GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: TÜRKİYE'NİN AFRİKA KITASINA YÖNELİK AÇILIM POLİTİKASINA İLİŞKİN
Yasama Yılı:3
Birleşim:53
Tarih:16.01.2013

AHMET BERAT ÇONKAR (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Türkiye'nin Afrika'ya açılım politikası konusunda söz almış bulunuyorum. Bu vesileyle hepinizi saygıyla selamlıyorum.

54 ülkenin bulunduğu ve 1 milyardan fazla insanın yaşadığı Afrika, birçok ülkesinde kaydedilen hızlı ekonomik büyüme, demokrasiye geçişte yakaladığı ivme, doğal ve insani kaynaklar açısından sahip olduğu potansiyel ile umut vadeden bir kıta olarak dünya sahnesindeki yerini almaktadır. 2000-2010 yılları arasında dünyanın en hızlı büyüyen 10 ekonomisinden 6'sı Afrika'dadır. 1989'da kıtada sadece 3 ülkede demokrasi varken, bugün bu sayı kıta ülkelerinin üçte 1'ini aşmıştır.

21'inci yüzyılın ikinci yarısı "Afrika Yüzyılı" olarak görülmekte, küresel sahnede yeni bir aktör olarak Afrika, tüm dünya devletleri için önem arz etmektedir. Bugün dünyanın güçlü ülkeleri Afrika'nın kaynakları için yarış hâlindedirler. Özellikle de Sahra'nın güneyindeki Afrika'ya, kısa adıyla SAGA'ya, önümüzdeki yıllarda ilginin daha da yoğunlaşacağı, bu bölgede rekabetin daha da artacağı mutlaktır. Bu çerçevede, Sahra Altı Afrika ve genelde Afrika kıtası, ülkemizin dış politikasında da öncelikli bölgelerden biri hâlini almıştır.

Değerli milletvekilleri, SAGA ülkeleriyle ekonomik, siyasi ve kültürel ilişkiler ağı örülmesi amacıyla uygulamaya başladığımız "Afrika'ya Açılım Politikası" sürecinde ülkemiz, kıta ülkeleri tarafından örnek ülke ve güvenilir ortak olarak görülmektedir. Kıtayla olan tarihî geçmişimiz bu noktada çok önemlidir.

Osmanlı İmparatorluğu 16'ncı yüzyıldan itibaren bölgede yeni palazlanmaya başlayan Avrupa sömürgeciliğine karşı bir güç olarak mücadele vermiş, yerel halklara maddi ve manevi destek sağlamıştır.

Ecdadımız da bugün bizler de ikili ve çok taraflı ilişkilerimizde ortak menfaat alanları oluşturulmasına ve ortaklık bağının güçlendirilmesine özen gösterdik. Bugün Afrika'ya ilgi duyan ülkelerin çoğunun, Afrika'nın temel sorunlarına kalıcı çözümler üretmekten ziyade bu ülkelerin zenginliklerinden pay alma peşinde olmaları Türkiye'mizi bu ülkelerden farklı kılmaktadır.

Değerli milletvekilleri, Türkiye'nin kıtaya yaklaşımındaki insani boyut çerçevesinde, bölge ülkelerine insani ve teknik yardımlarda bulunuyor, kalkınma programlarına destek veriyoruz. Bugün Somali politikamızı tamamen insani temeller üzerine bina ediyoruz.

Sayın Başbakanımızın Ağustos 2011'de Somali'ye yaptıkları ziyaret, Kasım 2011'de Mogadişu Büyükelçiliğimizin açılması ve Türk Hava Yollarımızın Mart 2012'de Somali seferlerine başlaması hep bu çerçevede hayata geçirilmiştir. 2011 yılı yazında hayatta kalma mücadelesi veren Somali için, sadece milletimizin gönüllü bağış miktarı 500 milyon TL olmuştur. Tamamen insani boyutta yürüttüğümüz bu politika, ülkemizin kıtadaki ve dünyadaki itibarına çok önemli katkı sağlamıştır.

TİKA, dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi Afrika'da da, su kuyuları açarak, okullar, hastaneler, yurtlar, kültür merkezleri inşa ederek, altyapı, gıda, ilaç ve tıbbi malzeme ihtiyaçlarını karşılayarak binlerce projeyi, tamamen insani boyutta, yerinde ve zamanında hayata geçirmektedir.

Değerli milletvekilleri, Afrika'ya açılım politikamız çerçevesinde, 2005 yılında Afrika Birliğinde gözlemci ülke statüsü kazanılmış, 2008 yılında stratejik ortak olunmuş, Afrika ülkelerinin tamamının üst düzeyde katıldığı iş birliği zirvesi ve gözden geçirme toplantılarıyla, Türkiye-Afrika ortaklığı sağlam bir zemine oturtulmuş ve istikrarlı bir şekilde bugünlere gelinmiştir.

Siyasi kararlılığımızın sonucu olarak, kıta genelinde 2009'da 12 olan büyükelçilik sayımız 31'e ulaşırken Afrika ülkelerinin Türkiye'deki büyükelçilik sayısı da 10'dan 21'e çıkmıştır. Çok yakın dönemde büyükelçilik sayılarının karşılıklı olarak 34'e yükseltilmesi planlanmaktadır. 2008'den bu yana sadece SAGA ülkeleriyle üst düzeyde 41 ikili ziyaret gerçekleşmiş, Sayın Başbakanımızın geçen haftaki Gabon, Nijer ve Senegal ziyaretleriyle bu sayı 44'e ulaşmıştır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; kararlılıkla ve titizlikle yürütülen bu siyaset neticesinde 2008 yılında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi üyeliğine seçilmemiz sürecinde Afrika ülkelerinden önemli bir destek sağladık. Yalnızca SAGA ülkeleriyle olan ticaretimiz son on yılda 10 kat artarak 7,5 milyar dolara ulaştı. 2011 yılında tüm Afrika ülkeleri ile 17 milyar dolar olan ticaretimizi önümüzdeki dönemde 50 milyar dolara yükseltmeyi hedefliyoruz.

Sözlerime son verirken, bu sürecin yönetiminde aktif rol üstlenen Cumhurbaşkanımız Sayın Abdullah Gül'e, Başbakanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'a, Dışişleri Bakanımız Sayın Ahmet Davutoğlu'na, Dışişleri Bakanlığımız ve TİKA çalışanlarına, kamu ve sivil toplum kuruluşlarımıza ve aziz milletimize sağladıkları katkılardan dolayı şükranlarımı sunuyor, yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın Çonkar.