| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | |
| Dönemi | : | 24 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 20 .11.2014 |
MÜSLİM SARI (İstanbul) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Sayın Bakanım, değerli bürokratlar, Komisyon üyesi arkadaşlarım, sevgili basın mensupları; hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Sayın Bakanım, sunuşunuzu izledim, görselliği güçlü olan bir sunuştu, burada bize birtakım videolar da gösterdiniz. Ben sunuşun tekniğini beğenmekle beraber, şöyle bir eleştiriyle başlamak isterim: Şimdi, 5'inci sayfada bir tablo var "Merkezî yönetim bütçesi ödeneği karşılaştırması" diye. Bu tabloya 2014, 2015 bütçe büyüklüklerini koymuşsunuz, değişimi de yüzdelemişsiniz, sonra enteresan bir biçimde değişimin oranını ve sebebini koymuşsunuz ama koyduğunuz gerekçeler o kadar komik ki. Yani, bu kadar teknik kapasitesi yüksek bir sunuşta böyle bir tabloyu ben açıkçası yadırgadığımı söylemek isterim. Mesela, demişsiniz ki: "Yatırım ödenekleri şuradan şuraya arttı. Yüzde 7. Artış sebebi? Yatırım ödeneklerindeki artış." Yani, yatırım ödeneklerindeki artışın sebebini yatırım ödeneklerindeki artış olarak koymuşsunuz. Yani, bu, Plan ve Bütçeye yapılan sunuşların tekniği açısından ve sunuşunuzun genel tekniği açısından son derece komik olmuş. Öncelikle onu söylemek isterim.
BAŞKAN - Orada kelime hatası var, "yeni yatırımlar" demek lazım.
MÜSLİM SARI (İstanbul) - Şimdi, arkadaşlar, Sağlık Bakanlığının politikaları, sağlık politikası, Türkiye'deki sağlık politikası, özellikle hekimlerle ilgili değerlendirmeler, ilaçlarla ilgili değerlendirmeler gibi teknik konularda değerlendirmelerde bulundular. Ben, tabii, mesleğin içinden bir insan olmadığımdan bu konudaki değerlendirmeleri arkadaşlarıma daha çok bırakarak, özellikle Türkiye'deki bu sağlığın finansmanı konusunda Plan ve Bütçe Komisyonunun perspektifine uygun bir biçimde bazı değerlendirmeler yapmak istiyorum.
Şimdi, öncelikle Sayın Bakanım, şehir hastaneleri meselesi var. Şimdi, bu bizim için bir mesele. O yüzden, özellikle "mesele" kelimesini seçtim. 17 tane projenin sözleşmesinin sona erdiğini, 41 projenin de sözleşme çalışmalarının devam ettiğini söylediniz ve sağlık sisteminde Türkiye'deki hastanecilik anlayışına, kamu hastaneciliği anlayışına yeni bir sistem getirdiniz. Bütün sistemi aslında radikal biçimde değiştirdiniz. Bununla ilgili yasayı da buraya getirdiniz, bu yasayı da burada görüştük. Bizim birtakım kaygılarımız vardı ve defaatle bu kaygıları sizinle paylaştık ama siz, defalarca söz verdiğiniz hâlde, bizim bu kaygılarımızı gidermediniz. Bu, sadece sizinle ilgili değildir Sayın Bakanım, aynı zamanda Komisyon Divanının da görevi ve sorumluluğudur. Divan Başkanına, Komisyon Başkanına biz bu konuda defalarca talepte bulunduğumuz hâlde, Divan Başkanı da "Evet, ben bunun takipçisiyim, bu aynı zamanda Komisyonun meselesidir." dediği hâlde, aradan iki-iki buçuk yıla yakın bir süre geçmiş olmasına rağmen...
SAĞLIK BAKANI MEHMET MÜEZZİNOĞLU (Edirne) - Bir yıl oldu.
MÜSLİM SARI (İstanbul) - Bir yıl mı oldu? Geçen senenin sonbaharındaydı galiba?
SAĞLIK BAKANI MEHMET MÜEZZİNOĞLU (Edirne) - Bu bütçedeydi.
MÜSLİM SARI (İstanbul) - Ama yasada, daha önceki yasada...
SAĞLIK BAKANI MEHMET MÜEZZİNOĞLU (Edirne) - Bütçede söz verdim.
MÜSLİM SARI (İstanbul) - Hayır, bakın, şöyle oldu...
