MAHMUT CELADET GAYDALI (Bitlis) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Bitlis ilinin sorunları üzerinde gündem dışı söz almış bulunmaktayım. Sizleri, tüm Bitlisli hemşehrilerimi ve tüm kamuoyunu saygıyla selamlarım.

Sözlerime başlamadan önce, Sayın Leyla Güven'e selam, saygılarımı sunarım.

Sizin, bu, özgürlük, demokrasi, adalet ve eşit yurttaşlık temelinde ömrünü mücadeleye adayan insanlarla derdiniz ne? Kim bir yerde haksızlığa sesini çıkarıyor ise, kim toplumsal barış istiyor ise onu cezalandırmak için yargı reformunuz bu herhâlde.

Değerli milletvekilleri, ben Bitlis ilinin sorunlarını dile getirmekten, sizler de hiçbir şey yapmamaktan bıkmadınız fakat özellikle pandemiyle birlikte sorunlar katbekat artarak devam etti. Şu an, sağlıktan ekonomiye, tarımdan hayvancılığa, en temel insan haklarından demokrasiye varıncaya kadar birçok sorun hâlihazırda devam etmekte.

Bitlis halkı tarih boyunca birçok sorunla karşılaştı; fakirlik, sefalet, açlık, savaş ve kendi öz dilini siyasi görüp Kürtçe belediye tabelası indiren AKP'li belediye gördü. Ama şimdi öyle bir olayla karşı karşıya ki akıl sır ermiyor; AKP'li iki belediye, Bitlis Belediyesi ile Tatvan Belediyesi arasında arazi mülkiyeti kavgası. Bitlis ile Tatvan arasında ilçe sınırlarında bulunan Tatvan Belediyesine ait 800 hektar alan ile Rahva bölgesinde bulunan mücavir alanlar Bitlis Belediyesine devredildi. Toplamda 2.216 hektar alandan bahsediyoruz. İki belediye arasında ciddi sorunların yaşandığı bilinmekte. Bu kararın yeniden iptal edildiği söylenmekte, Bitlis halkı ile Tatvan halkının arası da böyle kararlarla gerilmektedir. Bu yeşil vadi kavgasından vazgeçilmelidir. Halk için bir şey yapılacaksa hangi belediye yaparsa yapsın; yok, rant kavgası ise bunun çözümü zor.

Değerli milletvekilleri, bir diğer sorun Bitlis dere ıslah çalışmalarıyla ilgili. Dere üzerinde bulunan binaların yıkımı için birçok iş yeri ve mülk sahipleriyle uzlaşı yapılmaya çalışılıyor fakat iki ciddi sorun bulunmakta: Bunlardan birincisi, yıkılmak istenen binaların yerine halka gösterilen alternatif alanın merkezden uzak olmasıdır. Yine, bu dükkânların 2'ye bölünerek metrekareleri yarıya düşürülmüş fakat fiyatları artırılmıştır. Merkezde dükkân sayısı yeterli değildir. Halk bir taraftan da göçe zorlanmaktadır. İkinci husus ise, benzer dükkânlara sunulan ücretlerin farklılık göstermesidir. Yüzde 50 mutabakatı yakalamak adına belli bir kesime yüksek ücret verilip diğer yüzde 50 iş yerini veya evini satmaya zorlanmaktadır.

Değerli milletvekilleri, kara yollarıyla ilgili birçok sorun devam etmekte. Bilindiği üzere, Bitlis-Tatvan-Ahlat yol ayrımında birçok trafik kazası meydana gelmiştir. Bu hususta Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına 21/11/2019 tarihinde yazılı soru önergesi verdim. Bakanlık Ocak 2020'de verdiği cevapta Karşıkaya Köprülü Kavşağı ihalesi ve iş yeri tesliminin yapıldığını iletti; daha bir kazma bile kazılmış değil. Bitlis halkı her gün o kavşakta ölümle burun buruna gelmektedir. Özellikle köy ulaşım yollarında bakım neredeyse yok denilecek kadar azdır; oy potansiyeline göre hizmet anlayışı hüküm sürmektedir.

Değerli milletvekilleri, Bitlis esnafı çok büyük sorunlarla karşı karşıya. Özellikle Bitlis'te birçok kıraathane var ve pandemi döneminin başından beri kapalı olan bu esnaf kardeşlerimize hâlâ bir çıkış yolu bulunabilmiş değil. Elektrik ve su faturaları kesilmeden ardı ardına gelmeye devam ediyor. Vergiler ve hayat pahalılığıyla mücadele ederken şimdi de verilen 25 bin TL'lik kredilerin ödeme dönemi başladı. Esnafımız ilkbaharda çektiği bu kredilerle ikinci baharı göremeyecek duruma düştü.

Değerli milletvekilleri, maalesef, batıda ağaç sevgisi geliştirilmeye çalışılırken doğuda yeşeren fidan dahi düşman muamelesi görmektedir. Yıllardır bitmeyen bir ağaç katliamı devam etmektedir. Daha önce Norşin ilçesinde yapılan bu ağaç katliamı, şimdi de Tatvan merkez ve Hizan kırsalında sürdürülmektedir. Orman katliamının adı AKP döneminde "orman gençleştirme çalışması" oldu. En kalını soba borusu çapında olan bu genç meşe ağaçlarını kesmek cinayetten başka bir şey değildir.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (HDP sıralarından alkışlar)