AK PARTİ GRUBU ADINA MEHMET ALİ CEVHERİ (Şanlıurfa) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; kısa adı "GAP" olan Güneydoğu Anadolu Projesi'nin bütçesi üzerinde AK PARTİ Grubu adına söz almış bulunmaktayım. Konuşmama başlarken 2021 yılı bütçemizin ülkemize ve milletimize hayırlı olmasını diler ve bütün Meclisi hürmetle selamlarım. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

Bölge insanı tarafından "Yedi Küpeli Gelin" olarak adlandırılan GAP'ın temeli, 3 Nisan 1977 yılında atıldı. O gün Şanlıurfa'da bir başka bayram vardı. Bereketli hilalin, Yukarı Mezopotamya'nın asırlardır su bekleyen toprakları suya kavuşacak, geniş ovalardan bereket fışkıracak, insanlarımız kendi topraklarında çalışacak, artık analar ve bacılar başlarında kilometrelerce uzaktan su taşımayacaklardı. (AK PARTİ sıralarından alkışlar) O gün o törende herkes sevinçten ağlarken âdeta Güneydoğu Anadolu Bölgesi için yeni bir medeniyet çağı başlıyordu.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bugüne kadar hazırlanan bölgesel kalkınma projeleri arasında en etkin ve geniş çaplı olarak uygulanma şansını GAP bulmuştur. GAP, hem finansal ve hem de teknolojik olarak cumhuriyet tarihinin en kapsamlı projelerinden birisidir. GAP, yaşanabilir şehirler ve sürdürülebilir çevre ekseninde bölgesel gelişmeyi artırmak, insani olarak yaşam kalitesini yükseltmek, bölgeler arası gelişmişlik farklarını azaltmak hedef ve politikalarını içermektedir. Bu yaklaşımıyla GAP, uluslararası literatüre geçen ve marka değeri olan büyük bir projedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; GAP bünyesinde yer alan Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak illeri coğrafi alan ve nüfus olarak Türkiye'nin yaklaşık yüzde 10'unu oluşturmaktadır.

GAP projesinde sulama ve enerji yatırımlarının önemli bir paya sahip olduğunu görmekteyiz. Bu proje kapsamında bölgede 22 baraj, 19 hidroelektrik santrali ve Şanlıurfa'dan Cizre'ye kadar uzanan 221 kilometre uzunluğunda kanalın ve sulama şebekelerinin inşası bitirilme aşamasına gelmiştir. 2019 yılı sonu itibarıyla GAP bölgesinde 571.591 hektar arazi sulamaya açılmış ve bunun 403.830 hektarı ise Şanlıurfa'da işletmeye alınmıştır. Ayrıca, Şanlıurfa'da 81.745 hektar arazinin sulama şebekelerinin inşaatı devam etmekte olup 277.874 hektarda ise plan ve proje çalışmaları devam etmektedir. Ancak Şanlıurfa için önemi çok büyük olan 1 milyon 580 bin dekarlık Hilvan-Siverek-Viranşehir projesi hâlâ hayata geçmeyi beklemektedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Ilısu Barajı'nın ve hidroelektrik santralinin devreye girmesiyle birlikte enerji projelerindeki gerçekleşme oranı yüzde 91'i geçmiş bulunmaktadır. Bugün GAP bölgesi, üretimiyle, istihdama ve ekonomiye sağladığı katkıyla bölgeyi her alanda yıldız ve öncü yapmıştır. Bölgedeki bazı sosyoekonomik değerlere baktığımızda, bunu çok bariz bir şekilde görmekteyiz. 2002 yılında GAP bölgesinde yapılan ihracat 689,4 milyon dolar iken 2019 yılında 9,2 milyar dolar olmuş ve 13 kattan fazla artış göstermiştir. GAP bölgesinin Türkiye'nin toplam ihracat içindeki payı yüzde 1,9'dan, yüzde 5,3'e yükselmiştir.

Bölgede ulaştırma sektöründe önemli ilerlemeler kaydedilmiş, bölgedeki tüm illerin hava yoluyla ulaşımı sağlanmıştır. 2002 yılında 63 kilometre olan otoyol 294 kilometreye, 304 kilometre olan bölünmüş yol 2.437 kilometreye yükselmiş, bölgenin Mersin ve İskenderun Limanlarına ulaşımı otoyolla sağlanmıştır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; eğitim göstergelerine baktığımızda ise, 2004 yılında derslik başına düşen öğrenci sayısı 50'den; 2018-2019 eğitim öğretim yılında 30'a düşmüştür. Okullaşma oranına baktığımızda, okul öncesi eğitimde yüzde 45,9'a yükselmiş; ilköğretimde yüzde 100'lere yaklaşmış, ortaöğretimde yüzde 92,7 olmuştur. Bölgede 3 adet olan üniversite sayısı, 6 yeni devlet üniversitesinin kurulmasıyla 9'a çıkmıştır.

Yine, sağlık alanında önemli ilerlemeler olmuş, 2000 yılında 63 olan hastane sayısı 2018 yılında 130'a çıkmıştır. 8.223 olan yatak sayısı 20.541, toplam hekim sayısı 2002 yılında 4.430 iken 2018 yılında 11.458 olmuştur.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

MEHMET ALİ CEVHERİ (Devamla) - Yukarıda belirtmiş olduğum istatistiki verilerde görüldüğü gibi GAP projesi, bölgeye sosyoekonomik alanda çok değerli katkılar sağlamış ve sağlamaya devam edecektir.

Sözlerime son verirken 2020 yılı merkezî bütçemizin ve GAP bütçesinin hayırlı olmasını diler, hepinizi saygıyla selamlarım. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)