet Halk Partisinin intiharları "halk sağlığı problemi" olarak tanımladığı araştırma önergesi üzerinde konuşuyorum.

Ne yazık ki intiharlar, artık Türkiye'nin kronik bir sorununa dönüştü ve gündemden düşmüyor. Sevgili vekiller, siyaset yapıyorsa, bu kurumun, bu çatının toplumda en çok öldüren, en çok hasta eden, en sık karşılaştığımız problemleri konuşması gerekiyor, araştırması gerekiyor, incelemesi gerekiyor. Bunu yapmadığımız zaman, toplumda olan bitenden uzaklaşmış oluyoruz. İntiharlar niçin oluyor, neden oluyor? Buna dönmezsek, incelemezsek, deyim yerindeyse, seyirci kalmak zorunda kalıyoruz.

Dünya literatüründe, birçok ülkede araştırmalar yapılmış. Genelde, insan haklarından uzaklaşıldığında, ekonomik krizler çok yaşandığında, eşitsizlik arttığında, savaşlar olduğunda ve travma sonrası stres bozukluklarında intiharlar artıyor. Biz bunu görmezsek, bununla ilgili, üç maymunu oynarsak işin içinden çıkamayız.

Bakın, Cizre'de söylemleriyle pencereden intihar etmeye kalkışan kişiyle ilgili öyle problemler yaşandı ki: "Zaten psikolojik problemleri varmış, ilaç kullanıyormuş." Hiçbir intihar girişimi basit olarak ele alınmamalıdır. İntihar girişimleri birer çığlıktır, birer feryattır. Bunu dikkate alıp incelemek lazım, multidisipliner olarak incelemek lazım, kurumlarla beraber incelemek lazım. Siyasetçiye, medyaya, emniyete, eğitim ve sağlık kurumlarına, bütün kurumlara görev düşmektedir. Bu yapılmadığı zaman birçok uygulama, hikâyeye dönüşmektedir.

Bugün Türkiye'de giderek artan işsizlik, yoksulluk, ayrımcılık, kutuplaşma, nefret ve barıştan uzaklaşma, hele sınır dışına taşarak çatışmacı savaş dilinin kullanılması ve içeride çatışmanın hâkim kılınması, deyim yerindeyse, intihara teşvike dönüşmektedir.

"Halk sağlığı problemi" deniliyor. Türk Tabipleri Birliği ne zaman ki "Savaş halk sağlığı sorunudur." demişti -ki mahkemeler beraat ettirdi- bugün intiharları da halk sağlığı sorunu olarak görmek lazım. İntiharları halk sağlığı sorunu olarak gördüğümüzde bu işin çözümüne de yönelmiş oluruz.

Eşitsizlikleri görmezlikten gelirsek, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'ndeki barıştan, eğitimden, sağlıktan, düşünce ve ifade özgürlüğünde birçok koşulu görmezlikten gelirsek intiharlara resmen yol açmış oluyoruz.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

NECDET İPEKYÜZ (Devamla) - Tamamlıyorum Sayın Başkanım.

BAŞKAN - Tamamlayın, buyurun.

NECDET İPEKYÜZ (Devamla) - Teşekkür ediyorum.

Sevgili vekiller, Türkiye'de toplumsal travma sonrası stres bozukluğu dediğimiz olaylar da intihara neden olmaktadır. Bakın, yakın dönemde sadece kanun hükmünde kararnameyle işinden uzaklaştırılanların bir kısmı, intihar etmek zorunda kaldı. Bugün, Türkiye'de yoksulluk ve işsizlik dışında, ayrımcılık ve nefret suçlarıyla beraber, insanları ötekileştirerek, öfkeyi biriktirerek de intiharlara yol açılmakta. Gelin, araştıralım, araştırmak iyi bir şey. Üç maymundan vazgeçip görelim, duyalım, konuşalım; saklayacak hiçbir şeyimiz yok.

Hepinize teşekkür ediyoruz ve bu önergeyi destekliyoruz. (HDP sıralarından alkışlar)