İBRAHİM ÖZDEN KABOĞLU (İstanbul) - Sayın Başkan, Divan, değerli milletvekilleri...

Sayın Başkan, öncelikle görevinizde başarılar dilerim.

Konumuz, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerini izleme ve inceleme komisyonu kurulmasıdır, İç Tüzük'ün 20'nci maddesine göre.

Öneri gerekçesi şöyledir: Bilindiği gibi hukuk devletini iki kavram belirler; erkler ayrılığı ve kurallar kademelenmesi. Her iki kavramın da temeli Anayasa'mızda mevcuttur. 2017 Anayasa değişikliğiyle "Cumhurbaşkanı devletin başıdır. Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanına aittir." hükmüyle devleti ve yürütmeyi temsil görev ve yetkileri tek kişide toplanmış bulunuyor. Bu çerçevede Cumhurbaşkanına Cumhurbaşkanlığı kararnameleri çıkarma yetkisi verilmiştir ama aynı zamanda, Anayasa'nın 7'nci maddesine göre, yasama yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisine aittir ve bu yetki devredilemezdir asli ve genel yetki olarak. Şimdi, bu çerçevede, Cumhurbaşkanına verilen bu yetkide yani kararnameler konusunda, 3 yasak alan var, 3 kayıtlı yetki alanı var, bir de "ikincil ve eğreti düzenleme" dediğimiz bir alan var.

Şöyle ki: Kararnameye kapalı olan alanlar -hak ve özgürlükler- Anayasa'da münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konular, kanunda açıkça düzenlenen konular kararnamenin düzenleme konusunu oluşturamazlar.

Buna karşılık, bağlı ve kayıtlı yetkiler 3'e ayrılmaktadır. Birincisi, eğer yasa varsa düzenleme yapılabilen alanlar, yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılabilir denilen alan. İkincisi, yasa yoksa düzenleme yapılabilen alan, özellikle sosyal haklar. Üçüncüsü ise doğrudan Anayasa'dan kaynağını alan yetki. Bu da bakanlıkların kurulması.

Buna karşılık, kararnamenin ikincil olduğu ve eğreti olduğu konularda ise eğer kararname ile kanunlar arasında farklı hükümler varsa o zaman kanun hükümleri uygulanır.

(Uğultular)

İBRAHİM ÖZDEN KABOĞLU (Devamla) - Sayın Başkan, çok gürültü var, lütfen...

BAŞKAN - Değerli arkadaşlar, sayın milletvekilleri; lütfen, istirham ediyorum, hatip kürsüdeyken dinleyelim efendim.

İBRAHİM ÖZDEN KABOĞLU (Devamla) - İkinci alan ise Türkiye Büyük Millet Meclisinin aynı konuda kanun çıkarması durumunda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz kalır.

Özetle, kararname yoluyla yapılabilecek düzenleme alanı çok geniş ve yürütmenin yetki alanını aşıyor olmakla birlikte Türkiye Büyük Millet Meclisi bir yandan Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle yapılan düzenlemeleri yasayla çerçeveleyebilir, öte yandan Anayasa Mahkemesine başvuruyla yargısal denetim yolunu işletebilir. Bu itibarla kurulacak Cumhurbaşkanlığı kararnamelerini izleme ve inceleme komisyonuyla kararnamelerin yarattığı yetki belirsizlikleri giderilerek nitelikli yasa yoluyla Anayasa'ya saygı ilkesinin geçerli kılınması amaçlanmıştır. Böylece kararname ve yasa arasında farklı hükümler bulunması veya aynı konuda kanunun düzenlenmesi gibi hukuken tartışma yaratabilecek alanlarda yasama yetkisinin asli sahibi olan Meclisin inisiyatif alması Anayasa madde 7 gereği olduğu gibi, bütün anayasal organların Anayasa'nın üstünlüğü ilkesine bağlı kalmasını öngören madde 11'in de gereğidir. Bu, aynı zamanda "Hiçbir kimse veya organ -ve makam- kaynağını Anayasadan almadan bir Devlet yetkisi kullanamaz." şeklindeki hukuk devletinin çerçeve ilkesinin gereğidir. Böylece, kurulacak olan izleme komisyonu şu sayısal verilerle de doğrulanmaktadır: Bugüne kadar tek kişi, 23'ü torba tarzında olmak üzere toplam 62 gerekçesiz kararname, 2.200 madde de düzenlemiş bulunuyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyursunlar.

