| Konu: | Burdur Gölü ile Salda Gölü'ne ilişkin gündem dışı konuşması |
| Yasama Yılı: | 4 |
| Birleşim: | 6 |
| Tarih: | 15.10.2020 |
BAYRAM ÖZÇELİK (Burdur) - Sayın Başkan; değerli milletvekilleri, Burdur Gölü'müzdeki çekilme ve buharlaşma Burdur'un ve Türkiye'nin gündemine aralıklarla gelmektedir. Göldeki çekilmelere yıllara göre bakıldığında, yıllık yağış miktarındaki azalmalar, kurak yıllarda buharlaşma oranlarının artması, gölü besleyen rezerv alanlarında yapılan göletlerin su tutması, gölün etrafında su savurganı ürünlerden ekilmesi, sulu tarım ürünlerinin ekiminin devam etmesi, göl etrafındaki tarım arazilerindeki sondaj miktarının fazlalığı gölümüzün sıkıntılı bir süreç yaşadığını göstermektedir.
Diğer bir özelliği gölümüzün: Çevresinde 276 kuş türü vardır ve dünya ölçeğinde nesli tehlike altında olan dikkuyruk ördeğinin -gölün donmaması sebebiyle- yüzde 60-70 popülasyonu gölümüzde kışlamaktadır. Burdur Gölü havzası Türkiye'de en az yağış alan yerlerden biridir. Gölün 1970'lerde 857 metre olan kotu, elli yıl sonra 840 metreye kadar düşmüş yani Burdur Gölü'nün kotu 17 metre azalmıştır. 1970'li yıllarda su seviyesinin zirveye ulaştığı görülmüş ama sonraki yıllarda periyodik olarak da azalma yaşanmıştır. Gölümüzün yüzey alanındaki azalma ise dikkat çekicidir; 1990'da 203 kilometrekare olan gölümüzün yüzey alanı, 2019 yılında 146 kilometrekareye düşmüştür. Burdur Gölü 1994'te uluslararası Ramsar Sözleşmesi'ne göre Ramsar alanı, yine 1998'de birinci derece sit alanı, yine 2006'da doğal hayatı geliştirme sahası ve ulusal önemi haiz sulak alan ilan edilmiştir.
Hükûmetlerimiz döneminde Burdur Gölü'müzü direkt ve dolaylı olarak etkileyen yatırımlar gerçekleştirildi. İlk önce, 2004 yılında Burdur şehrinin atık suyu için biyolojik arıtma tesisi tamamlandı, geçmiş aylarda ise yine, Burdur Belediyesi, İLBANK ve Avrupa Yatırım Bankasından 11,5 milyon avroluk krediyle Türkiye'ye ayrılan yüzde 7,5'luk bir pay Burdur Gölü'nde ileri atık su arıtmaya ayrılmıştır.
Gölümüzün etrafında köylerimiz vardır, şehrin tarlaları, ovaları vardır. Buralarda ise sondajları ortadan kaldırmak ve kapalı sistem sulamaya geçilmesi için çalışmaları yaptık. Merkez ilçede Askeriye, Çendik, Karaçal Barajı'yla beraber 10 köyümüz Burdur Gölü'nün etrafında; Tefenni ilçemizin ovası, Karamanlı ilçemizin ovası, Belenli ilçesi Kağılcık köyü kapalı sistem tam 24 adet sulama burada -kapalı sistemde- gerçekleştirilmiş durumda.
Göl yönetim planları hazırlandı: 2008-2012 yıllarında 1.Göl Yönetim Planı, 2013-2018 2.Göl Yönetim Planı, 2019-2023'te de master planlar gerçekleştirildi. Buharlaşmayı önlemek ve azaltmak için ise AR-GE çalışması yapıldı: Gölün kenarında 4 tane havuz açıldı; bu havuzlardan birine güneş paneli konuldu, birine kimyasal toplar, kimyasal ürünler ve gölün suyundaki, buharlaşma miktarının ne olduğuna dair bu AR-GE çalışmasının sonuçlarını da önümüzdeki yıllarda gölümüzde tamamlayacağız.
Gölü en çok besleyen Bozçay ve Karataş Gölü üzerindeki dokuz 9 ve 1 ilçemizde de kapalı sistem sulamaya geçmesi için Devlet Su İşleri ve TOKİ'yle olan çalışmalar inşallah gerçekleşecek.
Şeker fabrikamızın 2013 yılında atık su arıtması yapıldı, katı atık bertaraf tesisleri yapıldı. Yap-işlet-devlet modeliyle, Burdur Belediyeler Birliğinin yaptığı katı atık bertaraf tesisi, yap-işlet-devret modeliyle de genişletildi.
En önemlisi, Burdur Gölü'ne mutlaka bir su takviyesi yapılması lazım. Buna da en kolay, 26 kilometre mesafede Menderes'in bir kolundan -ısrarla bizim söylediğimiz- yılda bir veya iki ay cazibeli su takviyesi yapılmasını istiyoruz, bu konuda da Devlet Su İşlerimizin mutlaka adım atması için çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
Ayrıca, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, ilgili bakanlıklarla bir çalışma yaptı; 580 sayfalık Burdur Gölü Nehir Havzası Yönetim Planı hazırladı. Bu havza planını, önümüzdeki günlerde Su Yönetimi Koordinasyon Kuruluna sunacak, orada belirlenen 7 maddenin uygulanması Burdur Gölü'nün kurtarılması için elzem bir çalışma olacak, bunun çabası içerisindeyim.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Toparlayalım lütfen.
BAYRAM ÖZÇELİK (Devamla) - Evet, gelelim Salda'ya. Salda Gölü'müz görülmeye değer, muhteşem bir kumsal, mavinin tonlarıyla dinlendirici bir seyirlik. İlk önce, gölün çevresindeki çöp ve pislikler temizlendi, araçla girişler yasaklandı, Cumhurbaşkanımız tarafından 14 Ekim 2019 tarihinde Özel Çevre Koruma Bölgesi kapsamına alındı ve bugün itibarıyla "Saldivler" dediğimiz bölgede, beyaz kumsalın olduğu, beyaz adaların olduğu bu bölgede göle girişler yasaklandı ama Kayadibi -karşı tarafta- Doğanbaba ve Halk Plajlarında ise göle girişlerimiz devam edecek. Bu beyaz kumsal ve beyaz adalardan oluşan, NASA'nın da dikkatini çeken, sadece Mars'ta olduğu bilinen jeokimyasal ekolojik hidromanyezit kumsal korunmuş oldu. Ocak ayından bu tarafa 712 bin kişi Salda Gölü'müzü ziyaret etti, sizleri de dünya harikası Salda Gölü'müzü görmeye davet ediyorum.
Teşekkür ediyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)