İYİ PARTİ GRUBU ADINA ARSLAN KABUKCUOĞLU (Eskişehir) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Halkların Demokratik Partisinin grup önerisi üzerine İYİ PARTİ adına söz almış bulunuyorum. Yüce Meclisi saygıyla selamlarım.

Günümüzde, dünyada kadınlar dezavantajlı cinsiyeti teşkil etmektedirler. Covid-19'un kadın yoksulluğuna etkisi konusunda spesifik bir araştırma yoktur, ancak Covid-19'un tüm dünyada yaşattığı sıkıntılara dayanarak bir fikir sahibi olabiliriz, birtakım gözlemsel araştırmalara yaslanarak fikir sahibi olabiliriz.

Covid-19'la ülkemizde işten çıkarılmalar veya asgari ücretin yarısından daha az maaş alarak ücretsiz izne ayrılmalar bir vakıadır. Bunlar ailelerin geçimini zora sokmuştur, ailelerde yalnızlaşma ve içine kapanma artmaktadır. Bu sosyal faaliyetlerdeki azalma kadınları daha çok etkiliyor. Birleşmiş Milletler Kadın Birimi, Covid-19'un kadınlar üzerindeki sosyal ve ekonomik etkilerine dikkat çekiyor. Covid-19'un sadece bir sağlık tehdidi olmadığını belirten Birim, Covid-19'un tüm kesimler ve ekonomiler için tehdit oluşturduğunu ancak ücretli ya da ücretsiz tüm bakım işlerini merkez alan kadınların daha fazla ve derinden etkilendiğini vurgulamaktadır.

Kadın ve erkekleri farklı şekilde etkileyen Covid-19 gibi salgın hastalıklar, kadın ve kız çocuklarına yönelik mevcut eşitsizlikleri artırırken engelliler, yoksullar gibi kırılgan gruplara yönelik dolaylı ve doğrudan yapılan ayrımcılıkları daha da görünür hâle getirmektedir.

Yoksul kadınlar daha fazla doğum yapıyorlar, daha az iş sahibi oluyorlar, daha az eğitimli oluyorlar, daha az seçme özgürlüğüne sahipler, daha fazla evlenmiş oluyorlar ve daha az irat sahibidirler. Covid-19 pandemisinin uzun bir süre devam etmesi durumunda bu dezavantajların daha da artacağı aşikârdır. Covid-19 döneminde gelişmiş ülkeler gayrisafi millî hasılanın yüzde 10 kadarını dar gelirli gruplara yardım olarak ayırmışken ülkemizde ayrılan bu miktar sadece 10 milyar liradır. Yine pandemi döneminde enflasyon beklentisi beklentinin üzerinde artmıştır. Örneğin, Şubat 2020'de 1 dolar 6,57 lira iken günümüzde 8,5 lira seviyesine yükselmiştir.

Türkiye'de ev ve bakım işlerinde çalışan kadınların sayısı erkeklerin 5 katı kadardır. Covid-19 nedeniyle kadınlar hem bu işlerini kaybetmişler hem de evlerinde daha fazla çalışır hâle gelmişlerdir. Son bir yılda erkeklerin yüzde 4,9'u işlerini kaybederken bu oran kadınlarda yüzde 11,1'dir. Yine, Covid-19 nedeniyle, geniş tanımlı işsizlik oranında kadınlar erkeklerin 5 puan ilerisindedir.

Salgın sebebiyle aileler evde, birlikte daha fazla vakit geçiriyor, ekonomik yetersizlik gerginliklerin artmasına neden oluyor. Buna bağlı olarak ise aile içi şiddet artmakta, cinsel istismar artmaktadır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

ARSLAN KABUKCUOĞLU (Devamla) - Yine, evde kapanmaya bağlı, dünyayla kurulan dijital ilişkilenme siber şiddetin artmasına, genç kadınların daha fazla siber şiddete maruz kalmasına neden oluyor. Örneğin, 2019'un Mart-Ekim aylarında ülkemizde işlenen kadın cinayet sayısı 309 iken 2020'de bu sayı 329'a yükselmiştir.

Kadınların aile içi kararlara katılımı kriz döneminde önem taşımaktadır. Kadınların ihtiyaçlarının kriz yönetim planlamasına dâhil edilmesi gerekir. Büyük Önder Atatürk demektedir ki: "Bir milletin gelişmişlik düzeyi, kadınlarına vermiş olduğu değerle anlaşılır."

Yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum. (İYİ PARTİ ve CHP sıralarından alkışlar)