BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Şimdi, bu tabii önemli bir düzenleme, aynı zamanda belki -şimdi konuşacağız, tartışacağız- birçok tartışmayı da beraberinde getirecek olan bir düzenleme. Şimdi burada ne yapmaya çalışıyoruz? Yurt dışından sermayeyi Türkiye'ye getirmeye çalışıyoruz. Buna benzer uygulamalar "varlık barışı" adı altında daha önce birkaç defa yapıldı ama orada farklıydı konsept. Özellikle hem bir bedel alınıyordu, bir tahsilat yapılıyordu, hem de onların sermayeye ilavesi zorunlu hâle getiriliyordu ve dolayısıyla sermaye çıkamıyordu, yani sermayeye ilave edildiği zaman çıkabilmesi için bedel ödemesi gerekiyor. Bir maliyet getiriyor.

Şimdi, sermayeyi Türkiye'ye çekebilmek için ne gibi şartlar gerekiyor? Yani bir sermaye o ülkeye gelirken öncelikle istediği zaman çıkabilme seyyaliyeti olması lazım, bunun sağlanması gerekiyor. İlave bir bedel ödememesi gerekiyor ve ayrıca bir de o beyanı dolayısıyla, getirdiği para dolayısıyla, oradan yola çıkılarak, getirdiği paradan dolayı, başka bir nedenden değil, o esas alınarak, o baz alınarak bir soruşturma ya da ona benzer bir uygulamayla karşı karşıya kalmaması gerekiyor. Bunlardan herhangi bir tanesi yok ise sermaye oraya gelmez.

Şimdi, en son söyleyeceğimi en başta söyleyeyim, diğer kısımlarını da arz edeceğim, izah etmeye çalışacağım. Gelen bu para dolayısıyla, bu paradan yola çıkılarak bir inceleme ve soruşturma yapılmıyor. Yani kendi kendini ihbar etmiş gibi bir durumu uygulamaya koymuyoruz. Yoksa gelen paralarla ilgili kaynağı konusunda başka bir şekilde bir araştırma, soruşturma yapılabilir, tespitler yapılabilir ve genel hükümlere göre de gereği yapılabilir. İfade çok dikkatli bir şekilde seçildi.

Bakın, ifade aynen şöyle: "Sırf bu beyanın yapılmış olmasından dolayı ve bu beyandan hareket edilerek bir soruşturma yapılamaz." Adam parasını getirecek, o bir soruşturma için baz ve neden oluşturmamalı. Aksi hâlde kendi kendine ihbar olur. Yoksa her türlü soruşturma yapılabilir, başka nedenlerle, başka kaynaklarla, başka delillerle. Ama paranın kendisinden dolayı, kendisinin gelmiş olmasından dolayı yola çıkılarak, o ihbar gibi kabul edilerek soruşturma yapılamaz. Dolayısıyla kara parayla ilgili ya da illegal bir parayla ilgili hiçbir şekilde bu sistem onu teşvik etmiyor, o kapıları aralamıyor. İkincisi, bu paralar uluslararası bankacılık sisteminden geliyor. Elbette gümrükte getirilirken nakit olarak mümkün ama beyan edilmesi gerekiyor biliyorsunuz.

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Bunlar ak para mıdır Sayın Bakan?

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Şöyle: Bakın, kesinlikle, samimiyetle bir yabancı kaynağın Türkiye'ye getirilmesi. Burada da esas hedef açık -yani her şeyi açık olarak konuşmak gerekir- Körfez sermayesi. Son yıllarda Körfez sermayesi, özellikle gelişmiş ekonomilerde bazı sıkıntılarla karşı karşıya kaldı ve onların paralarına şu veya bu şekilde -çok büyük rakamlar bunlar- el konuldu ve yatırımlarının büyük bölümü de bu ülkelerde. Şimdi, bu sermaye, riski dağıtmak için...

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Yabancılar da mı getirebiliyor?

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Tabii yabancılar için bu. Yabancılarla yerliler, tabii ikisi için de geçerli, hiçbir sınırlama yok.

