İYİ PARTİ GRUBU ADINA HAYRETTİN NUHOĞLU (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; İstanbul tarımında yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri hakkında verdiğimiz araştırma önergesi üzerine söz aldım, selamlarımı sunuyorum.

Bütün dünyada olduğu gibi ülkemiz ekonomisi için de büyük öneme sahip en stratejik sektörlerin başında tarım sektörü gelmektedir. Takip edilen yanlış politikalar sebebiyle tarım sektöründe çözüm bekleyen birçok sorun varken ortaya çıkan coronavirüs salgını ve yaşanan kuraklığın sektöre olumsuz etkileri, sorunları daha da derinleştirmiştir. Ekonomik faaliyetlerin merkezi İstanbul; ticaret, sanayi ve turizm sektörlerinde olduğu gibi tarım sektöründe de ülke ekonomisine katkı sağlamaktadır. Avrupa yakasında Arnavutköy, Başakşehir, Büyükçekmece, Çatalca, Esenyurt, Eyüpsultan, Sarıyer, Silivri; Asya yakasında ise Beykoz, Çekmeköy, Kartal, Pendik, Sancaktepe, Sultanbeyli, Şile, Tuzla ve Ümraniye gibi İstanbul'un 17 ilçesinde tarım ve hayvancılık yapılmaktadır. Bölgemizdeki sıkıntıları dile getirerek ülkemizin birçok bölgesinde yaşanan benzer sıkıntıları da dile getirmiş olacağıma inanıyorum. Saydığım İstanbul'un bu ilçelerinde -464 bin dekarı Çiftçi Kayıt Sistemi'ne dâhil- toplam 720 bin dekar arazide tarım ve hayvancılık yapılmaktadır.

Son on beş yılda bölgedeki tarım alanlarının hızla azalmasına rağmen binlerce kişiye istihdam sağlanması yanında, 20 bine yakın tarım ve tarıma dayalı sanayi işletmesi faaliyet göstermektedir. Buğday, arpa, yulaf, mısır, ayçiçeği, çeltik, nohut ve kanola gibi 250 bin ton tarla ürünü; karpuz, kavun, domates, hıyar, patlıcan ve lahana gibi 75 bin ton sebze; elma, armut, erik, üzüm ve fındık gibi meyve türlerinden 10 bin ton civarında ürün olmak üzere toplam 335 bin ton tarımsal üretim yapılmakta ve geniş şekilde yem bitkileri de yetiştirilmektedir. Ayrıca 110 bin civarında büyükbaş, 150 bin civarında da küçükbaş hayvan beslenmektedir.

Sorunların sürekli artarak devam etmesi, tarımla geçimini sağlayan yöre halkını üretimden soğutmaktadır. Yaşanan sorunların bazıları doğrudan Hükûmetin o bölgedeki arazilere bakışı ve uygulamalarından kaynaklanmaktadır. Bir ilçede hayvancılıkta kullanılan mera TOKİ'ye verilmiştir. Bazı ilçelerde hazine adına kamulaştırılan araziler boş bekletilirken çiftçinin kiralama talebi yeterince karşılanmamaktadır. Hazine arazileri üzerine ecrimisil ödeyerek üretim yapan çiftçilerin ise Çiftçi Kayıt Sistemi'ne dâhil edilmedikleri için elektrik bile kullanamadıkları göz önüne alınırsa üretim yapmak isteyenlerin bürokratik engeller nedeniyle nasıl mağdur edildikleri anlaşılır.

Değerli milletvekilleri, İstanbul civarında tarım sektöründeki üreticiler ve üreticilerin dâhil olduğu ziraat odası başkanlarının talepleri şöyledir: Bitkisel üretimde kullanılan gübre, elektrik, ilaç ve bunun gibi girdilerin fiyatları sürekli artmaktadır, bunun önlenmesi ve fiyatların düşürülmesi isteniyor. Et ve sütte fiyat istikrarı sağlanmalıdır. Manda yetiştiricilerinin mera sorunu çözülmelidir. Ahırların taşınmaya zorlanması yerine, organize hayvancılık bölgeleri oluşturulmalıdır. Genç çiftçi projelerine yeterli destek sağlanmalıdır. Yağmurlama ve damla sulama sistemi yaptırabilmek için hibe desteği verilmelidir. Çiftçi hangi tarihte hangi desteği alacağını önceden bilmelidir. Desteklerden yapılacak kesintiler düşürülmelidir. Bankalara ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan üretici borçları faizsiz olarak uzun vadeye yayılarak yapılandırılmalıdır. Hastalık ve zararlılarla gerekli mücadele yapılmalıdır. Sağanak yağmurlarda sel baskınlarının önlenmesi için derelerin ıslah edilmesi gerekmektedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun.

HAYRETTİN NUHOĞLU (Devamla) - Tarım arazilerinin bazıları arsa vasfındadır dolayısıyla çok yüksek olan emlak vergileri üreticinin gelirine göre düzenlenmelidir. Boş duran arazilerin tarımsal üretime kazandırılarak çiftçilerin üretimine imkân sağlanmalıdır. 2 dekarın altında sebze üretimi yapan çiftçilerin de destek almaları sağlanmalıdır.

Açıklamaya çalıştığım sebeplerle İstanbul tarımında yaşanan sorunların ve tarımla uğraşan çiftçilerin beklentilerinin yerinde ve detaylıca tespit edilmesi, sorunların çözüme kavuşturulması ve bütün tedbirlerin alınabilmesi için Türkiye Büyük Millet Meclisinde bir araştırma komisyonu kurulmasının faydalı ve gerekli olacağını düşünüyoruz. Bütün grupların destek vermesini bekliyor, saygılar sunuyorum. (İYİ PARTİ ve CHP sıralarından alkışlar)