BEKİR BAŞEVİRGEN (Manisa) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

13 Mayıs 2014'te tarihimizin en büyük iş cinayeti yaşandı, 301 madencimizi Soma katliamında kaybettik. Yaşanan bu faciadan sonra binlerce madencinin Soma Holding, Uyar Madencilik ve Türkiye Kömür İşletmelerine karşı sürdürdüğü tazminat mücadelesi başladı. O günden bugüne hak arama mücadelesi devam ediyor; onlar sahada, bizler Mecliste sürekli aynı talepleri dile getirdik. Yürüyüşleri kolluk güçleri tarafından engellenmeye çalışıldı, soru önergeleri, kanun teklifleri verildi, gündeme dahi alınmadı. Milletin Meclisinde, milletin derdine maalesef çare olunmadı, çok uzun bir süre yüzüstü bırakıldılar. Örgütlü mücadelenin gücü sayesinde Temmuz 2020'de Soma faciasında Işıklar, Atabacası ve Geventepe ocaklarında çalışan 3.325 madencinin tazminatlarının TKİ tarafından ödenmesini öngören yasa Meclisten geçti. Ancak Uyar Madencilik çalışanı işçiler redevans sistemiyle çalıştıkları ve farklı bir sözleşmeye tabi oldukları gerekçesiyle bu yasanın kapsamı dışında tutuldu. Mağduriyetin giderilmesi için madenciler defalarca Ankara'ya geldi, her seferinde sözler verildi ama bu sözlerin hiçbiri maalesef tutulmadı. Ocak ayında işçiler, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'yla bir görüşme gerçekleştirdi. Bakan bu görüşmede 888 işçinin sorununun gerekirse kamu kaynağı kullanılarak çözüleceğine dair söz verdi ama bu söz de yerine getirilmedi. Yeniden direnişe başlayan madenciler Meclisteki siyasi partilerin Grup Başkan Vekilleriyle görüşmeye başladı. AK PARTİ Grup Başkan Vekili Mustafa Elitaş'la 2 kez görüşen madencilere sorunun çözümüne dair 1 Temmuzda kesin olarak bilgi verileceği söylendi. Bu görüşmeden de herhangi bir sonuç çıkmaması üzerine madenciler 4 Temmuzda Ankara'da yürüyüşlerine kaldıkları yerden devam ettiler. Madencileri temsilen oluşturulan bir heyet Bakanlıkla görüştü, bu heyete "Size ödeme yaparsak diğer redevanslı sahalar için de emsal olur." denildi. Sürecin önü maalesef yine tıkandı.

Değerli milletvekilleri, yaşananlara baktığımızda iktidarın yaptığının oyalama taktiğinden öteye geçmediğini görüyoruz. Geçtiğimiz hafta Soma bu uğurda 2 şehit daha verdi, Bağımsız Maden İş Sendikası Genel Başkanı Tahir Çetin ile sendika üyesi Ali Faik İnter'i bir kez daha rahmetle anıyorum. Bir önceki düzenlemede Uyar Madencilik işçileri de kapsama alınmış olsaydı bu ölümler yaşanmayacaktı.

Değerli milletvekilleri, Soma'nın adını artık ölümlerle birlikte anmayalım. Ortada sekiz yılı aşkın bir mağduriyet var ve zaman aşımına uğramak üzere. Anayasa'nın 168'inci maddesine göre madenler devletindir. Bu madenleri devlet işletmeli, işletmiyorsa sözleşmeyle kiraya verdiği madenlerin sorumluluğunu da üstlenmesi gerekiyor. Maden işçisi işe girerken hangi iş hukukuna göre anlaşma yaptığını bilmiyor, redevansla işe alınmışsa bunun kabahati neden madenciye yükleniyor?

Değerli milletvekilleri, Meclis kapanmadan önce bu mağduriyetin giderilmesi ve torba yasanın çıkması gerektiğini defalarca dile getirdik. Komisyonda grubumuz tarafından verilen önergelerde mağdur madencilerin kıdem, sakatlık, ölüm tazminatları ile her türlü alacaklarının devlet tarafından ödenmesi ve Uyar Madenciliğe rücu edilmesini teklif ettik ancak bu tekliflerimiz AKP ve MHP oylarıyla reddedildi. Yani şu anda 26 maddelik torba yasa içerisinde Uyar Madencilik mağdurları yok. Tüm grupları madencilerin mağduriyetlerini gidermeye ve gereken düzenlemeyi yapmaya davet ediyoruz. 5 büyük müteahhidin milyarlarca liralık vergi borçlarını affedecek düzenlemeler kolaylıkla yapılabiliyorsa Uyar Madencilik mağdurlarının 25 milyon lira tutan tazminatları için de bir düzenleme yapılabilir.

Değerli milletvekilleri, şimdi, elimizi vicdanımıza koyalım, hazır önümüz bayram iken yıllardır verilen bu mücadeleyi olması gerektiği gibi sonuçlandıralım, 888 maden işçisinin tazminatlarının ödenmesi için gerekli düzenlemeyi yapalım; evlerinde geçim, mahkeme salonlarında adalet, yollarda hak mücadelesi veren madencilere olan borcumuzu hep birlikte ödeyelim.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)