| Konu: | Makine ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketi Hakkında Kanun Teklifi münasebetiyle |
| Yasama Yılı: | 4 |
| Birleşim: | 97 |
| Tarih: | 29.06.2021 |
YASİN ÖZTÜRK (Denizli) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Türk savunma sanayisinin temelini oluşturan bir kurumun yapısını değiştirmek üzere hazırlanmış Makine ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketi Hakkında Kanun Teklifi'nin 2'nci maddesi üzerine İYİ Parti Grubu adına söz almış bulunmaktayım. Genel Kurulu saygıyla selamlarım.
Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu, Osmanlı'dan günümüze kadar devam eden tarihî bir geçmişe sahip olmakla birlikte cumhuriyetin ilk yıllarında topyekûn sanayileşme ve kalkınma politikası doğrultusunda 1924-1936 yılları arasında açılan fabrikalarıyla ülkemizin savunma ve genel sanayisinin temelini oluşturmuştur. Bu kapsamda hem yerlidir hem millîdir hem de güvenlik ve sanayi açısından stratejik bir öneme sahiptir. Kurum sadece savunma sanayisine hizmet etmekle kalmamış, sanayi için yetişmiş insan gücüyle bir okul, teknolojik gücüyle de bir ekol olmuştur. Bugün ise MKE, Türk Silahlı Kuvvetleri ve güvenlik güçlerinin her türlü silah, mühimmat, roket, patlayıcı madde, harp araç ve gereç ve ihtiyacını yerli ve millî imkânlarla karşılamak üzere çalışmaktadır. Yaklaşık 400 farklı grupta millî silah, mühimmat ve patlayıcı üretimi için gerekli malzeme, ekipman ve bunların alt bileşenlerinin tamamını üretme kabiliyetine sahiptir. Kurumun son üç yıllık kârlılık oranı şöyledir: 2018 yılı 177 milyon lira, 2019 yılı 695 milyon lira, 2020 yılı ise 926 milyon liradır. Bununla birlikte bu kâr oranları böyle bir köklü kurum için yeterli midir? Değildir. KİT Komisyonunda yakın tarihte görüştük; Kurum bugünkü yönetim, pazarlama hataları, idare zafiyeti, fabrikaların ve kaynakların yeterince kullanılmaması, üretimin zamanında yetişememesi, üretim hataları ve beraberinde gelen iade işlemleri ve gecikme tazminatlarından dolayı kârdan zarar etmektedir.
Pakistan Savunma Bakanlığının sipariş ettiği ve çeşitli yıllarda teslimi öngörülen otomatik bomba atarların teslimatında sorun yaşanmıştır. Teknik sorunlar ve mühimmat sorunu nedeniyle Pakistan ilk verdiği siparişi iade etmiş, ikinci siparişi teslim almamıştır. Bununla birlikte MKE, Pakistan'dan herhangi bir tahsilat yapamazken alt yükleniciyle birlikte üretilen OBA'lar için alt yüklenici firmaya fatura bedelinin 7 milyon 944 bin 855 lirasını ödemiştir. Yine aynı şekilde dış satımlar kapsamında 2014-2015 yıllarında, Filipinler Savunma Bakanlığına muhtelif mühimmat satışına ilişkin toplam 5 ayrı sözleşme imzalanmıştır. Siparişlerin üretimi için gerekli tapalar MKE tarafından üretilmediği, siparişler zamanında teslim edilemediği için sözleşme hükümleri gereği gecikme cezası uygulanmıştır. Sipariş neden zamanında teslim edilmemektedir? Çeşitli nedenleri vardır. Birincisi, MKE üretim yapabilmek için ihtiyaç duyduğu muhtelif ham madde, malzeme ve ürünleri tedarik edememektedir. Çünkü yurt dışı bankalar üretimdeki düzen tutmazlık nedeniyle kesin teminat için aracılık etmekten kaçınmaktadırlar. İkincisi, üretimle ilgili olarak açık ve kullanılabilir durumda olan fabrikalar atıl durumdadır. Evet, herhangi bir savunma tehdidine karşı fabrikalar çalışamasa bile açık durumda olmalı ve personel her daim hazır bulunmalıdır ama iç piyasada bile siparişi yetiştiremediği için ceza ödeyen MKE, bir de fabrikaların çalışmadığı kısım ve boş işçilik giderleri için para ödemektedir.
(Uğultular)
BAŞKAN - Sayın Tanal, Sayın Demirbağ; lütfen... Bakın, Sayın Öztürk'ün insicamını bozuyorsunuz.
YASİN ÖZTÜRK (Devamla) - Kurumda yönetimsel, idari boşvermişlik vardır. İşletme malzemesi dış alımları ile ticari mallar iç ve dış alımları için bütçe ödenekleri üzerinde harcama yapılmış ve bu durum nedeniyle yıl içinde bütçenin revize edilmesi ihtiyacı doğmuş, bunun için yapılması gereken Yönetim Kurulunun toplanması ve karar alması, ancak Yönetim Kurulu toplanamamış.
Değerli milletvekilleri, verdiğim örnekler "MKE bir kurum olmaktan çıkarılsın, şirket yapılsın, her ne kadar 'Özelleştirilmeyecek.' denilse de özelleştirmenin önü açılsın." diye yapılmış eleştiriler değildir. Millî ve yerli bir kurumun mevcut yapısının değiştirilmesi, yetkilerinin aracı şirketlere devredilmesi, kamu güvenliğimiz adına, savunma güvenliğimiz adına bir tehdittir, bir tehlikedir. Bir düzenleme yapılmak isteniyorsa -Sayıştay, denetimi yapmış, önerilerini sıralamış, bizlere de KİT Komisyonunda değerlendirmelerde bulunmuştu- çözüm, kâr eden köklü bir kurumun yapısını değiştirmeden, mevcut eksiklikleri gidererek daha fazla nasıl faydalanabiliriz yönünde olmalıydı. Bugün yapılması planlanan düzenlemeyle kurumun şirket tabelası asılacaktır ama kamu kaynağını gâvur kaynağı gibi fütursuzca harcayan bu zihniyet nedeniyle değişen hiçbir şey olmayacaktır.
Genel Kurulu saygıyla selamlarım. (İYİ Parti sıralarından alkışlar)