HDP GRUBU ADINA GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; sizleri saygıyla selamlıyorum.

Değerli arkadaşlar, coronavirüs salgınına ciddi bir ekonomik krizle girmiştik, 8 milyon işsizimiz vardı. Değerli arkadaşlar, bu krizle birlikte, bizim tespitlerimize göre 8 milyon işsizimize 7 milyon işsiz daha eklendi ve işsiz sayısı 15 milyona yükseldi. Milyonlarca insanımız işsiz, aşsız kaldı, yüz binlerce işletme kepengini kapattı. Değerli arkadaşlar, böyle bir durumda sosyal bir devlete düşen nedir? Vatandaşının, esnafının, dar gelirlinin, işsizin yanında olmak. Değerli arkadaşlar, yaklaşık üç ay geçti coronavirüs salgınından beri; Tayyip Erdoğan ve Hükûmet ne verdi vatandaşlarımıza bu dönemde? IBAN numarası verdi arkadaşlar, "Bende kaynak yok, sen bana para gönder." dedi ama Tayyip Erdoğan dün bir açıklama yaptı. Bakın, Berat Albayrak diyor ki: "Biz 260 milyar lira destek verdik, geniş tanımlı olarak 600 milyar lirayla piyasayı destekledik." Ama Tayyip Erdoğan bir rakam verdi. Dar gelirli vatandaşımıza ne vermişler? 5,5 milyon vatandaşımıza biner lira vermişler bu dönemde. Bakın arkadaşlar, bu bin lira tek seferlik yapılmış bir ödeme. Üç ay için verildiğine göre aylık ne yapar? 333 lira yapar. Günlük ne yapar? 11 lira yapar. Bakın, günde 11 lira veriyor. Peki, bir öğünde ne yapar? Günde 3 öğün var ya; bir öğünde arkadaşlar, 3 lira 70 kuruş yapar. Peki, 4 kişilik bir aileye bunu verdiğini düşündüğümüzde, kişi başına ne yapar? Kişi başına, bir öğünde 90 kuruşu reva görüyor AKP iktidarı. Değerli arkadaşlar, önemli bir çay-simit hesabı vardı, hatırlarsınız. İşte, vatandaşımıza bir simidi bile reva görmedi bu vicdansızlar, bu corona döneminde maalesef arkadaşlar.

Biz dedik ki: "Gelin, bütçe tercihlerini değiştirin, saraylara, yandaşlara, silahlara akan kaynakları durduralım; gelin, vatandaşlarımızın temel ihtiyaçlarını güvence altına alalım." Yapmadılar. Peki, gelir veremeyen bir iktidar ne yapar? Borç verir arkadaşlar. İşte, vicdansız iktidarlar veya sosyal devlet kuralını uygulamayan iktidarlar, vatandaşlarını borca boğarlar. Gelir veremediler, şimdi borcu şişiriyorlar. Bakın, neler yapıyorlar? Diyorlar ya: "0,69'dan ev kredisi, 0,79'dan araba kredisi." Hadi gelin, gidelim şuradaki Ziraat Bankası şubesine, Halk Bankası Şubesine. "0,69'dan ev kredisi almak istiyorum." desin bir vatandaş bakalım. "0,79'dan araba kredisi almak istiyorum." desin bakalım. Alabiliyor mu? Hayır, alamıyor. Çünkü o şubelere bir milletvekili, bir AKP ilçe başkanı, il başkanı telefon açmadan o krediler verilmiyor. Yandaş müteahhitlerin batık kredileri, değerli arkadaşlar, 0,69'dan kamu bankaları tarafından finanse ediliyor. İşte, bu çerçevede destekler, krediler verilebiliyor ve bunun sonucunda da ne oldu arkadaşlar? Müteahhidin 400 bin liraya satamadığı ev, şimdi 600 bin liraya -neymiş- 0,69 kredileyle satılıyormuş vatandaşa. İşte, büyük tezgâh burada arkadaşlar, ciddi bir tezgâhla karşı karşıya vatandaşımız. 400 bin liraya peşin alacağı daireyi -efendim neymiş- 0,69'la 600 bin liraya satıyormuş. Büyük tezgâh var, batık yandaş kredilerinin kurtarılma hikâyesi var. Bir yandan başka ne var? Merkez Bankası da, şimdi, 20 milyarlık yatırım kredisi açıkladı.

Değerli arkadaşlar ya, yatırım kredisi verilsin, güzel. Merkez Bankası niye bu yatırım kredisini veriyor? Hangi kriterlere göre veriyor? Kimlere veriyor bu kamu kaynaklarını biz biliyor muyuz? Bilmiyoruz. Bakın, biz her şeyi bütçe üzerinden görüşürdük, bütçe dışı olarak bu harcamalar yapılıyor. Merkez Bankasından, saraydan gelen talimatlara göre yatırım kredileri verilecek. Kamu bankaları, AKP'den gelen talimatlara göre ev kredisi, araba kredisi, ticari krediler verecek. İşte, büyük delikler bu şekilde oluşuyor.

90'lı yıllarda, Merkez Bankası ve kamu bankaları, arkadaşlar, bu şekilde hortumlandı. Şimdi, yeni dönemde de piyasaya geçici olarak can vermek için Merkez Bankası ve kamu bankaları hortumlanıyor. Bu, geçici bir rahatlama yaratabilir, açıkça söyleyeyim. Biliyorsunuz, her ilaç, geçici olarak bünyeyi rahatlatır ama bünye kanserse, siz geçici olarak böyle kortizon veriyorsanız bir rahatlama yaratır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyursunlar.

GARO PAYLAN (Devamla) - 2018'de de bunu yaptınız, sonucu ne oldu? Büyük bir ekonomik krizle karşılaştık, dolar 7,20'ye fırladı.

Şimdi geçici olarak dünyada da bol para dönemi var. "Ne var efendim, biz de Türk lirası basalım, piyasaya verelim, piyasa rahatlasın." diyorsunuz, yandaşlarınıza kaynaklar aktarıyorsunuz.

Değerli arkadaşlar, bunun sonu karanlıktır. Bütçe dışı harcamalarla, kamu denetimi dışı harcamalarla yandaşlarınızı ihya edebilirsiniz ama bunun sonucu da büyük, daha büyük bir ekonomik krizdir. Eninde sonunda bu ekonomik kriz ateşi vurduğunda, bu sefer, 15 milyon işsize daha çok sayıda işsiz katılacaktır. Bu yoldan vazgeçmek için yapabileceğimiz şey, Meclisin devreye geçmesidir. Meclis, ekonomik krize karşı alınacak tedbirleri görüşmek üzere bir araştırma komisyonu kurmalıdır. Bu vicdansız ve adaletsiz yönetime karşı, vatandaşlarının temel ihtiyaçlarını güvence altına alacak tedbirleri almalıdır. Bu açıdan önergemize desteklerinizi bekliyoruz.

Hepinize saygılar sunarım. (HDP sıralarından alkışlar)