İMAM HÜSEYİN FİLİZ (Gaziantep) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 255 sıra sayılı Turizmi Teşvik Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin 1'inci maddesiyle ilgili olarak İYİ Parti Grubu adına söz almış bulunmaktayım. Genel Kurulu saygılarımla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, bu maddeyle 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu'nun 3'üncü maddesinin birinci fıkrasında değişiklik yapılarak mevzuatta bulunan birtakım tanımlar yeniden düzenlenmektedir. Yine, bu maddeyle tanımlanan kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ve turizm merkezlerinin yerleri, mevkileri ve sınırlarının belirlenmesi Cumhurbaşkanlığına bırakılmaktadır ki Cumhurbaşkanına bu yetkinin verilmesinin nedenini anlamak mümkün değildir. Ayrıca, bu maddeyle 2634 sayılı Kanun'un 3'üncü maddesinin (d) bendine ilave edilen "kamu yararı bulunan orman vasıflı olanlar dâhil" ifadesiyle sık sık yangınlar çıkan denize nazır orman arazilerinin "kamu yararı" adı altında yapılaşmaya açılması konusunda endişelerimiz vardır; ormanlarımız tehdit altındadır, yanlış yapılmaktadır.

Değerli milletvekilleri, turizm sektöründe yerelden yönetilme, sorumluluk ve yetkilerin paylaşılması anlayışı, dünya genelinde ve ülkemizde yıllarını turizme adamış sektör mensupları tarafından benimsenirken, yetkilerin tamamen merkeze alındığı yeni oluşturulan ve kurumsal yapılanma sürecinde olan Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansına çok fazla yetkilerin verildiği bu teklifi doğru bulmuyoruz. Elbette merkezden koordinasyon ve genel planlama yapılmalıdır ancak yerelin yok sayıldığı bir anlayış da olmamalıdır.

Kültür ve Turizm Bakanlığının tek yetkili olması sonucu "ben yaptım oldu" anlayışı hâkim olacağından, rant ekonomisi anlayışına hizmet edeceği; sahillerimizin, orman alanlarının, mera ve otlak alanlarının, eşsiz güzellikteki tabiat varlıklarının talan edilmesi gibi turizme ve ülkeye telafisi mümkün olmayan kalıcı zararlar verilecektir, yapılan yanlıştır.

Turizm bölgelerinde planların ve projelerin yapılmasında yerel yönetimler, ilgili meslek odaları, ilgili sivil toplum örgütleri ve yöredeki üniversiteleri işin içine katarak yetkiler ve sorumluluklar paylaşılmalıdır. Daha ideal olanı projelerin sahiplenilmesi ve halkımızın maksimum yararı elde edebilmesi için halkın görüşüne de başvurulmasıdır.

Değerli milletvekilleri, teklif yasalaşınca Kültür ve Turizm Bakanlığı belgelendirmede de tek yetkili olacağından burada da sorunlar yaşanacaktır. 9 Temmuz 2021 tarihi itibarıyla belediye belgeli konaklama tesis sayısı 8.731 olup Bakanlığın 12 bölgede sınıflandırdığı binlerce tesisin bu teklif uyarınca belgelendirilmesi gerekecektir. Gerekli sayıda personel istihdamı yapılmadan ve belgelendirme iş ve işlemleri konusunda görev yapacak personellerin eğitimi tamamlanmadan bu düzenlemenin sağlıklı bir şekilde uygulanabileceğini zannetmiyorum.

Değerli milletvekilleri, Bakanlık, Türkiye'ye 2023 yılında "70 milyon turist 70 milyar dolar" hedefini ortaya koyarken turist sayısı üzerinden slogan oluştursa da yıllar içinde görülmüştür ki ziyaretçi sayısının artışı gelirleri aynı oranda artırmamaktadır. Turizmden daha fazla gelir elde edebilmek için yılın on iki ayına yayılan bir turizm sektörü yaratılmalı, kitlesel turizmin yanında bireysel turizm geliştirilmeli, yüksek konaklama harcaması yapan ve uzun süreli konaklayan turistlerin ilgisi çekilerek ucuz konaklamanın aksine butik otelcilik teşvik edilmelidir. Kaliteli turist çekmenin en önemli yolu nitelikli iş gücüyle verilen nitelikli hizmetten geçmektedir. Bunun için de turizm meslek liseleri yanında üniversitelerin ilgili birimlerinin sayısı ihtiyaca göre belirlenmeli, birkaç yabancı dil bilen nitelikli mezunlar verilmesi sağlanmalıdır. Bu amaçla Kültür ve Turizm Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, üniversiteler ve sektör arasında uygulamalı eğitim için bir koordinasyon gerçekleştirilmelidir. 2020-2021 akademik yılında üniversitelerin turizmle ilgili bölümlerine yerleşen lisans düzeyinde 4.174, ön lisans düzeyinde ise 11.652 olmak üzere toplam 15.826 öğrenci kaydolmuştur ancak teklifte öğrencilerin mezuniyetlerinde çalışma sorunlarının çözümüne yer verilmemiştir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurunuz efendim.

İMAM HÜSEYİN FİLİZ (Devamla) - Turizm işletmelerinde mesela yüzde 50 oranında eğitimli personel çalıştırılması, yüzde 20'ye çıkarılan yabancı personel sayısının eskiden olduğu gibi yüzde 10'da tutulması gençlerimizin işsizliğine çare olacaktır.

Değerli milletvekilleri, dış turizm yanında iç turizme gereken önem verilmeli, özellikle gelir seviyesi düşük olan insanlarımızın turizmden faydalanması için sosyal turizme destek sağlanmalıdır; sadece parası olanlar değil, olmayanlara da imkânlar sağlanmalıdır.

Değerli milletvekilleri, sektörde çalışan iş gücü incelendiğinde büyük çapta niteliksiz iş gücü, düşük ücretler, yiyecek içecek işletmeleri ile konaklama işletmeleri arasında iş gücü akışkanlığının yüksek olması, çalışma saatlerinin uzunluğu ve uygunsuzluğu, düşük iş tatmini ve mevsimsellik olması işletmelerde verimliliği ve hizmetin kalitesini etkilemektedir. Bu bakımdan, Bakanlık sektörde çalışanların hakları açısından gecikmeden gerekli düzenlemeleri yapmalıdır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurunuz efendim.

İMAM HÜSEYİN FİLİZ (Devamla) - Başkanım, az bir şey kaldı.

Değerli milletvekilleri, adı "teşvik kanunu" olmasına rağmen bu teklifte teşvikten hiçbir eser olmadığı gibi sektörün şu anda mevcut kredilerine yapılandırma, KDV oranı, sicil affı, kayıt dışı faaliyetler gibi sorunlarının nasıl çözüleceği ele alınmamıştır. İYİ Parti iktidarında turizmin sorunları bütüncül olarak ele alınarak turizmde sürdürülebilirliğin sağlanacağını belirtiyor, Genel Kurulu saygılarımla selamlıyorum. (İYİ Parti ve CHP sıralarından alkışlar)