SAĞLIK BAKANI MEHMET MÜEZZİNOĞLU (Edirne) - İki defa gün verdik, ikisinde de muhalefet dolayısıyla yani "Katılamayacağız." diye iptal oldu, iki defa.
MÜSLİM SARI (İstanbul) - Şimdi, ben şöyle hatırlıyorum...
SAĞLIK BAKANI MEHMET MÜEZZİNOĞLU (Edirne) - Ama geçen sene bütçede söz verdim.
MÜSLİM SARI (İstanbul) - Hayır, bakın, önce yasa görüşülürken, o konuyla ilgili yasa görüşülürken buraya geldiniz ve biz dedik ki: Biz milletvekilleri olarak -iktidar partisi ve muhalefet partisi fark etmez- bu getirdiğiniz sistemin etki analizini istiyoruz sizden. Bu, tasarı olarak mı geldi, teklif olarak mı geldi, hatırlamıyorum.
SAĞLIK BAKANI MEHMET MÜEZZİNOĞLU (Edirne) - Benim Bakanlığımın üçüncü günüydü buraya geldim ama o sözü bütçede, bütçe görüşmeleri yapılırken verdim. İki defa, ikisinde de Cumhuriyet Halk Partisinin katılamaması nedeniyle iptal etmek zorunda kaldık.
MÜSLİM SARI (İstanbul) - Şimdi, idarede süreklilik esas. Zaten bir kanun gelirken bunun etki analizlerinin getirilmiş olması lazım. Yani, dolayısıyla, sizin üçüncü gününüz olabilir, bunu kucağınızda bulmuş olabilirsiniz.
SAĞLIK BAKANI MEHMET MÜEZZİNOĞLU (Edirne) - Ben söz verdiğim zamanı söylemek için söylüyorum.
MÜSLİM SARI (İstanbul) - Tamam, yok, ben de bir hatırladıklarımı anlatayım.
Şimdi, biz bu sistemin Türk kamu maliyesi üzerinde orta ve uzun vadede ne kadar yük getireceğini bilmiyoruz şu anda. Yani, 17 tane hastanenin projesini yapıyorsunuz, 41 tanesi sırada ve bu hastaneleri klasik yöntemle yapmak yerine, kiralama yöntemiyle, farklı bir finansmanla yapmayı bir siyasal tercih olarak getiriyorsunuz. Bu siyasal tercihe saygı duyuyorum, bu bir tercihtir, bir siyasi tercihtir ve aynı zamanda bütçeyle ilişkisi olan bir ekonomik tercihtir. Ancak, Plan ve Bütçe Komisyonunun önüne bir yasa getirdiğiniz zaman, bunun eski sistemle yaptığınızda kamunun üzerindeki maliyetinin ne olacağını, yeni sistemin maliyetinin ne olacağını bize açıklıyor olmanız gerekirdi. Yani, o yasa buraya gelirken bunun etki analizinin yapılıyor olması gerekirdi. Bununla ilgili çok çeşitli spekülasyonlar var. 180 milyar dolarlardan söz ediliyor Sayın Bakan. Yani, yapılan 30 milyar dolarlık bir harcamanın orta vadede bütçe üzerinde 180 milyar dolar yük getireceğini söyleyenler var. Şimdi, buraya bir açıklık kazandırmak lazım.
Şimdi, biz, bunu size söyledik, siz de yeni geldiğinizi söylediniz. Bütçe görüşmeleri de yapılırken de dediniz ki: "Bununla ilgili prezantasyonu bütçe sona ermeden önce yani yıl sona ermeden önce yapacağız, hazırladık." Yapmadık. Sonra başka bir vesileyle buraya geldiğinizde bir kahvaltı için randevulaştık ancak bu kahvaltı gerçekleşmedi ve bugün ikinci kez bir bütçe görüşüyoruz ve ben hâlâ muhalefet partisi milletvekili olarak aynı şekilde karşıdaki arkadaşlarım açısından da bunun maliyetini bilmiyorum. Şimdi, böyle...
SAĞLIK BAKANI MEHMET MÜEZZİNOĞLU (Edirne) - Sayın Sarı, bu konuda iki defa program yaptığımız hâlde iptal olunca üçüncüyü artık ne zaman Plan ve Bütçe Komisyonu yapıyorsa ben hazırım.
MÜSLİM SARI (İstanbul) - Şimdi, tek başına sizin sorumluluğunuz değil. Bakın, baştan söyledim, bu, Plan ve Bütçe Komisyonunun Başkanının da sorumluluğudur. Yani, bizim bunu bilmeye ihtiyacımız var. Bunun için biz böyle bir organizasyon talebi falan peşinde de değiliz yani bize bir bilgi notu gönderin hiç olmazsa, deyin ki...