Özellikle Körfez ülkelerinde riski dağıtmak, sermaye riski dağıtmak istiyor, yani tamamını son dönemlerde, son yıllarda sıkıntıyla karşı karşıya kaldığı ülkeler ve ekonomilerden başka olarak ayrıca âdeta yani riski dağıtarak yumurtaları farklı sepetlere koyma noktasında talepler var. Yani bu nokta arayışları var ve bu biliniyor. Bunu Türkiye'ye kanalize edebilir miyiz? Amaç bu ve bunun dışında başka hiçbir, en ufak bir şey söz konusu değil. Zaten gelecek olan paranın tamamı bankacılık sistemi içerisinden geliyor. Yani dünya bankacılık sistemi içerisinde, hepsi de izleniyor biliyorsunuz. Yani sistem, gelen bir kuruş bile herhangi bir şekilde, dünyanın herhangi bir ülkesinde bankacılık sistemine girmişse bu artık legal paradır, yani illegal bir para falan değildir. Sistemin içerisindedir. Amerika da takip ediyor, başka bir ülkede olsa bile.

MEHMET GÜNAL (Antalya) - Offshore'dakiler dâhil mi?

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Hepsi dâhil, hepsi için geçerli. İsviçre'deki paralar da dâhil olmak üzere. Hele son yıllarda biliyorsunuz artık bu noktada bir gizlilik de kalmadı. Belki bizim açımızdan olabilir, Türkiye açısından ama diğer ülkeler açısından böyle bir şey söz konusu değil. Dolayısıyla...

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Sayın Bakan, yalnız konuyu daha açmak için müdahale ettim...

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Estağfurullah, estağfurullah.

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Yani "Körfez sermayesi" dediniz. Ben bunu şöyle algılıyorum: Yabancı kara paracıların parası gibi mi? Normal bir sermayenin Türkiye'ye gelmesi hâlinde kısa vadeli sermayeye soruşturma mı açıyorsunuz?

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Bakın, evet, güzel bir soru. Bakın, bu bir defa Körfez'de bir bankada kayıtlıysa bu para -ki öyledir ancak- veya çoğu zaman da gelişmiş ülkelerden gelecektir yani çünkü paralar oradadır, orada depo edilmiştir. Dolayısıyla bu paraya siz illegal diyemezsiniz, legaldir bu para.

ERHAN USTA (Samsun) - Onun için zaten bir şeye gerek yok, bir sermaye kontrolü yok ki.

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Doğru.

MEHMET GÜNAL (Antalya) - Neyse Sayın Bakan anlatsın.

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Bakın, şu soruyu bekliyorduk, güzel, geldi bu soru. Yani peki bu kural olmasa, yani şu demin (c)'deki kural olmasa, zaten bir para buradan gelse ne gibi bir işlem yapılacak Türkiye'de bu anlamda. Bir soruşturma yapılacak mı?

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Tabii, MASAK mevzuatına göre kaynağını söyleyecek.

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Şüpheli işlem sadece. MASAK değil de bankacılık mevzuatına göre.

BÜLENT KUŞOĞLU (Ankara) - Vergi açısından hesabını sormak zorundasınız. 50 bin doların üzerinde gelen her gelen her meblağla ilgili kaynağını sormak zorundasınız.

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Şüpheli işlem kapsamında sadece. Buradan yola çıkılarak bir matrah farkı şey yapabilir misiniz, nereden buldun diye sorabilir misiniz? Soramazsınız. Yok yani, sadece şüpheli işlem çerçevesinde. O da şüpheli rakamsal değil de geldiği ülke, başka şeylere göre birtakım kriterler var, ona göre ancak olabilir. En fazla yapılacak şey budur. Dolayısıyla bunu ihmal ederseniz normalde böyle bir para geldiği zaman Türkiye'ye hiçbir şekilde bir soruşturmaya tabi değil, özel ihbar, şikâyet olmadığı sürece.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Vergi açısından yapılabilir.

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Yapamazsınız, hayır.

MAHMUT TANAL (İstanbul) - Şüpheli alacak?

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Hayır, yok, öyle bir durum yok. Yani kaynak sorgulaması yok. İhbar olur, bir bilgi olur ilgili kuruma ya da normal bir vatandaşın ihbarı olur. O şu hâlde de geçerli zaten. Bakın, doğrudan bu paranın gelişiyle hesaba girdiğinden itibaren otomatik olarak bundan yola çıkarak soruşturma başlatamazsınız ama bir ihbar gelir, soruşturma yaparsınız bu paralar hakkında. Hiçbir engel yok. O aradaki farkı göstermek için söylüyorum.

