SİBEL ÖZDEMİR (İstanbul) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Ben de 239 sıra sayılı Kanun Teklifi'nin 9'uncu maddesi üzerine söz aldım. Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bundan önce de defalarca şahit olduğumuz gibi Adalet ve Kalkınma Partisi yine Meclis Genel Kurulunun gündemine taşıdığı bu kanun teklifiyle -51 maddelik bir torba kanun- 19 farklı kanunda değişiklik yapmaktadır. Farklı ihtisas komisyonlarını ilgilendiren birçok konu, toplumun bizden çözüm beklediği temel sorun alanları bir torba kanunla sadece Plan ve Bütçe Komisyonunda hızlıca görüşülerek maalesef Genel Kurul gündemine getirildi. Öncelikle, tabii ki en önemlisi Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonunda ilgili tüm tarafların görüş ve önerilerinin alınmadığı, detaylıca tartışılmadığı, sendikaların, meslek kuruluşlarının karşı çıktığı hatta karşı çıktıkları için şiddete maruz kaldığı maddelere dikkat çekmek istiyorum.

Bazı maddelerde kıdem ve ihbar tazminatıyla emeklilik hakları sınırlandırılıyor, işçinin, gençlerin, kadınların sahip olduğu, kanunla güvence altına alınan sosyal hakları ve güvenceleri ellerinden alınıyor. Özellikle 25 yaş altı çalışanlar ile 50 yaş ve üzeri çalışanlara ciddi hak sınırlamaları getiriliyor. Bizlerin bu maddeleri kabul etmesi mümkün değildir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; benim, üzerine söz aldığım 9'uncu maddeyle 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu'nda değişiklik yapılarak Esnaf Ahilik Sandığına esnaflardan pirim kesilmesine ve devletin prim desteği ödemesine ilişkin uygulamanın yürürlük tarihi 2023 sonuna ertelenmekte.

Hatırlanacağı üzere esnaf dayanışma teşkilatı ahilik örgütlenmesinden hareketle 2017 yılında 6824 sayılı Kanun'la İşsizlik Sigortası Kanunu'nda düzenlemeye gidilerek iş yerini kapatan ya da zor durumda kalan esnafa belirli bir süre ödeme yapmak amacıyla Esnaf Ahilik Sandığı kurulmasına dair yasal düzenleme yapılmıştı ve uygulamanın 2018'de başlaması öngörülmüştü. Ancak kapsamlı şekilde hazırlanmayan, uzlaşıyla kabul edilmeyen, Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonunun STK'lerin görüşleri dikkate alınmadan yine bir oldubittiyle yasalaşan düzenleme aradan geçen üç yıla rağmen hayata geçirilemedi. Esnafın yasa yapılırken fona katkı primiyle ilgili farklı talepleri vardı ve bu anlaşmazlık nedeniyle 2018 yılında başlaması gereken uygulama 2020 yılına ertelenmişti ve geçen yıl mart ayında yapılan değişiklikle fonun oluşması bir kez daha ötelendi ve 2021 yılı başına ertelendi.

Şimdi, bugün görüştüğümüz kanun teklifinde yine bir kez daha yapılan değişiklikle Covid-19 pandemisi nedeniyle çok zor durumda kalan esnafımızın en çok ihtiyaç duyduğu bir dönemde Esnaf Ahilik Sandığının yürürlük tarihi bu defa da 2024 tarihine erteleniyor. Defalarca uyardığımız hâlde yasama sürecindeki eksik yaptığınız bu düzenlemenin uygulamasını sürekli ertelediniz. Şayet tüm tarafların taleplerini içeren nitelikli bir yasama süreciyle Esnaf Ahilik Sandığı 2018 yılında uygulanmaya başlanmış olsaydı sosyal devletin bir gereği olarak sandıkta biriken fondan esnafın derdine bir ölçüde çare olunması belki de bugün mümkün olacaktı.

Değerli milletvekilleri, peki ne oldu? Pandemi döneminde Hükûmet esnafa "Salgın nedeniyle dükkânınızı kapatacaksınız." dedi. Peki esnaf ne yaptı? Dükkânını geçici olarak kapattı. Kapattı da ne oldu? Salgın döneminde devletin ve toplumun orta direği olan, birçok farklı sektörde faaliyet gösteren esnafımız maalesef kaderine terk edildi. Sosyal devlet anlayışından çok uzak uygulamalarla esnaf, işçi, işveren borç, kredi, faiz sarmalına terk edildi; banka kredisi verildi ya da kredileri ötelendi. Şimdi bu kredilerin geri ödemeleri geldi fakat esnaf için normalleşme mümkün olmadı. Bırakın kredi ödemesini, esnaflarımız kira ve sürekli zam yapılan elektrik, doğal gaz gibi sabit giderlerini de ödeyemez durumdalar.

Değerli milletvekilleri, gelinen aşamada esnaf ve sanatkâr için İşsizlik Fonu işlevini görecek olan Esnaf Ahilik Sandığı uygulamasının, üç yıl daha ötelemek bir yana, bir an önce oluşturulması gerekmektedir. Biz Cumhuriyet Halk Partisi olarak esnafın acil çözüm bekleyen sorunlarını ve esnafın doğrudan gelen taleplerini dikkate alarak 17 maddelik bir öneri sunmuştuk Hükûmete. Ve eğer biz bugün bir yasal düzenleme yapacaksak değerli milletvekilleri, esnaf ve sanatkârlar için hak temelli bir sistem oluşturmalıyız, esnafı banka faizlerine mahkûm etmemeliyiz, esnafın kepenk kapatmasına seyirci kalmamalıyız, esnafımızın taleplerini ve sıkıntılı durumunu dikkate alacak olan Esnaf Ahilik Sandığı uygulamasını bir an önce başlatmalıyız.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın sözlerinizi.

SİBEL ÖZDEMİR (Devamla) - Çok teşekkür ederim Sayın Başkan.

Değerli milletvekilleri, dediğim gibi, eğer bir yasal düzenleme yapacaksak, en azından salgın bitene kadar zor durumda olan esnaftan prim desteği alınmadan bu sandık oluşturulabilir. Sosyal devletin bir gereği olarak en azından bu süreçte başlangıç aşamasında sandığa devletin daha fazla katkı yapması sağlanarak böyle bir çalışmayla sandığın işler hâle getirilmesi için önemli bir adım atılması gerektiğini biz düşünüyoruz ve bu uygulamanın bir an evvel esnafımızın çözüm bekleyen sorunlarına bir çare olmasını temenni ediyoruz.

Ben bu vesileyle Genel Kurulu saygıyla selamlayarak sözlerime son vermek istiyorum.

Teşekkür ederim. (CHP sıralarından alkışlar)