SAĞLIK BAKANI MEHMET MÜEZZİNOĞLU (Edirne) - Biliyor olmanız bizi de rahatlatır yani oradan kaçma gibi bir şeyimiz yok.
MÜSLİM SARI (İstanbul) - Evet. Şimdi, bu spekülasyonların da önüne geçer. Gerçekten bu konuda ciddi spekülasyonlar var yani ben tek tek hastane bazlı söylemiyorum bunu. Bakın, bir sistem değişikliği. Bu, çok köklü ve radikal bir değişiklik. Şimdi, bunun maliyetinin ne olduğunu, eski yönteme göre avantajlarının ne olduğunu, dezavantajlarının ne olduğunu bizim bilmemiz gerekiyor. İlerleyen bir süreç var ve biz bunu hâlen bilemiyoruz.
Sayın Başkan, rica ediyorum sizden, bu mesele çok önemli bir mesele, benim takip ettiğim mesele, bundan sonra da takip edeceğim.
BAŞKAN - Divan olarak biz de bir organizasyon yapıp...
MÜSLİM SARI (İstanbul) - Yani, rica ediyorum yani illa organizasyon olmasına da ihtiyaç yok yani bizim bilgiye ihtiyacımız var yani bu konuda -bu sizin de sorumluluğunuz- bizi lütfen tatmin ediniz.
SAĞLIK BAKANI MEHMET MÜEZZİNOĞLU (Edirne) - Yazılı bir bilgiyse bunu hazırlayıp hemen gönderelim arkadaşlara ama "Bir tartışma olsun, sunum olsun, interaktif olsun." dendi.
MÜSLİM SARI (İstanbul) - İkincisini tercih ederiz, ikincisini tercih ederiz.
RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Önce onu da alalım ama ayrıca da tartışalım Sayın Bakanım, ikisini beraber.
MÜSLİM SARI (İstanbul) - Biz de çalışalım üzerinde, biz de çalışalım.
SAĞLIK BAKANI MEHMET MÜEZZİNOĞLU (Edirne) - Tamam, tamam. Ben yazılı kısmını bu önümüzdeki bir hafta on gün içinde size ulaştırayım.
RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Bütçe bitmeden gelirse muhalefet şerhimize de alalım yani bütçe bitmeden bu konu gelirse -birkaç gün içinde- memnun oluruz.
MÜSLİM SARI (İstanbul) - Çok teşekkür ederim.
BAŞKAN - 25 Kasıma kadar.
MÜSLİM SARI (İstanbul) - Yani, Genel Kurul aşamasına kadar da olur yani.
BAŞKAN - Eğer muhalefet şerhi içinse...
RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Muhalefet şerhinde bu konuyu açmak istiyoruz, özel, önemli bir konu çünkü.
MÜSLİM SARI (İstanbul) - Sayın Bakanım, bu, özellikle, sağlık harcamalarının finansmanı boyutuyla ilgili benim dikkatimi çeken bir başka husus daha var, onu da sizinle paylaşmak isterim. Şimdi, ilaç harcamalarına ve ilaç harcamalarındaki son üç yıllık gelişmelere sunumunuzda yer vermişsiniz. Daha geriden geldiğiniz zaman ilaç harcamalarında Türkiye'de çok ciddi artışlar olduğunu da görüyoruz yani son üç yıl değil de daha geriden baktığımız zaman. Tedavi giderlerini de işin içine kattığımızda sağlık harcamalarındaki artış hızının, özellikle tedavi giderlerindeki artış hızının çok yüksek olduğu ve bu harcamaların aslında çok verimli harcamalar olmadığına ilişkin birtakım değerlendirme raporları da oldu. Yani, OECD'den bu konuyla ilgili uyarılar oldu, Dünya Bankasından bu konuyla ilgili uyarılar oldu ilaç harcamalarının ve tedavi giderlerinin verimsizliği konusunda.