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - Türkiye'ye döviz ithali serbesttir.

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Doğru.

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - İhracında kayıplar vardır.

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Doğru.

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - Ama mesela bu şu demek değildir: Türkiye'ye 500 milyon dolar para girdi ve IŞİD'in parası girdi. Bu ithali serbesttir anlamına gelmez.

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Elbette gelmez. Bakın, tekrar söylüyorum. Bununla ilgili, geldi bu para, 10 milyon dolar geldi, diyelim ki IŞİD'in parası. Böyle bir şey olmaz çünkü sistemden geliyor para. Neyse, diyelim ki öyle, diyelim ki o para geldi, bununla ilgili bir ihbar, bir iddia, bir bilgi varsa soruşturma sonuna kadar yapılır, bütün alanlarla ilgili, hiçbir engel yok.

GÜLAY YEDEKCİ (İstanbul) - Çantayla getirirse parayı ne olacak?

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Çantayla getirirse beyan etmesi gerekir.

GÜLAY YEDEKCİ (İstanbul) - Etmedi.

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Olmaz, o zaman illegaldir, sistemden faydalanamaz.

GÜLAY YEDEKCİ (İstanbul) - Sistemin içine koydu, ne yapacaksınız?

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Faydalanamaz, sisteme giremez.

ERHAN USTA (Samsun) - Ne tasarrufsa ne başka bir şey.

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Girmez. Yani o gümrükte ya bankacılık sistemiyle ya da gümrükte açık olarak, her şeyiyle beyan etmesi gerekir. Sistem bu. Yani, çünkü onun dışında kabul edilemez, bundan faydalanamaz zaten, açıkça yazıyor burada. Bu sistem dışında geldiği zaman... Gelmez zaten, yani öyle bir şey olamaz. Mutlaka bankacılık sisteminden gelmesi gerekir. Fiilî olarak da zaten gümrükten beyan... Daha önceki uygulamalardan yola çıkarak söylüyoruz, burada üstatlarımız da var, onlar da biliyorlar. Yani o şekilde gelen para yok denecek kadar az. Yani, beyan, gümrükten nakit olarak geçirilen para gelse bile kayda giriyor zaten. Dolayısıyla, hiçbir şekilde, buraya bir illegal paranın gelerek soruşturma dışında kalması söz konusu olamaz. Normal sistemin dışında bir muameleye tabi tutmuyor.

Yatırımcı, sadece şundan emin olmak istiyor: "Benim param gidip geldikten sonra oradan yola çıkarak bana soruşturma yapmayın, beni takip etmeyin yani ben paramı getirdim, onu ihbar kabul ederek, onu esas alarak benimle ilgili bir soruşturma yapmayın." Onu garanti altına alıyor sadece.

AYKUT ERDOĞDU (İstanbul) - Çok güzel de, niye bundan korkuyorsunuz? Sayın Bakan, mesela sizin görüşmeleriniz vardır bu kaynak sahipleriyle veya Maliye Bakanının. Niye korkuyor böyle bir şeyden veya mesela diyelim ki görüştüğünüz... Biz de bu ülkeye para gelsin isteriz sağlıklı gelmesi anlamında. O konuda biraz daha bilgi verebilir misiniz, görüşmeleriniz var mı, niye çekiniyorlar?

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Şöyle: Yani bu, bire bir şahsımızın ya da işte, bir arkadaşımızın görüşmesi şeklinde değil de bankacılık sistemine bu tür taleplerin geldiği, bu tür arzların, ikili ilişkilerde veya işte ziyaretlerde gündeme getirildiğini arkadaşlarımız ifade ediyorlar. Yani "Türk bankacılık sistemine biz şey yapmak istiyoruz ama yarın bu paralardan dolayı bir sıkıntıyla karşı karşıya kalmayalım, bu paraları getirdikten sonra bize birtakım zorluklar -hem çıkışında- yani bir engel olmasın, ilave bir bedel ödemeyelim ve ayrıca, oradan dolayı da bir soruşturma başlatılmasın." Buradan dolayı, sadece buradan. Bu, çok çok önemli çünkü. Anahtar şey bu.

