RAMAZAN CAN (Kırıkkale) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Öncelikle, Başkanımızın tutumu yerindedir.

Gündemin şu an -bu kırmızı bültenle Türkiye Büyük Millet Meclisi yönetiliyor- "Kanun Teklifleri ile Komisyondan Gelen İşler" başlıklı 7'nci sırasındayız. Meclis Başkan Vekili... Bu 7'nci sıraya göre şu an gündem akıyor. 7'nci sıraya biz nasıl geldik? Grup önerimizde 226 sıra sayılı Adalet Komisyon Raporu'nun gündemin 1'inci sırasına alınmasını önerdik ve Türkiye Büyük Millet Meclisindeki milletvekillerinin takdiriyle gündemin 1'inci sırasına girdi. Dolayısıyla, Anayasa'ya aykırılık itirazı varsa bile bana göre grup önerisi ele alındığında alınması lazımdı, o aşamayı geçtik.

İki, diğer taraftan, İç Tüzük'ün "Anayasaya uygunluğun incelenmesi" başlıklı 38'inci maddesi diyor ki: "Komisyonlar, kendilerine havale edilen tekliflerin ilk önce Anayasanın metin ve ruhuna aykırı olup olmadığını tetkik etmekle yükümlüdürler." Anayasa'yla ilgili itiraz, önergeler -Adalet Komisyonu Başkanımız da burada- orada, Adalet Komisyonunda dile getirildi ve oylandı, Adalet Komisyonunda da bu safahatı geçtik.

Diğer taraftan, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda tekliflerin Anayasa'ya aykırı olduğu iddia edilemez mi? Tabii ki edilebilir. O konuda da "Anayasaya aykırılık önergeleri" başlıklı madde 84 "Bir kanun teklifinin Genel Kuruldaki görüşülmesi sırasında teklifin belli bir maddesinin Anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle reddini isteyen önergeler, diğer önergelerden önce oylanır." diyor. Burada da Anayasa'ya aykırılık itirazında bulunulabilir; o da maddelerle ilgili, Anayasa'ya aykırılık önergesi verilebilir.

Dolayısıyla, ayrı bir başlık, komisyona iade başlıklı 88'inci madde var: Komisyon, raporunun belli bir maddesinin ya da bölümünün komisyona iadesini isteyebilir, orada tekrar görüşebilir, tekrar bir rapor hazırlayabilir, Genel Kurul tekrar değiştirebilir, o ayrı bir adım. Ama Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda bir siyasi parti grubunun milletvekilinin ya da bir grubun "Bunun Meclise iadesini istiyoruz." talebi, makul bir talep değildir, hukuki bir talep değildir.

Arkadaşlar, ayrıca, Türkiye Büyük Millet Meclisine bir kanun sevk edildiğinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi Kanunlar ve Kararlar Başkanlığı, akabinde Adalet Komisyonu ve Genel Kurul, Anayasa'ya aykırı olup olmadığına karar verebilir. Bu, bir iddiadır; biz bir kanunu Anayasa'ya uygun diye getiriyoruz. Türkiye Büyük Millet Meclisi de -iddiadır- Genel Kurul kararıyla onu kabul eder ya da reddeder. Karşı taraf da "Bu, Anayasa'ya aykırıdır." iddiasında bulunabilir. Adalet Komisyonunda ileri sürülebilir, Komisyonun kararı. Türkiye Büyük Millet Meclisinde ileri sürülebilir, Genel Kurul kararı. Bütün bunlar iki taraflı iddia. Peki, bunun gerçek, ete kemiğe büründüğü yer neresidir?

ENGİN ÖZKOÇ (Sakarya) - Genel Kuruldur.

RAMAZAN CAN (Devamla) - Anayasa Mahkemesidir. Anayasa Mahkemesi bundan dolayı kurulmuştur. Türkiye Büyük Millet Meclisinde Adalet Komisyonundan, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda iddiası karşılanmayan bir siyasi parti, bunu, yeterli çoğunluğu sağladığı takdirde Anayasa Mahkemesine taşıyabilir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım.

RAMAZAN CAN (Devamla) - Diğer taraftan, somut norm denetimi yoluyla dediğimiz, mahkemelerde de bir iddia üzerine getirilebilecek kanun hükmünün uygulanmasında Anayasa'ya aykırılık itirazı mahkemede de defi yoluyla ileri getirildiğinde, hâkim ya da mahkeme bu işi ciddi bulursa bir şekilde onu Anayasa Mahkemesine taşıyabilir. Anayasa Mahkemesi bunu değerlendirir ve neticede, kanunların kazai murakabesi Anayasa Mahkemesinde son bulur.

Netice itibarıyla, Türkiye Büyük Millet Meclisinin Anayasa'ya aykırı kanun çıkarması, bütün bu safahatla birlikte yetkisindedir. Çıkarsın anlamında söylemiyorum, bu bir gerçektir. Bu manada gündem zaten bellidir, gündemin 7'nci sırasına göre bizim kanun teklifimiz görüşülmelidir. Adalet Komisyonu sırasındadır ve dolayısıyla, bu usul tartışmasında Meclis Başkan Vekilimiz gereğini yapmıştır.

Genel Kurulu bilgilendirir, tekrar hepinizi saygıyla selamlarım. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)