HDP GRUBU ADINA NECDET İPEKYÜZ (Batman) - Sayın Başkan, değerli vekiller; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Dünya Sağlık Örgütü çeşitli tanımlamalar yapmakta, bu tanımlamalardan birisi de 65 yaş üstünü yaşlı olarak tanımlamakta ama biz biliyoruz ki bir ülkede insanlar ne kadar uzun yaşıyorsa sosyal devlet anlayışı o kadar gelişiyor ve yaşlıların üretime katılımı, toplumsal açıdan her süreçte varlığı anlamlıdır.

Peki, Dünya Sağlık Örgütü başka tanımda mı yapmıyor? Yapıyor, Dünya Sağlık Örgütünün bir diğer tanımı da sağlığın tanımı. Sağlık ne? Fiziksel, ruhsal, sosyal tam iyilik hâli. "Tam" kelimesini niçin ekliyor? Birçok açıdan var olan çelişkilerin görülmesi açısından ve en az düzeye indirilmesi açısından. Son dönemde buna ne eklendi? Siyasal anlamda da tam iyilik hâli. Buna bakarsanız, aslında Türkiye'de zaten bir sağlıksız ortam yaşanıyor ve Türkiye'de son dönemde en önemli süreçlerden birisi de her alınan kararda karardan etkilenecek kim varsa onların görüşünün alınmaması. Diyelim ki bir meslek örgütü var, görüşü alınmıyor; bir sivil toplum örgütü var, görüşü alınmıyor. Burada yaşlılarla ilgili bir şey "Evde kal, çıkma." Resmen bir tecrit politikası uygulanırken pandemi süreçlerinde, hiçbir görüş alınmadı.

Peki "65 yaş; yaşlı, evde kal, işe yaramayacak." şekilde mi ele almak lazım? O zaman bu ülkenin çeşitli siyasi partilerinin yöneticilerinden tutun en üst düzeydeki yöneticilerine kadar 65 yaşın üstündekilere ne diyeceğiz? Bizim Parlamentoya baktığımızda yüzde 10'a yakın bir oran var, bunlara ne diyeceğiz? Susacak mıyız? Peki, bunlar kim? İlk dönemde "Evde kal." denildi; çiftçi var içinde, esnaf var içinde, üretici var içinde. Hiçbir düzenleme yapılmadı.

Bir diğeri ne? Bu insanlara "Evde kal." dediklerinde, peki bu insanların evde kaldıklarında ne yapması lazım? Bir kısmı akciğer hastası olabilir, bir kısmı diyabet hastası olabilir, bir kısmının kalp problemi olabilir; bunlar efordan yoksun kalacak, hareket edemeyecekler. Ne olacak? Düzenli ilaç kullanması gerekenler var; ne olacak? Bunlar da dikkate alınmadı ve bunlara ne denildi? "Evden çıkmayacaksınız." ama evde yalnız mı kalıyor, başkalarıyla mı kalıyor, birileri çıktığında döndüğünde ne olacak? Bunlar dikkate alınmadı. Yaşlı dediğiniz, 65 yaş üstü dediğiniz insanlar kırılgan olabilirler ama zayıf değiller, onlar bir şeye muhtaç değiller. Sürece katılmaları lazım, onlarla beraber yol alınması lazım. Siz bunu yapmadığınız zaman sosyal devlet anlayışından yoksun oluyorsunuz.

Bir diğeri: Bu pandemi sürecinde ölçüsüz, eşitsiz davranıldı.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Toparlayalım lütfen.

NECDET İPEKYÜZ (Devamla) - Teşekkürler Sayın Başkan.

Bugün, birçok yerde, 65 yaş üstünde olup okuma yazması olmayanlar olabilir, Türkçe bilmeyenler olabilir. Bunlar hangi ilacı nasıl alacaklar, sürece nasıl katılacaklar, kendilerini nasıl koruyacaklar; bunlarla ilgili hiçbir eğitim çalışması yürütülmedi. Peki, bunların gerçek ihtiyaçları ne? Ekonomik açıdan bir ihtiyaçları var mı yok mu, bunların ruhsal açıdan bir ihtiyaçları var mı yok mu?

Akrabalık ilişkilerinin yoğun olduğu Türkiye gibi bir ülkede insanları eve hapsedip yalnız bırakmak, gerçekten, sanki zulmetmek gibi. Bunu araştıralım ve gelecekle ilgili bir kurgu yapalım. Epidemiyolojik açıdan araştıralım, kaç kişi etkilendi, kaç kişi yaşamını yitirdi, ne tür problemler var; soralım, öğrenelim ve gerçek ihtiyaçları nedir öğrenelim. Bu süreçte elektrik parasını ödeyemeyen, doğal gazını ödeyemeyen, birçok borcunu ödeyemeyen insanlar ne yaptılar; bunu öğrenelim, bunlarla ilgili bir düzenleme yapalım. Her nedense Türkiye sanki büyük metropollerden oluşuyor gibi düşünülüyor, herkesin cebinde mobil telefon varmış gibi düşünülüyor. Bu insanların ihtiyacı ne, iletişimle ilgili ne yapılabilir; bunların da dikkate alınması lazım, araştırılması lazım.

Hepinize teşekkür ediyorum. (HDP sıralarından alkışlar)