YASİN ÖZTÜRK (Denizli) - Sayın Başkan, kıymetli milletvekilleri; Denizli'mizin tabiat varlıklarından Işıklı Gölü hakkında konuşmak için gündem dışı söz almış bulunmaktayım.

Genel Kurulu, Gazi Meclisi ve ekranları başında bizi izlemekte olan yüce Türk milletini saygılarımla selamlarım.

Işıklı Gölü'nü besleyen su kaynaklarımıza baktığımızda buradaki suyun yüzde 46'sını Büyük Menderes'in bir kolu olan Suçıkan diye bildiğimiz Dinar kolu, yüzde 30'unu Kufi Çayı ve kalanını Işıklı Dağı'ndan çıkan kaynak suyu oluşturmaktadır. Bu kaynak sularının üzerinde yapılan baraj nedeniyle Dinar suyundan yeterli su bırakılamamaktadır. Ayrıca taşıdığı kirlilik yükü nedeniyle ayrı bir sıkıntıya sebep olmaktadır.

Yine, Kufi Çayı'nı besleyen havzanın Sandıklı sınırları içerisinde kalan kolları üzerinde iktidarınız döneminde yapılan küçüklü büyüklü göletler yüzünden bu çayın Işıklı Gölü'ne girdisi yok denecek seviyeye düştü. Kaynaklardan yeterince beslenememesi ve gölden çekilen tarımsal sulama suyunun doğru yönetilmemesi nedeniyle su yüzeyi her geçen gün gerilemekte ve su miktarı her geçen gün azalmaktadır. 1987 yılında göldeki su yüzeyi 67 kilometrekare iken bu oran 2020'li yıllarda 10 kilometrekarelere kadar gerilemiştir. Yarın çok geç olabilir çünkü bu kötü sonu yaşayan ülkemizde birçok tatlı su gölü vardır. Ülkemizde son altmış yılda Marmara Denizi'nin yüz ölçümünden büyük yer kaplayan, neredeyse Van Gölü'nün 3 katı büyüklüğünde 70 tatlı su gölümüz kurudu. Isparta'da Eğirdir ve Kovada Gölü, Beyşehir, Sapanca, Bafa Gölü ve daha birçok tatlı su gölümüz kuruma ve çok ciddi kirlilik sorunlarıyla karşı karşıya. Son elli yılda ülkemizde, hidrolojik bakımdan göllerimiz âdeta iflas etti. Bunların neredeyse tamamının koruma altına alınması gerekiyor. Sadece Göller yöresinde, Burdur'da, altmış yıl önce 20'ye yakın doğal göl varken bugün bu sayı 5'e düştü. Örnek mi? Burdur'da Kestel Gölü; Antalya'da Kara Göl, Tecer Gölü; İç Anadolu'da Seyfe Gölü, Ilgın Gölü gibi.

Başka yaşanmışlıklardan ders alıp Işıklı Gölü'müzü kurtarmalıyız. Işıklı Gölü'müz, göçmen kuşların göç yolu üzerinde konaklama yaptığı, dinlendiği, aynı zamanda kuluçkaya basıp yavruladığı, doğa harikası bir göldür. Dönem tam olarak gölde açan dünyanın en gizemli, nadide, tabiat harikası nilüfer çiçeklerinin açma dönemi. Normalde haziran, temmuz aylarında açan, gölümüzde insanlarımıza görsel bir ziyafet sunan bu güzel çiçek, iklim değişikliğinden ve su seviyesinin iyice düşmesinden dolayı bu mevsim bir ay önce açtı. Göstermiş olduğum görseller daha on gün önce, gölümüzde yaptığım kısa turda çekilen resimler. Özellikle, nilüferlerin çiçek açtığı dönemde, Işıklı Gölü'müz Çivril ilçemizin tanıtımına, turizmine, dolayısıyla ekonomisine büyük katkı sunmaktadır.

Aynı zamanda 63 su bitkisi türünün yaşadığı, göçmen kuşlar dışında 153 kuş türünün bulunduğu, sazan balığı ve halk ağzıyla "dişli" diye tabir ettiğimiz turna balığı ve 14 balık türü için, tatlı su kereviti için, nilüfer çiçekleri için, her şeyden önemlisi ülkemiz için, Denizli'miz için, Çivril'imiz için, çocuklarımız için, geleceğimiz için Işıklı Gölü'nü yaşatmalıyız, gölümüzü kurumaktan kurtarmalıyız. Peki ne yapmalıyız? Her kim iktidar olursa olsun devlet adına yapılması gerekenler... Hem siyasi iktidarın temsilcisi Hükûmet olarak hem de vatandaş olarak ne yapabiliriz? Öncelikle, gölün kıyı çizgisi ve statüsü belirlenmelidir. Tarım ve Orman Bakanlığı, Devlet Su İşleri, Su Ürünleri, atık sulardan dolayı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, belediye; devletin 10'a yakın kurumunu ilgilendiren tam bir yetki ve statü karmaşası var. 216204 sayılı Bakanlık Olur'uyla gölün bir kısmı -5.944 hektar alanı- nitelikli doğal sit alanı; bir kısmı -3.732 hektar alanı- sürdürülebilir doğal sit alanı olarak tescil edilmiş durumda. Yani göldeki su yüzeyi alanımızın otuz beş yılda 7 kat azalmış durumda olduğunu Bakanlık da kabul etmiş. Çevre Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü göl üzerinde yetkilendirilmelidir. Ülkemizde su kanunu acilen çıkarılmalı, yeni bir su yönetimi oluşturulmalıdır.

Su çıkan ve Kufi Çayı üzerinde bulunan baraj ve göletlerden gölümüze yeterli su gidişi sağlanmalıdır. Göle dökülen su kaynaklarının getirdiği tortuların göl kenarına girmeden çökertilmesi sağlanmalıdır. Göle dökülen sanayi ve kanalizasyon atıklarının önlenmesi sağlanmalıdır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Başkan, buyurun toparlayın.

YASİN ÖZTÜRK (Devamla) - Baraj gövdesi ıslah edilip dip çamuru temizleme çalışmaları başlatılmalıdır. Vahşi salma sulama terk edilip damlama sulama yöntemine geçişte çiftçimize kolaylık sağlanmalı, gerekirse tarımsal teknolojiye geçmeleri için geri ödemesiz, karşılıksız hibe verilmelidir. Bunlar aslında bilinen önlemler ve dünyada örnekleri mevcut. Yeni bir şey keşfetmeyeceğiz, sadece bu önlemleri uygulayabilecek bir siyasi iradeyi hep birlikte ortaya koymamız gerekir.

Işıklı Gölü'müz ışık saçmaya devam etsin diyor, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (İYİ Parti sıralarından alkışlar)