İMAM HÜSEYİN FİLİZ (Gaziantep) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 238 sıra sayılı Kanun Teklifi'nin 24'üncü maddesiyle ilgili İYİ PARTİ Grubumuzun verdiği önerge üzerinde söz almış bulunmaktayım. Genel Kurulu saygılarımla selamlarım.

Bu maddeyle, 5346 sayılı Kanun'a ekli II sayılı cetvelin "yerli katkı ilavesi" başlığındaki "ilavesi" kelimesi "fiyatları" şeklinde değiştirilmektedir; daha doğru bir ifade olmuştur, katılıyoruz. Bu cetvelde yenilenebilir enerji kaynakları ile elektrik üretecek hidroelektrik üretim tesislerinde rüzgâr enerjisine, fotovoltaik güneş enerjisine, yoğunlaştırılmış güneş enerjisine, biyokütle enerjisi ve jeotermal enerjiye dayalı üretim tesislerinde kullanılan ve yurt içinde yapılacak imalatlar için yerli katkı fiyatları listelenmiştir.

Değerli milletvekilleri, ülkemizde enerji tüketiminin yüzde 40'ı ithal edilen fosil kaynaklardan karşılanmaktadır. Fosil kaynaklar çok önemli çevre sorunları yaratmaktadır. Çevre sorunlarıyla birlikte dışa bağımlılık sorununu çözmenin bir ve tek çözümü, yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmektir. Ancak yenilenebilir enerji kaynakları kullanarak elektrik üreten tesislerin makine, teçhizatlarının önemli parçalarının büyük bölümü maalesef yerli imal edilememekte ve ithal yoluyla karşılanmaktadır.

Bir durum tespiti yapacak olursak küçük ölçekli, üç beş megavat gücünde uygulamalar dışında hidrolik uygulamalar için türbin ve jeneratör imalatı konusunda yerli üretimde yeterli kapasiteye ulaşılamamıştır. Döküm yöntemiyle yekpare türbin çarkı üretimi yapılamamaktadır. Dolu malzemeden boşaltma yöntemiyle yapılan çark imalatları için gerekli dövme malzeme de yurt dışından ithal edilmektedir. Bu amaçla kullanılan beş eksenli CNC tezgâhlar da ithal edilmektedir. Hidroelektrik santrallerinin türbinlerindeki çark ve yatakların üretimi için dökme çelik sistemine ihtiyaç vardır, bu konuda çalışan firma sayısının artırılması gerekmektedir. Ülkemizde jeneratör üretiminde yerli üretim oranı yüzde 30 seviyesindedir. 3 megavat gücündeki rüzgâr türbinlerine ait türbin mili ve HES türbinlerine ait rotor, mil ve göbeklerinin imalatında sorunlar vardır.

Değerli milletvekilleri, burada söylediklerimle hâlihazırda yenilenebilir enerji tesislerinde kullanılan teçhizatların çoğunun ithal olduğunu belirtip yerli imalat ihtiyacını dile getirmek istedim. Ürünlerin yerli üretimiyle beraber tasarımının da yerli olması sağlanmalıdır. Bu açıdan değerlendirildiğinde ülkemizde AR-GE faaliyetlerinin yetersizliği ve yetkin, donanımlı AR-GE personelinin eksikliği söz konusudur. Tüm enerji alanlarında, özellikle de teknoloji geliştirmeye yönelik, önemli ölçüde insan kaynağı yetersizliği söz konusudur. Bu eksikliği gidermek için üniversitelerle, AR-GE merkezleriyle, meslek kuruluşlarıyla, ilgili kurum ve kuruluşlarla uzun ve kısa vadeli planlar yapılarak insan gücünün oluşturulmasına yönelik ayrıntılı bir yol haritası çıkarılmalıdır. Ayrıca, çok yönlü bir eğitim ve araştırma programı oluşturularak teknisyen ve ara eleman eğitiminden en yüksek derecede akademik eğitime kadar her kademede ve nitelikte eğitim planlanmalıdır. Böylece genç işsizliğimiz de azaltılmış olur.

Tüm enerji dallarında, yurt dışında çalışan uzman ve bilim insanlarının ülkemizde çalışmasının teminiyle üstün, yetenekli ve çalışkan gençlerimizin de yurt içinde kalarak çalışmalarını cazip kılacak mekanizmalar geliştirilmelidir.

Değerli milletvekilleri, bütün alanlarda, farklı araştırma üniversiteleri tarafından gerçekleştirilen AR-GE çalışmalarının birleştirilmesi, bakanlıkların ve üniversitelerin birlikte çalışmaları, yüksek lisans ve doktora tez çalışmaları yerli teknolojileri geliştirme yönünde olmalıdır. Eğer bunlar yapılmazsa ülkemiz başka ülkelerin pazarı olmaya devam eder, yüksek maliyetlerle elektrik üretimi sonucu sanayi ve tarım sekteye uğrar; vatandaş elektrik parasını ödeyemez hâle gelir, çile çekmeye devam eder diyor, Genel Kurulu saygılarımla selamlıyorum. (İYİ PARTİ sıralarından alkışlar)