İYİ PARTİ GRUBU ADINA AYHAN EREL (Aksaray) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, yüce Türk milleti; turizm sektöründe corona virüsü nedeniyle yaşanacak olan krizin önüne geçilmesi amacıyla İYİ PARTİ olarak vermiş olduğumuz araştırma önergesi hakkında söz almış bulunmaktayım. Hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Sözlerimin başında, Diyarbakır'da hain ve alçakça bir saldırı sonucunda hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah'tan rahmet, yaralı vatandaşlarımıza ise acil şifalar diliyorum.

Değerli milletvekilleri, dünyada coronavirüsün hızla yayılması turizmin de aralarında olduğu birçok sektörü olumsuz yönde etkilemiştir. Aksaray; Kapadokya'nın giriş kapısı, Türkiye'yi doğudan batıya, kuzeyden güneye bağlayan kara yollarının birleştiği bir yer. Turistik tesislerin çoğu kapalı, oteller kapalı, lokantalar kapalı, in cin top oynuyor, bekçiler dışında kimse yok. Kapadokya dediğimiz Nevşehir, Ürgüp, Göreme, Avanos diyarında ise hiçbir kimseden ses seda yok; geçen yıl buraya yaklaşık 3,5 milyon turist gelmişti.

Aksaray'dan yolu geçen herkesin uğradığı bir tesis vardır, yaklaşık altmış yıldır bu yol güzergâhında bir marka olarak vatandaşlarımıza hizmet vermektedir; 300 kişi buradan iş ve aş sahibi idi. Sahibi 86 yaşında, muhterem Orhan Ağaçlı, dünyalığını tamamlamış, bir beklentisi olmayan ama ülkemize katma değer, yöre insanımıza iş ve aş verme azim ve inancıyla yirmilik bir delikanlı gibi iş yerinin başındaydı ama şimdi kapalı; tıpkı Abaylar, Otel Aksaray, Hanifi Yılmaz ve diğer tesisler gibi. Tabii ki bu kapanmadan sadece iş yeri sahibi etkilenmiyor. Bakın, buraların kapanmasından işçi aileleri, bu tesislere sebze, meyve, süt, yoğurt, peynir verenden tutun da kasabı, fırını, balıkçısı, rehberlere varıncaya kadar her çeşit üretici, iş yeri ve çalışan etkilenmektedir. Bu, özelde Aksaray'ın genelde ise ülkemizin sorunudur. Tek başına Sayın Cumhurbaşkanının bu sorunların üstesinden gelmesi mümkün değildir. Bir insana da bu kadar yük yüklenmesi bize göre doğru değildir. Gelin, hep birlikte milletin vekilleri olarak, bu salgın hastalığın her alanda meydana getirdiği sorunları, sektörlerin içinde bulunan, çilesini çeken, o sorunu bire bir yaşayan insanlarla, meslek kuruluşlarıyla konuşarak, tartışarak çözüm yollarını bulalım ve yürütmeye sunalım; insanımız rahat etsin. Siz, köylünün, işsizin, dükkânını kapatan berberin, kuaförün, lokantacının, kahvecinin, esnafın ve hasılıkelam tüm insanlarımızın dertlerinin, sorunlarının çözülmesini istemez misiniz? "İlgili bakan ve kurumlar var, çözsün." derseniz, onların tam çare olamadıkları maalesef ortada.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; salgın kaygısı nedeniyle seyahat planları yapılamamakta, insanlar yaptıkları seyahatlerden vazgeçmektedirler. Ülkemiz gibi gelişmekte olan ülkeler için dış ticaret açığının kapanması, dövizin girişi, yeni istihdam olanaklarının yaratılması açısından turizm sektörü çok önemli. Bakın, resmî kayıtlara göre 2019 yılında ülkemize 52 milyon turist gelmiştir, bu turistler yaklaşık 34,5 milyar dolar bir girdi sağlamışlardır fakat bu yıl yaşanan virüs nedeniyle ülkemizde turizm sektörü çökmek üzeredir, çökmüştür. Geçtiğimiz ay, Sayın Cumhurbaşkanı tarafından turizm sektörüne 3 maddelik bir paket açıklanmıştı ama buraya baktığımızda bunların fiilen uygulanması mümkün değil çünkü uçaklar kalkmıyor, vatandaşlar şehirler arası bile seyahat edemiyor, dolayısıyla bu önlemler sadece kâğıt üzerinde kalmaktadır. İşletmelerin en büyük gideri personele yapılıyor, bu yönde desteklerin artarak devam etmesi gerekiyor. Sezonluk işçi çalıştıran işverenlerin ödemek zorunda kaldıkları vergilerin, sosyal güvenlik primlerinin ertelenmesi gerekmektedir.

Yine, Türk ekonomisinde bugün, esnaf, tüccar, serbest meslek erbabı çek kullanan, senet düzenleyen vatandaşlar çeklerini ödeyememektedir, senetlerinin edimini yerine getirememektedir. Dolayısıyla, çeklerinin yazılması, senetlerinin protesto edilmesi kaygısıyla geceleri gözlerine uyku girmemektedir. Hükûmetten, vatandaşımız, tüccarımız, esnafımız, karşılıklı olarak hem vatandaşların birbirine hem de vatandaşın devlete olan borçlarının bu bela defedilinceye kadar karşılıklı olarak ertelenmesini büyük bir heyecan ve sabırsızlıkla beklemektedirler.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın Sayın Erel.

AYHAN EREL (Devamla) - Yoksa, çeki yazılan, senedi protesto edilen esnaflar -onların tabiriyle- kara listeye girecekler ve bundan sonra banka sektöründe, finansman dünyasında elde etmek isteyecekleri kredileri alamama gibi bir durumla karşı karşıya kalacaklardır.

Turizm sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin kullandıkları kredilerin faizsiz olarak ödenmesi de bir çare olarak akla gelmektedir.

Yine, yurt içi turizmi destekleyecek rezervasyon artırıcı önlemlerin gözden geçirilmesi gerekmektedir. SGK kayıtlarına göre turizm sektöründe 1 milyon 86 bin kişi, yaz aylarında ise 1,5 milyon kişi çalışmaktadır. Çalışanların yüzde 9'u turizm sektöründedir. Böyle bir durum da 1,5 milyonun bu yaz aç kalması, işsiz kalması, ekmeksiz kalması demektir. Hükûmetimizin de bu insanların derdine çare olacak önlemleri alması gerekmektedir diyorum, saygılar sunuyorum. (İYİ PARTİ sıralarından alkışlar)