İfadeyi ben tekrar sizlerle paylaşmak istiyorum yani vurgulamak açısından. Sırf bu beyanın yapılmış olmasından dolayı ve bu beyandan hareket edilerek... Birlikte aranıyor zaten. Buradan dolayı soruşturma yapılmıyor. Onun dışında, ihbar olur, başka bir nedenle ya da bir inceleme sırasında o bilgilere ulaşılır, onların hepsi mümkün. Yapılır, yapılması da gerekiyor zaten, mecbur onu tespit eden.

Dolayısıyla, bu sisteme, bu şekilde bir kara paranın, illegal paranın girmesi kesinlikle söz konusu değildir. Çok iddialı, net bir şey söylüyorum.

BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - Peki, Sayın Bakan, bugünkü hukuki düzene göre 50 milyon dolar getiren bir yabancı ne kadar vergi ödüyor?

BAŞKAN - Söz vereceğim arkadaşlar.

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Bir vergi ödemiyor.

BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - Peki, burada da vergi ödememe...

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Yok, ödemiyor, vergi yok. Zaten ödemiyor vergiyi.

BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - Peki, farklılaşan nedir?

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Bunu görmek istiyorlar. Yani bu getirdiğimiz paradan dolayı yola çıkılarak bir soruşturma yapılmasın istiyorlar.

BİHLUN TAMAYLIGİL (İstanbul) - Soruşturma...

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Dokunulmazlık yok, evet.

BAŞKAN - Sayın Bakanım, arkadaşlara söz vereceğim. Siz devam edin, bitsin ondan sonra.

MEHMET GÜNAL (Antalya) - Soracağım ama yani bitirsin diye bekliyorum.

BAŞKAN - Bitsin ondan sonra.

MEHMET GÜNAL (Antalya) - Herkes kafasına göre bir şeyi söylüyor, biz de...

BAŞKAN - Size de söz vereceğim. Lütfen.

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Değerli arkadaşlar, bakın, ifadeyi okuyarak yani çok net bir şekilde paylaşıyorum, kafamdan değil de sadece buradaki metinden yola çıkarak söylüyorum, kaleme alınan şeylerle söylüyorum: Gelen parayı da ayrıca yine bu konsept ve mantığa uygun bir şekilde, sermayeye ilave zorunluluğu getirmiyoruz. Gerçek kişiler de getirebilir ama isterse sisteme sokabilir yani şirketine koyabilir sermaye olarak veya aktifte, pasifte bir fon hesabında tutabilir. Aradaki fark şu: Bu seyyaliyeti sağlamazsak, sermaye zorunluluğu getirirsek, sermayeyi çekiş vergilendirilir. O yüzden, isterse sermaye dışında sermaye ilave etmez, bir banka hesabında tutabilir ya da şirketinde bir fon hesabında tutabilir, istediği zaman da parayı çıkarabilir, hiçbir engel yok. Yani bu, kafasında soru işaretleri oluşmaması için, her türlü bu noktada onu giderecek düzenlemeler yapıyoruz. Bu da önemli kurallardan bir tanesi.

Aynı şekilde, yine buradan yola çıkılarak bu paralardan dolayı vergi incelemesi, tarhiyat başlatılamaz. "Yapılamaz." demiyoruz bakın bunlarla ilgili. Yapılabilir ama buradan yola çıkarak bir vergi incelemesi, "Sen parayı getirdin kardeşim, şüpheli işlemdir, vergi kaçırma karinesidir bu." deyip, vergi incelemesi başlatamaz.

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Bugüne kadar hiç yapıldı mı?

BAŞBAKAN YARDIMCISI NURETTİN CANİKLİ (Giresun) - Ya, zaten yapılmıyor bu yani ama onu görmek istiyor yatırımcı. Bu anlamda bir yenilik de yok. Tek yenilik, sadece, işte şüpheli işlem meselesinden dolayı, şüpheli işlem kavramından dolayı bir inceleme başlatılmaması. Tek koruma alanı o. Ama bu ifadelerin yazılması, kanuna dercedilmiş olması, onlara bir rahatlık sağlayacak, bir güvence verecek, onu istiyorlar ve onların istediği şeyler sağlanıyor ama bu anlamda, bizim ne mevzuatımıza bir istisna getiriliyor ne bir koruma zırhına alınıyor bu paralar, incelenmezlik, dokunulmazlık diye bir durum söz konusu değil.

Teşekkür ederim.