HAYRETTİN NUHOĞLU (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; İstanbul Umum Kıraathaneci, Kahveci ve İçkisiz Gazinocular Esnaf Odası üyelerinin coronavirüs sürecinde yaşadıkları sorunlar hakkında gündem dışı söz aldım. Selamlarımı sunuyorum.

Salgın nedeniyle ülkemizde alınan tedbirler doğrultusunda birçok iş yeri gibi, kıraathane, kahvehane ve içkisiz gazino esnafının da faaliyetlerinin geçici olarak durdurulmasına ilişkin genelge, 16 Martta yayımlanıp yürürlüğe girmiştir. Faaliyetlerine ara veren esnaf ve işletmelere yönelik ekonomik tedbirler kapsamında borçlandırma destek paketleri Hükûmet tarafından açıklanmıştı. Açıklanan paketler, beklentileri karşılamadığı gibi her kesimi kapsayacak nitelikten ve adil bir şekilde yararlanma ilkesinden de uzak kalmıştır.

Normalleşme sürecine girerken birçok sektörün faaliyetlerine başlamasına imkân tanınmış, bir kısmına da kısıtlamalar getirilerek devam etme hakkı verilmiştir. Kıraathaneler ve kahvehaneler de bu kısıtlı hizmet sunumu şartı getirilen işletmeler arasındadır. Türkiye genelinde hizmet veren bu işletmeler, tıpkı diğerlerinde olduğu gibi yetmiş altı günlük süre zarfında ekonomik olarak ciddi sıkıntılarla karşı karşıya kalmıştır. Faaliyetlerinin durdurulması nedeniyle, başka herhangi bir geliri olmayan bu küçük işletmeciler, doğrudan çok büyük zarara uğramış ve kepenk kapatma noktasına gelmiştir.

Değerli milletvekilleri, bu sektörde ister işveren isterse maaşlı çalışanlar olsun hepsi de mesai mefhumu olmayan, tatili olmayan ve günlük nafakalarını çıkarmaya çalışan emekçilerdir. Çalışmadıkları gün eve ekmek götüremezler.

Bu salgın döneminde çevremizde nelerin yaşandığına hepimiz şahit olduk. Küçük esnaf mensuplarının büyük çoğunluğu kirada oturmaktadır, dükkânları da kiradır. Elektrik, su, doğal gaz ve bunun gibi diğer zorunlu giderler insanca yaşamayı çok zorlaştırmıştır. Zaten borçlu yaşamaya mecbur bırakılmış, borçlu yaşamak hayat tarzı olmuş bir dönemde daha da borçlanarak işlerini kaybetmek istemeyenlerden bahsediyoruz. Acil tedbirler alınmazsa bunun sonucunda toplumsal huzursuzluk daha da artar. Duyarsız kalamayız, gelin, bu sese, bu isteklere kulak verelim.

İstanbul Umum Kıraathaneci Kahveci ve İçkisiz Gazinocular Esnaf Odası Başkanı Serdar Erşahin, sektör temsilcisi olarak, çalışanları ve aileleriyle birlikte 500 bin civarında vatandaşımızı doğrudan etkileyen 2 temel konuda yetkililerden talepte bulunmaktadır. Birincisi, ekonomik destek paketlerine yönelik talepler; ikincisi ise hizmet kısıtlamasına yönelik taleplerdir.

Ekonomik destek paketine ilişkin taleplerini şu şekilde sıralamak mümkündür:

1) En az altı ay geri ödemesiz, faizsiz kredi verilmesi,

2) Bankalara olan her türlü kredi borçları ile kredi kartı borçlarının faiz uygulanmadan ertelenmesi,

3) Sigorta primleri, kira stopajı, KDV, muhtasar, eğlence vergisi, tabela vergisi, çevre temizlik vergilerinin ertelenmesi,

4) Elektrik, su, doğal gaz faturalarının eylül ayı sonuna kadar ertelenmesi,

5) Vakıf ve belediyeye ait olan mülklerdeki kiracıların kiralarının yıl sonuna kadar ertelenmesi,

6) Sektör işletmecilerinin KOSGEB kredi kapsamına alınması.

Hizmet kısıtlanmasına yönelik en önemli sorunlar ise normalleşme süreciyle açılan kahvehanelerde hâlihazırda müşterilere oyun oynatılamaması ve iş yeri kapanma saatinin 22.00 olarak belirlenmiş olmasıdır. Bu 2 soruna önerdikleri çözümler de mevcuttur. Sosyal mesafe kurallarına uygun olarak dizilmiş masalarda, müşterilere tek kullanımlık eldiven ve maske kullanma zorunluluğu getirilerek oyun araçlarının kullandırılmasına müsaade edilmesi ile futbol maçlarının yayınlanma saatleri dikkate alınarak kahvehanelerin kapanış saatlerinin 22.00'den 24.00'e uzatılmasıdır.

Düzenlemede yapılacak bu küçük değişikliklerle, kahvehaneler hem gün içinde müşterilerine hizmet sunacak hem de akşamları maç izletme hizmeti verebilecektir. Böylece esnaf, para kazanma imkânı bularak kirasını, çektiği kredisini, taksitlerini ödeyebilir hâle gelip evine ekmek götürebilecektir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun.

HAYRETTİN NUHOĞLU (Devamla) - Alınan tedbirleri en iyi uygulayan kesimlerden birisi esnaflardır.

Ekonomik zorluklar içinde tamamen kepenk kapatma tehlikesiyle karşı karşıya kalan bu küçük işletmecilerin makul isteklerinin karşılıksız bırakılmamasını bekliyor, Genel Kurula saygılar sunuyorum. (İYİ PARTİ sıralarından alkışlar)