CEYDA BÖLÜNMEZ ÇANKIRI (İzmir) - Sayın Başkan, çok değerli milletvekilleri; sağlıklı bir gelecek için büyük önem arz eden ata tohumları hakkında gündem dışı söz almış bulunmaktayım. Bu vesileyle Gazi Meclisimizi, aziz milletimizi ve emekçi çiftçilerimizi saygıyla selamlıyorum.

Ata tohumu, tamamıyla Anadolu'da yetişen ve uzun yıllardır bu toprakların mahsulü olan, binlerce yıldır yetiştiği çevreye uyum sağlamış, genetiği değiştirilmemiş, sel, kuraklık, fırtına gibi iklim koşullarına dayanıklı yerel tohumlardır. Genetiğiyle oynanmadığı için doğal ve sağlıklı olan yerel tohumlar, iklim krizlerine karşı dayanıklı olmakla birlikte aynı zamanda sürdürülebilir bir kaynak ortaya çıkartmaktadır. Kendi tarımını yapamayan ülkeler, gelecekte dünyanın açlık noktaları olmaya mahkûm olacaktır. Savaşlar, iklim krizi, kıtlık ve doğal afetler gibi dünyanın yaşadığı buhranlar karşısında varlıklarını en iyi koruyabilen ülkeler ise tarımda bağımsızlığına kavuşmuş ülkeler olacaktır. Ülkemizin ve nesillerimizin geleceğini göz ardı etmeden tarımı çok daha geniş anlamıyla düşünmek ve bu anlayışla ele almak zorundayız.

Ata Tohumu Projesi, tarım alanında millî bağımsızlığımızın da bir nişanesidir. Sayın Cumhurbaşkanımızın saygıdeğer eşi Emine Erdoğan Hanımefendi'nin himayelerinde, yerel tohum kaynaklarımıza karşı farkındalığı artırmak için 2017 yılında başlatılan Ata Tohumu Projesi, bizlere ilham kaynağı olmuştur. Dünyanın en önde gelen tohum üreticisi olma potansiyelini taşıyan Türkiye, kullanılan tohumun da yüzde 96'sını yurt içinde üreten ve ihraç eden bir ülke konumuna yükselmiştir. 2002 yılında 17 milyon dolar olan tohum ihracatımız, 2020 yılında 9,5 kat artarak 162 milyon dolara yükselmiştir.

Tarım ve Orman Bakanlığımızca 1964 yılından bu yana 2.656 yerel tohum ülkemiz genelinde toparlanmış olup seçildiğim il olan İzmir ve Ankara'da bulunan gen bankalarımızda da muhafaza edilmektedir. 2020 yılı itibarıyla farklı türlerde toplam 1.138 ata tohumu toplanarak Tarım Bakanlığımız tarafından tanımlanmış ve çoğaltılmıştır. Bu topraklardaki mührümüz, özgünlüğümüz ve geleceğimiz olan, her biri âdeta miras niteliğindeki ata tohumlarımız arasından 37 çeşidi de tescillenmiş bulunuyor.

Değerli milletvekilleri, bugün küresel sorunlar anlamında ilk sırada yer alan sağlıksız gıda, israf, açlık ve yetersiz beslenme oranı 800 milyon insana kadar ulaşmış durumda. Yüksek tansiyondan kansere kadar birçok hastalığın çıkış noktası maalesef ki beslenme alışkanlıklarımızdan.

Birleşmiş Milletler Dünya Gıda ve Tarım Örgütü iş birliğiyle hamilinde yürüttüğümüz Türkiye'nin en geniş kapsamlı yerel tohum projesiyle, Mezopotamya'nın en eski buğdayı olan sorgülü yeniden hayata kazandırdık. Ülkemizin geleceği için yerel tohumların canlandırılması hedefiyle yürütülen ata tohumu seferberliğinin bir parçası olabilecek bu proje, geldiği noktada hem Anadolu topraklarının bereketini hem de bu bereketi yaşatan kadın çiftçilerimizin de gücünü gösteriyor. Her türlü doğa koşuluna ve hastalığa karşı dayanıklı olan bu tohumları ekerek, başta kuraklık olmak üzere bizleri bekleyen tüm tehlikelere karşı önlem almaktayız. Bölgede toplanan 2 ton sorgül ve projemiz kapsamında eğitim alan 70 kadın çiftçiyle, tamamen geleneksel tarım öncülüğünde 2 tonla başlayan hasadımız bu yıl 440 ton rekolteye ulaşmıştır.

Burada dikkatinizi çekmek istediğim bir diğer önemli mesele ise susuz tarımdı. Yaptığımız araştırmalar ve gözlemlerimiz ışığında, sorgül buğdayının kimyasal gübreye ve sulamaya tepkisinin çok düşük bir oranda olduğunu tespit ettik. Yağışa dayalı tüm şartlara ve organik yetiştirmeye uygun olan sorgül, gelecekte yaşanacak herhangi bir kuraklık tehlikesine karşı susuz tarıma da elverişli olduğunu göstermektedir.

Unutmayalım ki toprağın hafızası, coğrafyanın hafızası insanınkinden çok daha güçlüdür. Bu vesileyle Gazi Meclisimizin kürsüsünden bir çağrıda bulunmak istiyorum: Kıymetli çiftçilerimizin hazinesi olarak nitelendirdiğim sandıklarını açmalarını ve ata tohumlarımızı gelecek nesillerle buluşturmamıza imkân tanımalarını rica ediyorum. Ata tohumlarının meydana çıkarılması hâlinde Türkiye'de yerli üretimden başka bir şey görmeyeceğimize de yürekten inanıyorum.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

CEYDA BÖLÜNMEZ ÇANKIRI (Devamla) - Ortak evimiz olan dünyayı daha yaşanılabilir bir yer kılmak için birlikte mücadele vermemiz gerektiğini unutmamalıyız.

Özellikle proje ve çalışmalarımıza verdikleri desteklerden ötürü başta Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere, bilhassa Ata Tohumu Projesi'nin mimarı Sayın Emine Erdoğan Hanımefendi'ye ve Tarım Bakanlığımıza şükranlarımı sunuyorum.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)