Mesela, enteresan bir rakamı sizinle paylaşmak isterim. 2005 yılında -yani çok geriye gitmeyelim- ilaç için yapmış olduğumuz harcamayla tedavi gideri için yapmış olduğumuz harcama neredeyse birbiriyle aynı, yakın birbirine. İşte, 8-9 milyar lira civarında bir ilaç harcamamız, 8-9 milyar civarında da bir tedavi harcamamız var ama aradan mesela yedi-sekiz sene geçtiği zaman, bugün gelmiş olduğumuz noktada ilaç harcamalarımızın tedavi giderlerimizin neredeyse yarısını teşkil ettiğini görüyoruz. Yani, aslında, artış hızları, sağlık harcamalarındaki artış hızları daha çok tedavi giderlerinde. Şimdi, ben, mesela bu tedavi giderlerindeki bu kadar yüksek artışın nedenlerinin ne olduğunu merak ediyorum. Buradaki harcamaların verimliliğine ilişkin bir çalışma yapılıp yapılmadığını, bununla ilgili bir değerlendirmenizin olup olmadığını da merak ediyorum.
Son bir husus Sayın Bakanım Sayıştay raporlarına ilişkin. Şimdi, biz, burada -dediğimiz gibi- hem bir sonraki yılın bütçesini yapıyoruz hem de bir önceki yılın değerlendirmesini yapıyoruz. Yani, Sayıştay bizim adımıza bütçe hakkı çerçevesi içinde geçen seneki, bir önceki yıl vermiş olduğumuz ödeneklerin doğru biçimde, yasal mevzuata uygun biçimde kullanılıp kullanılmadığını denetliyor ve bizim önümüze bir rapor getiriyor. Aslında, biz genellikle bu on dakikalık konuşmalar içinde hep gelecek yıl bütçesi ya da ilgili bakanlığın politikalarını konuşurken genellikle arada kaynıyor ve Sayıştay raporlarına yeterli zamanı sunamıyoruz. Ancak, bu, çok önemli. Yani, şimdi sizin Bakanlığınıza ilişkin de enteresan tespitler var. Sayın Günal aslında bunu söyledi, bir önceki yıl da yine benzer bir şekilde olduğunu ve hiçbir gelişme olmadığını söyledi. Ben çok ayrıntıya girmeden sadece şu cümleye dikkatinizi çekmek istiyorum yani mükerrerlik yaratmadan. Diyor ki: "Döner sermaye uygulamasının Bakanlığın faaliyetlerinin mali olarak raporlanabilmesine engel teşkil ettiği, bu durumun da TBMM'nin bütçe yetkisine aykırı bir düzenleme olduğunu." ifade ediyor Sayıştay. Bakınız, bir sürü Sayıştay raporları var, bazı raporlarda bilgi ve belge olmadığı için "Denetim yapılamamıştır." ya da "İlgili uygun değildir." diyor ama ilk defa bir Bakanlığın bütçesinde ben böyle bir değerlendirme görüyorum. "TBMM'nin bütçe yetkisine aykırı bir düzenleme." Yani, özellikle, bunu ben aslında Sayıştayın kendi söylemleri ve kendi nezaketi içinde biraz da ağır bir cümlede olduğunu tespit etmek istiyorum. Yani, dolayısıyla, bizim en önem verdiğimiz konu, muhalefet açısından, bütçe hakkıdır ve bütçe hakkı açısından da, bu bütçe hakkına halel getirecek bir uygulamanın kabul edilmesi mümkün değildir. Geçen sene de benzer eleştiriler oldu ama siz bu konuda gerekeni yapmadınız çünkü aynı şeyler var, aynı sorunlar var ama çözüm konusunda hiçbir gelişme yok. Zira, bu düzenlemeyi 5018 sayılı Kanun'a göre 2010 yılına kadar yapmış olmanız gerekiyordu. Yani, 2013 yılında böyle bir problem var, 2012'de böyle bir problem var ve hâlâ Bakanlığınız "209 sayılı Kanun'a göre bu işlemleri yapmaya devam edecek." diyor. O zaman ya 5018'i kaldırın ya da 5018'e uygun bir düzenleme yapın.
Yine, benzer şekilde, Kamu Hastaneleri Kurumunun döner sermayesi işletmelerine ilişkin ve buradaki değerlendirmelere ilişkin çok uzun değerlendirmeler var, ben bu ayrıntılara girmeyeceğim, zamanım kalmadı zaten ama bu Sayıştay raporlarındaki değerlendirmeler konusunda özel bir hassasiyet bekliyoruz sizden Sayın Bakan. Önümüzdeki sene bütçeyi konuşurken umarım başka şeyler de konuşuruz burada. Ben bütçenizin hayırlı olmanızı diliyorum.
Bu hususun -Sayın Başkan yoktu burada- Sayın Başkana tekrar hatırlatılmasını talep ediyorum, Sayın Demiröz bu konuda hatırlatmalarda bulunur diye düşünüyorum.
Hepinize saygılar sunuyorum.
Hayırlı olsun.