HDP GRUBU ADINA GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; sizleri saygıyla selamlıyorum.

Değerli arkadaşlar, işsizlik ve zamlar üzerine verdiğimiz önergemize hepinizden destek bekleyeceğiz.

Değerli arkadaşlar, ülkemiz zaten derin bir ekonomik kriz yaşıyordu ve Covid salgınıyla beraber bu ekonomik kriz derinleşti. Sosyal devletler, demokratik ülkeler veya kamu kaynaklarını halk yararına kullanan ülkeler kaynaklarını halkı için seferber ettiler. Trilyonlarca dolar, trilyonlarca avro, trilyonlarca Japon yeni destek o halklara gitti ve milyarlarca insan pandeminin etkilerini hafifçe yaşadı değerli arkadaşlar.

Biz de HDP olarak, pandemi başlar başlamaz, Meclise bir yasa teklifi verdik ve "Gelin, bütçe tercihlerini değiştirelim. Saraylara, savaşlara, yandaşlara akan yüz milyarlarca lira kaynağı durduralım ve bu kaynakları halk yararına harcayalım. İşçiye, memura, çiftçiye, emekliye destek verelim." dedik. Bu teklifimizi AKP ve MHP kabul etmedi. Ne dediler? Saraylara, savaşlara, yandaşlara para harcamaya devam edeceğiz. Değerli arkadaşlar, bunun sonucunda da halk aç açıkta bırakıldı. Son bir yılda yüzlerce yurttaşımız intihar etti, milyonlarca yurttaşımız bunalıma girdi, milyonlarca yurttaşımız evine ekmek götüremedi, on binlerce esnaf dükkânını kapattı, yüz binlerce çiftçi üretimden koptu ama onlar saraylara giden tercihlerinden vazgeçmediler. Bakın, daha birkaç gün önce, Sayın Cumhurbaşkanının eşi Emine Erdoğan ne dedi yurttaşlarımıza? "Porsiyonlarınızı küçültün." dedi ama hemen bu önerinin arkasından şöyle bir fotoğraf çıktı arkadaşlar -şu fotoğraflar çıktı, bakın- 640 milyon lira harcanan yazlık sarayın fotoğrafları çıktı. Bir yandan saraydan "Porsiyonlarınızı küçültün." deniliyor, bir yandan da 400 odalı yazlık saray yapılıyor.

Değerli arkadaşlar, bu ne perhiz bu ne lahana turşusu! Bakın, siyasi etiği geçtim, siyasi ahlakı geçtim, vicdanı geçtim; ya, bir utanma duygusu da mı kalmadı, utanma duygusu? Milyonlarca yurttaşınız aç açıktayken onlara "Porsiyonlarınızı küçültün." diyorsunuz ama kendinize 400 odalı yazlık saray yapıyorsunuz. Değerli arkadaşlar, bu, vicdansızlıktır. Bu vicdansız gidişata "Dur." demeliyiz.

Bakın, bu şartlarda, pandemi sanki hiç olmamış gibi iktidar şimdi diyor ki: "1 Temmuz itibarıyla kısa çalışma ödeneğini durduruyorum." Pandemide yaptığınız tek şey şuydu: "Kısa çalışma ödeneği getiriyorum, kısa çalışma ödeneği." O da kimlere? Resmî çalışanlara. Ülkede 10 milyon kayıt dışı çalışan işçi var, onlara 5 kuruş destek yok, kayıtlı çalışan sınırlı sayıda 1-2 milyon, 3 milyon işçimiz bu kısa çalışma ödeneğinden faydalanmıştı.

Şimdi, sanki pandeminin etkileri bitmiş gibi, milyonlarca insanımız işine geri dönmüş gibi, diyorsunuz ki: "Biz kısa çalışma ödeneğini durduruyoruz." Değerli arkadaşlar, kısa çalışma ödeneğini durdurdunuz diye yalnızca 2 milyona yakın yurttaşımız gelirsiz kaldı, bunu biliyor musunuz? İşten çıkarma yasağını da durdurdunuz, şu anda 100 binlerce işçi bordrolardan düşürülüyor; hem sosyal güvencelerini kaybediyorlar hem de işsizlik sigortasından verilen 3 kuruşluk destekten oluyorlar. Böyle bir vicdansızlık kabul edilebilir mi değerli arkadaşlar?

Bakın, dünyada pandemide OECD içinde, gelişmekte olan ülkeler içinde yurttaşına en az desteği veren ülke Türkiye. Bundan utanç duymalıyız, Türkiye'nin Meclisi olarak bundan utanç duymalıyız. Bununla ilgili, bu vicdansız iktidarı dengeleyemediğimiz için, onlara karşı halkı destekleyen yasalar çıkaramadığımız için utanç duymalıyız. Biliyor musunuz arkadaşlar, bütçeden yalnızca 10 milyar TL destek verildi. Ya, yurttaş sayısına vursanız 100 lira etmiyor. Böyle mi sosyal devlet olacağız değerli arkadaşlar? Geri kalanı işsizlik sigortasından verildi, zaten işçinin parasıydı; o paranın da üçte 2'si patronlara destek diye verildi yani işçinin parası patronlara destek diye verildi.

Değerli arkadaşlar, bakın, yurttaşımız bir tek işsizlikten dolayı bunalıma girmiyor; yurttaşımızın üzerine zam yağdırıyorsunuz, zam. Ya, daha dört gün önce elektriğe yüzde 15 zam yaptınız -ya, fıkra gibi arkadaşlar, Temel fıkrası olsa ancak bu kadar olur- aynı gün Fiyat İstikrar Komitesi kurdunuz, biliyor musunuz? Yüzde 15 zammı yağdırıyorsun, aynı gün Fiyat İstikrar Komitesi kuruyorsun.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

GARO PAYLAN (Devamla) - Sayın Başkanım, bitiriyorum.

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

GARO PAYLAN (Devamla) - Daha ertesi gün de doğal gaza yüzde 12 zam yaptınız. Vatandaşımızın üzerine zam yağdırıyorsunuz.

Değerli arkadaşlar, dünyanın en vicdansız, en ahlaksız vergisi enflasyondur. Türkiye faiz, döviz kuru, enflasyon sarmalındadır ve enflasyonun en çok kaybedenleri de yoksullardır. Yoksulların üzerine yağdırdığınız bu enflasyonu tüketici fiyatlarıyla yüzde 17 gösteriyorsunuz. Ya, emekliye, işçiye, memura ne zam vereceksiniz? Yüzde 8,5 değil mi? Doğal gaza, elektriğe yüzde 15 zam yapıp memura yüzde 8,5 zam veriyorsunuz yani kaşıkla veriyorsunuz, kepçeyle geri alıyorsunuz değerli arkadaşlar. İşte, böyle vicdansız bir Hükûmetle karşı karşıyayız. Bu vicdansız Hükûmete karşı Meclis mutlaka sorumluluk almalıdır. Bu anlamda önergemizin siz sayın milletvekilleri tarafından desteklenmesini talep ediyoruz.

Saygılar sunarım. (HDP sıralarından alkışlar)