ZEKİ HAKAN SIDALI (Mersin) - Sayın Başkanım, değerli milletvekilleri; topraklarının beşte 1'inde tarımsal üretim yapılan, tek başına gıda ve tarım ihracatının yüzde 6,5'ini, meyve ihracatının yüzde 9,4'ünü karşılayan memleketim Mersin ülkemizin sayılı tarım kentlerinden biri. Yani Mersin Türkiye'yi doyuruyor, dünyayı doyuruyor ama yıllardır kendi hazırladığı sofradan aç ve borçlu kalkıyor. Mersinli çiftçilerimizin takipteki kredi miktarı bu yüzden 300 milyon lirayı aştı. Her yıl sayısız çiftçi toprağına veda ediyor çünkü onlara başka bir şans tanımıyorsunuz. Salgın döneminde en çok talep gören, popüler ürün gıda oldu ama çiftçi yine mutsuz ve umutsuz.

Tarım artık radikal tedbirlere ihtiyaç duyuyor, biz de tarıma hiç olmadığımız kadar ihtiyaç duyuyoruz çünkü gıda güvenliği ve gıdaya kesintisiz ulaşımın ne kadar önemli olduğunu artık daha net görüyoruz, görüyorsunuz. Kendi çiftçimize sırtınızı dönüp "Paramız var ki ithal ediyoruz." diyordunuz ama paranız olsa da ithal edemeyeceğiniz bir dönemin içerisindeyiz. Sürekli söylediğimiz üretim ekonomisini yaratmak ve desteklemek işte, tam da bugünler için gerekliydi. Artık hiç olmadığı kadar çiftçilerimize değer vermek, onların işlerini kolaylaştırmak, yüklerini paylaşmak zorundayız. Biz "Çiftçilerimizin kredi borçlarını öteleyin." diyoruz, siz borçların faizlerini artırıyorsunuz. Biz "Çiftçiye doğrudan yardım gönderin." diyoruz, siz tarlaya, traktöre haciz yolluyorsunuz.

İktidarın yıllardır uyguladığı yanlış tarım politikalarının, sürekli artan girdi maliyetlerinin ve pandeminin yarattığı olumsuzluğun yanında Mersinli çiftçimiz 2020 yılında iklim krizinin yıkıcı etkilisiyle de yüzleşti. 2020 Mayıs ve Eylül aylarında yaşanan aşırı hava sıcaklıklarından dolayı tarlada çok ciddi rekolte kayıpları yaşadık. Portakalda ve mandalinada kaybımız yüzde 70'lere, limonda yüzde 60'lara ulaştı. Bu sezon zeytinde on bir yılın en düşük üretimini yapabildik ama bu şartlarda bile çiftçilerimiz ürünlerini sattıklarında maalesef maliyetlerini bile çıkartamıyorlar.

"Üreticilerimizin bu zararları nasıl giderilecek?" diye Bakanlığa sorduğumuzda "Sıcak havanın verdiği zarar 2021'den itibaren isteğe bağlı tarım sigortaları kapsamına alınacak." dediler. Bizim merak ettiğimiz, çiftçilerin bugünkü zararlarının nasıl karşılanacağıydı. Anlaşılıyor ki bu zararın yükü de çiftçimizin sırtına tekrar yüklendi, bu yükü kabul etmiyoruz. Mersin olarak iktidardan alacaklıyız ve hakkımızı istiyoruz.

Değerli milletvekilleri, ülkemiz son yılların en etkili kuraklıklarından birini yaşıyor, Mersin de bundan payına düşeni fazlasıyla aldı. Suyun gün geçtikçe daha kıymetli hâle geldiği Mersin'de tarımsal sulamadaki kayıp kaçak oranı yüzde 40. Bunun önlenebilmesi, tarımda suyun verimliliğinin artırılması için çok ciddi altyapı yatırımlarına ihtiyacımız var. Mezitli Kuzucubelen yıllardır su bekliyor ancak kendileri söylüyor, kendileri dinliyor, sizse duymuyorsunuz.

Bakliyat üretiminde ve ihracında önemli bir paya sahip Mersinli üreticiler, bakliyat ithalatında gümrüklerin sıfıra indirilmesine itiraz ediyor. Bitkisel protein olan bakliyat üretimini desteklemek artık çok daha stratejik hâle geldi.

Biraz da arıcılarımıza değinmek istiyorum. Pandemiyle birlikte organik arıcılık sektörüne talep arttı. Türkiye'nin bal üretiminde ilk 5'te yer alan Mersin, bu alanda söz sahibi kentlerden biri ancak arıcılığın gelişebilmesi için devletin daha fazla desteklemesine, Mersin'de var olan bal ormanlarında Basra böceği üretimine geçilmesine ve son olarak Eğriçayır gibi kalitesi dünya tarafından kabul görmüş markalarının tanıtılmasına ihtiyaç var. Potansiyel var, istek var ama maalesef yine destek yok.

Kıymetli milletvekilleri, Mersin tarımının girdi tarafında yüksek maliyet sorunu, üretim sürecinde parçalı tarım arazisinde iklim kriziyle verimsiz üretim sorunları yaşanırken pazarlama tarımı da bundan farklı değil. Mersin olarak markalaşamama, lojistik altyapı sorunlarının çözülmemesi ve dış ticarette alternatif pazarlara ulaşamamayla karşı karşıyayız. Bu lojistik sorunların çözümü için çok kapsamlı projeler lazım. Yıllardır bitmeyen Çeşmeli Otoyolu'nun, Gülnar-Silifke yolunun, Konya-Karaman-Silifke tren yolunun acilen tamamlanması gerekiyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

ZEKİ HAKAN SIDALI (Devamla) - Tamamlıyorum.

Uluslararası erişim için öncelikle Çukurova Havaalanı'nın artık bir an evvel bitirilmesi, Mersin Ana Konteyner Limanı Projesi'nin tamamlanarak dünya piyasalarına ulaşımın kolaylaştırılması gerekiyor. Tüm bunların yapılabilmesi için Mersin'i böyle gündem dışı tutan değil, yatırım ve kalkınma ajandasında üst sıralara koyan bir iktidar gerekiyor yani İYİ PARTİ iktidarı gerekiyor.

Yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum. (İYİ PARTİ sıralarından alkışlar)