CHP GRUBU ADINA İBRAHİM ÖZDEN KABOĞLU (İstanbul) - Sayın Başkan, Divanın sevgili üyeleri, değerli milletvekilleri; önergenin gerekçesini 11 kalem hâlinde açıklayacağım.

1) OHAL KHK'leri yoluyla, OHAL'de amaçtan sapma. Üç ay için ilan edilen OHAL, yirmi dört ay sürdü. 37 KHK'yle olağanüstü hâli gerektiren durumlarla hiç ilgisi bulunmayan alanlarda düzenleme yapıldı, hukuk düzeninde köklü ve onarılmaz sürekli değişiklikler yapıldı.

2) Sınır tanımayan yaptırımlar uygulandı. OHAL KHK'leriyle 131.922 tedbir işlemi yapıldı, yaptırım uygulandı. Öyle ki insanların seyahat özgürlükleri bile yok edildi.

3) Kuruluş amacı ve uygulama. Komisyon iki yıllığına kuruldu ancak dört yıldır, Olağanüstü Hal İşlemleri Komisyonu 2017 başında kurulduğu hâlde işlemlerini tamamlayamadı, dosyayı kapatamadı.

4) Ret yanıtı için yıllarca bekleme söz konusu. 4'üncü yılın sonunda Komisyon 126.300 başvurudan sadece 97.570'i ret olmak üzere 12.680'i kabul sonucuyla yüzde 10 kadar olumlu yanıt verdi ve şu anda dosyaların bir kısmı hâlâ beklemekte.

5) Kuruluş amacına aykırı bir uygulama söz konusu. Hakkında hiçbir soruşturma veya kovuşturma olmayan ya da takipsizlik veya beraat kararı verilen on binlerce mağdur ret yanıtı aldı. Adları sadece KHK ek listelerinde yer alan kişilerin önüne büyük bir engel konuldu ve Komisyon tamamen kapalı kutu biçiminde gerekçesiz karar verdi.

6) Adil yargılama hakkı tamamen ortadan kaldırıldı. Zira Komisyon kuruluşunun 4'üncü yılında bir süzgeç işlevi görmesi bir yana, tamamen kilitleme ve yargı yolunu kapatma aracına dönüşmüş ve âdeta bir fiilî cezalandırma mercisi hâlini almıştır. Bu açıdan, dosyası Komisyon önünde bulunan kişiler bırakın mahkemeye erişim hakkını, görevlerine dönebilme hakkını, bütün özgürlüklerinden yoksun olma durumunu sürdürmektedirler.

7) Yargı kararlarının gereklerini yerine getirmeme. Komisyon sadece Anayasa Mahkemesinin kararını değil, ağır ceza mahkemelerinin verdiği kararların gereklerini bile yerine getirmemiştir. Bu özelliğiyle Komisyon bir fiilî durum değil, âdeta bir tür gaz odasına dönüşmüş bulunuyor. Bunun tipik örneği barış akademisyenleridir; Anayasa Mahkemesi karar vermiştir, ağır ceza mahkemeleri karar vermiştir ama Komisyon hâlâ o dosyaları bloke etmektedir; işte, Anayasa madde 138, 153'ün açıkça ihlali.

8) OHAL sonrası dönemde OHAL'de bile alınmayan yasaklar çıkarılmıştır. Bunun bir örneği, 7145 sayılı Yasa'yla, mağdurlar iade kararı alınsa dahi tazminat talep edememektedirler. 7194 sayılı Yasa'ya göre, sosyal güvenlik hakkı yasağı olmadığı hâlde sosyal güvenlik haklarını ihlal eden kamu görevlileri konusunda herhangi bir hukuki veya idari, mali, cezai sorumluluk öngörülmemiştir, kaldırılmıştır. Bu çerçevede, "ilave tedbirler" başlığı altında, yasaklar Anayasa Mahkemesince iptal edildiği hâlde burada yine, altı aylık bir ek süre tanınmak suretiyle dört yıl beklemiş olan kişilere bir altı ay daha bekleme yaptırımı öngörülmektedir. Bu itibarla, Anayasa Mahkemesi kararlarını etkisiz kılıcı işlem ve eylemlere Meclis de ortak olmaktadır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurunuz.

İBRAHİM ÖZDEN KABOĞLU (Devamla) - Teşekkürler Sayın Başkan.

9) Fiilî yasak ve yaptırımlar devam etmektedir. Örneğin, avukatlık yasağı Anayasa Mahkemesi kararıyla aşılabilmiştir ancak toplantı, gösteri yürüyüşü ve buluşma yasağı, silahsız güvenlik personeli olma yasağı, iş sağlığı ve güvenliği uzmanı olma yasağı gibi birçok yasak dizisi burada yer almaktadır. Beraat kararı verilenler bile bu görevleri üstlenememektedirler.

10) Devletin varlığını sorgulama eşiği. Bu Komisyon, başta Anayasa madde 2, 6, 11, 36, 37, 40 ve 138 gelmek üzere Anayasa'yı ihlal etmiş ve Anayasa'nın öngördüğü sorumluluklar zincirini ortadan kaldırmış bulunmaktadır. İşte, bu konuların araştırılması ve başkaca haksızlıkların giderilmesi için Meclisimizin, yüce Meclisin bu duruma komisyon yoluyla el koyması gereklidir.

Son cümlemi belirteyim Sayın Başkan.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun Hocam.

İBRAHİM ÖZDEN KABOĞLU (Devamla) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

11) Komisyon, hak arama özgürlüğü önünde ciddi bir engel oluşturmaktadır. Her ne kadar olağanüstü hâl hukuken sonlanmış görünse de yarattığı kural ve kurumlar varlığını sürdürmektedir. Olağan hukuka dönüşün sağlanabilmesi ve hak ihlallerinin sona erdirilmesi amacıyla Komisyonun çalışmalarını ve kararlarını incelemek üzere bir araştırma komisyonu kurulmalıdır.

Sayın vekiller, hukukun üstünlüğü ve Anayasa'ya sadakat üstüne ant içmiş üyeler olarak, Anayasa dışı oluşum ve uygulamalar karşısındaki ahlaki ve hukuki yükümlülüğünüzü hatırlatır, araştırma önergesine desteğinizi bekleriz.

Biraz önce yapılan tartışmada "Yargı devrede iken burada araştırma yapamayız." dendi, hayır, şimdi tam tersine yargı kararları uygulanmıyor. Bu, bir idari birimdir, idari kuruluştur Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu ve bunun işlemlerini araştırma görevi ve sorumluluğu yüce Meclisindir.

Takdirlerinize saygıyla sunulur. (CHP ve HDP sıralarından alkışlar)