| Konu: | İYİ PARTİ Grubu önerisi münasebetiyle |
| Yasama Yılı: | 3 |
| Birleşim: | 115 |
| Tarih: | 21.07.2020 |
HDP GRUBU ADINA MAHMUT CELADET GAYDALI (Bitlis) - Teşekkür ederim.
Sayın Başkan, yeni görevinizde başarılar diliyorum, hayırlı olmasını diliyorum.
İYİ PARTİ'nin vermiş olduğu araştırma önergesi üzerinde söz aldım. Sizleri ve kamuoyunu saygıyla selamlarım.
Değerli milletvekilleri, her yıl fındık üreticileri aynı sorunlarla, aynı belirsizliklerle karşılaşıyor. Fındık üretiminde temel sorun, taban fiyatları belirlenirken alın terinin, emeğin karşılığının verilmemesidir. Fakat ne gariptir ki fındık gibi, dünya pazarında bu kadar güçlü bir ürün kendi topraklarında değer görmüyor. Aksine, fındık üreticisini destekleyen kurumların içi boşaltılıyor ve lağvediliyor.
Fındık sorunuyla ilgili çoğunuzun bilmediği bir bilgiyi de ben sizlere aktarayım. Bitlis ilinin Hizan ilçesinde Nizare Aze denen vadide fındık üretimi asırlardan beri yapılmaktadır. Tabii, bizdeki üretim uluslararası firmaları cezbedecek boyutlarda değildir ve genelde tüketim, mahallî ve çevre iller düzeyinde olmaktadır.
Özellikle Hizan Ziraat Odasının hazırladığı rapor, sanırım, tüm Bitlis vekillerine ve ilgili Bakanlığa ulaşmıştır. Hizan fındığı yapısı gereği sert kabuklu bir fındıktır, yağ oranı yüksektir.
Hizan ilçesine bağlı 7 köyde, 5 bin dekar alanda fındık üretimi yapılmaktadır. Fındık üretiminin yapıldığı çoğu köyün, rakımları yüksek ve eğimli arazide kurulu köyler olduğu için, tek geçim kaynakları ve üretimleri fındıktır. Yüzlerce ailenin geçim kaynağından bahsediyorum. Hizan ilçesinde yıllık bin tona yakın üretime sahip olunan fındık ancak iç pazarda tüketiliyor.
Bugün tüccarlar rekolte yükseltebilmek adına bu fındığı üreticiden alıyor. Hizan'daki fındık üreticilerinin bugün tüccarlarla anlaşmaktan başka hiçbir şansları yok.
1519 tarihli "Şerefname" kitabında bile Hizan fındığından bahsediliyor. Fakat Tarım ve Orman Bakanlığınca hazırlanan havza bazlı desteklemeler kapsamında olmadığı için fındık üreticimiz gübre ve mazot desteğinden yararlanamıyor. Hizan ilçesinde fındık üretimi yapan ailelerin tek geçim kaynağı olan fındığın desteklenmesi ve üretiminin teşvik edilmesi gerekmektedir. Düşünün ki arazilerin tapusunda bile "fındıklık" geçmesine rağmen mazot, gübre desteğinden yararlanılamıyor. Üretici destek istiyor, ayakta kalmak istiyor, evine ekmek götürmek istiyor. Bu bağlamda, böyle bir komisyonun kurulması partilerüstü bir konudur. Umarım böyle bir komisyon kurulur, buna ihtiyaç olduğu da aşikârdır.
Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (HDP sıralarından alkışlar)