İBRAHİM ÖZDEN KABOĞLU (Devamla) - Meclisimiz ise 600 vekille 53'ü uluslararası antlaşma olmak üzere toplam 100 kanun ve 1.429 maddeyi yasalaştırmış bulunuyor. Kuşkusuz normatif düzenlemede önemli olan nicelikten çok niteliktir ama bunun Anayasa'ya uygun olması gerekiyor. Nitekim, Anayasa Mahkemesinin vermiş olduğu ilk iptal kararları da bu görüşümüzü doğrulamaktadır. Zira, bu alanda Meclisin yetkisini genişletici bir biçimde yorumlamak suretiyle asıl yetkinin bu konuda Mecliste olduğunu Anayasa Mahkemesi tescil etmiş bulunuyor. Bu gereklilik aslında önceki dönemde mevcut olan kanun hükmünde kararname ile Cumhurbaşkanlığı kararnamelerini karşılaştırdığımız zaman öncesi, esnası ve sonrası açısından kendini göstermektedir. Bu itibarla "Neden gerekli ve önemlidir?" sorusuna ise şöyle yanıt verebiliriz...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun Hocam.

İBRAHİM ÖZDEN KABOĞLU (Devamla) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Birincisi "Türkiye Büyük Millet Meclisinin düzenleme yetkisi hükümsüz kalır." kaydı altında üstün ve öncelikli bir yetkidir.

İkincisi "Yasama yetkisi devredilemezdir." bunu geçerli kılmak.

Üçüncüsü, nitelikli kararnameye katkıda bulunmak, yürütmenin hızlı davranmasını gerektiren konuları düzenleyen Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine olanak tanımak ama genel ve soyut nitelikteki kuralları Meclisin yapmasına olanak vermek ve nihayet "Başlangıç" kısmının belirttiği gibi Anayasa ve kanunların üstünlüğü gereği 600 vekili ve 200 yasama uzmanını işlevsel kılmak.

Özetle:

1) Erkler ayrılığı kuralı koyan ve uygulayan organ ayrımının sürdürülmesi.

2) Nitelikli yasama, yasama yetkisinin devredilmezliği, asli ve genel yetki yoluyla mevzuat uyumunun sağlanması asıl olan yasal düzenlemedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

İBRAHİM ÖZDEN KABOĞLU (Devamla) - Sayın Başkan, toparlıyorum.

BAŞKAN - Buyursunlar.

İBRAHİM ÖZDEN KABOĞLU (Devamla) - 3) Anayasa Mahkemesinin etkili denetimini sağlamak.

4) Anayasal devlet olma gereğini belirlemek.

5) Anayasa'nın üstünlüğünü sağlamak.

6) Yasama, yürütme ve yargı şeklindeki devlet işlemlerinin kamu yararına yönelik olarak ortaya çıkmasını sağlamaktır.

Anayasa'nın üstünlüğüne saygı bakımından bütün vekillerin desteklemesi beklenen bir öneridir bu çünkü bizim, beş ayrı veya on ayrı partiye mensup olsak da ortak paydamız Anayasa'nın üstünlüğü üzerine ant içmiş olmamızdır.

Sayın milletvekilleri, 6771 sayılı Yasa'yla gerçekleştirilen Anayasa değişikliği gereği, Türkiye Büyük Millet Meclisi Cumhurbaşkanlığı kararnamelerini izleme ve inceleme komisyonu kurulması yönünde oy kullanmanızı diler, saygılar sunarım hepinize. (CHP sıralarından alkışlar)