CHP GRUBU ADINA TEKİN BİNGÖL (Ankara) - Sayın milletvekilleri, Konya'daki uçak kazasında şehit olan pilotumuza Allah'tan rahmet; ailesine, sevenlerine, meslektaşlarına başsağlığı diliyorum.

Tüm ülkelerin en önemli gereksinimlerinin başında enerji gelir ve gelişmiş ülkeler bu enerji gereksinimini karşılamak için temiz, yenilenebilir, ekosisteme zarar vermeyen ve insanları koruyan bir anlayışla sürdürülebilir enerjiye yönelmiş durumda. Nedir bunlar? Güneş enerjisi, rüzgâr enerjisi, çöpten üretilen enerji ve yine sürdürülebilir enerjilerden birisi olan su kaynaklarıyla elde edilen enerji. Tabii, bütün dünyada, yeni bir teknolojiyle temiz, sürdürülebilir, çevreye duyarlı ve aynı zamanda toplumsal zararı olmayan bir anlayışla su kaynaklarından enerji üretiliyor. Ama gelin görün ki bizim ülkemizde kontrolsüz bir şekilde ve asla ekosistem düşünülmeden, o su kaynaklarındaki canlılar dikkate alınmadan ve nihayet toplumsal duyarlılıktan uzak, sadece rant amaçlı bir anlayışla hidroelektrik santralleri yapılıyor.

Bir tane örnek vereceğim, bilirsiniz ki Türkiye'nin en uzun akarsuyu Kızılırmak Nehri'dir, tam 1.355 kilometre uzunluğu var ve ülkemizde doğar, yine ülkemizde denize dökülür ama 9 şehri kateder, bu şehirlerden bir tanesi de Çankırı'mız. Kızılırmak Nehri'nden adını alan huzur kenti, insanları son derece duyarlı, sakin, mutlu bir yaşantı süren Çankırı'nın Kızılırmak ilçesi var. Değerli milletvekilleri, şu anda anlatacaklarımın hiçbirisi afaki değil. Bildiğiniz gibi uzun süredir, başta Genel Başkanımız olmak üzere, tüm milletvekillerimizle, parti meclisi üyelerimizle, parti yöneticilerimizle tüm Türkiye'yi karış karış dolaşıyoruz ve gittiğimiz her yerde o ilin, ilçenin, köyün, beldenin sorunlarını kendimize dert edinip dönüyoruz ve o sorunların çözümü için ciddi bir arayış içerisine giriyoruz; onun için, konuşacaklarım afaki değil. Ben de Kızılırmak ilçesine gittim, köylerine gittim; yerinde, somut bir şekilde, o vatandaşlarımızın talebi doğrultusunda, kaynağında sorunları gördüm ve buraya geldim, Genel Kurula bu sorunları aktarmak üzere huzurlarınıza çıktım.

Değerli milletvekilleri, Kızılırmak Nehri Kızılırmak ilçesinin içinde tam 30 kilometre baypas edilmiş ve o 30 kilometre boyunca o nehre, sınırına beton döşenmiş, 3 bin dönüm arazi tümüyle betonlaşmış ve o beton yığınlarının üzerinde hiçbir geçişi sağlayacak köprü yok. Vatandaşlar zaten bölünen arazilerine ulaşmak adına uzun bir mesafe katediyorlar, hayvanlarını çok uzun bir mesafe sonrasında ulaştırabiliyorlar. Bununla kalsa sınırlı. O bölgede 60 bin dönüm arazi var, hepsi de son derece verimli araziler.

Ve yine, bildiğiniz gibi, Türkiye'nin en önemli çeltik üretilen merkezlerinden biri Çankırı'nın Kızılırmak ilçesi ve köyleri ama gelin görün ki Tımarlı bölgesinde yapılan hidroelektrik santral orada nehri âdeta kurutmuş. ÇED taahhütnamesine de uyulmadığı için nehrin debisi sıfır noktasında. Ve yine o ÇED raporuna bağlı kalarak yapılan taahhütte şu var, deniyor ki: "Bu suyun, nehrin suyunun en az, önemli bir kısmı, 4 metreye varıncaya kadar olan kısmı suya, sulama kanalına, su kanallarına verilecek; 1,5 metre sonrasında HES kanalına verilecek." Bunu dinleyen kim? Şu anda yine yasal olarak on yılın ortalamasının yüzde 10'unun nehre aktarılması gerekirken bu da yapılmıyor, nehir âdeta kurumuş vaziyette.

Peki ya canlı florası?

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurunuz efendim.

TEKİN BİNGÖL (Devamla) - İnanın, o bölgede o kadar farklı balık türleri vardı ki şimdi yarıdan çoğu yok. Niçin? Su yok. Dolayısıyla, o bölgede kurulan HES, tıpkı Türkiye'nin birçok yerinde kurulan HES'ler gibi ciddi anlamda büyük sorun yaratıyor. Şimdi düşünüyorum, biraz sonra bu kürsüye gelip bütün bunların olmadığını iddia edecek AK PARTİ milletvekilini dikkatle dinleyeceğim. Bugün, bu saatte Çankırı'da, Kızılırmak'ta, Kızılırmak'ın köylerinde bütün vatandaşlarımız pürdikkat bu araştırma önergesinin sonucunu bekliyorlar. Çankırı buraya bir buçuk, iki saat, hadi buyurun -bu araştırma önergemize destek verin- gidelim, yerinde incelensin, eğer benim yaptığım bu tespitler yanlışsa, eğer bu tespitler doğru değilse ve Türkiye'de yapılan kontrolsüz hidroelektrik santrallar vatandaşlarımızı canından bezdirmemişse geleceğim, sizin huzurunuzda sizden özür dileyeceğim. (CHP sıralarından alkışlar) Ama tersi ise, o köylü vatandaşlarımızın ve 2005 yılından beri 600'ün üzerinde yapılan HES'in birçoğunun yine böyle rant temelli, ranta yönelik yapılmış olması Türkiye'nin temel sorunlarından bir tanesidir...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

TEKİN BİNGÖL (Devamla) - Bitiriyorum.

BAŞKAN - Buyurun.

TEKİN BİNGÖL (Devamla) - Buradan Çankırılı hemşehrilerimle çok net bir şekilde bir şeyi paylaşmak istiyorum. Hiç merak etmeyin, bugün ittifakın yani Cumhur İttifakı'nın oylarıyla reddedilecek bu araştırma önergesinin sonucunda biz yine -Türkiye'nin bütün sorunlarında olduğu gibi- bunun da takipçisi olacağız ve hiç merak etmeyin, ilk sandık önümüze geldiğinde, iktidarımızda Çankırı'ya geleceğiz, o HES'i yapanlardan hesap soracağız ve Çankırılı hemşehrilerimizin, Kızılırmak'ta ikamet eden hemşehrilerimizin mutlu bir şekilde yeniden o çeltik üretimini sağlamalarını temin edeceğiz diyorum, hepinize saygılar sunuyorum. (CHP sıralarından alkışlar)