ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANI İDRİS GÜLLÜCE (İstanbul) - Sayın Başkan, Plan ve Bütçe Komisyonunun değerli üyeleri, sayın milletvekilleri, kıymetli basın mensupları; Çevre ve Şehircilik Bakanlığımız ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğümüzün gerçekleştirdiği faaliyetler ile 2015 yılı bütçe tasarıları hakkında bilgi sunmaya çalışacağım. Bu vesileyle hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Bakanlığımızın çevre kirliliğini önlemek ve çevre standartlarını yükseltmek; sağlıklı, güvenli, mekân kalitesi yüksek, kimlikli ve kişilikli marka şehirler ve yerleşmeler oluşturmak, yeni yapı teknolojileriyle uyumlu, enerji verimli ve çevreye duyarlı yapılaşma çalışmalarını yürütmek ve afet riski taşıyan binaların ve alanların özgün kimliklerini koruyarak dönüşümünü sağlamak üzere çalışmalarımızı yürütüyoruz.

Bakanlığımız çevre ve şehircilik alanındaki faaliyetlerini 8 genel müdürlük, 3 başkanlık, 5 müstakil daire başkanlığı, Hukuk Müşavirliği ile Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği, İç Denetim Birimi Başkanlığı ve taşrada da 81 il müdürlüğü vasıtasıyla yerine getirmeye çalışmaktadır. Ayrıca 22 bölge müdürlüğü, 81 kadastro müdürlüğü ve 957 tapu müdürlüğü bulunan Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü bağlı kuruluşumuz, 18 bölge müdürlüğü bulunan İller Bankası Anonim Şirketi de ilgili kuruluşumuz olarak yakın gözetim, denetim ve yönlendirmemiz altında hizmetlerini yürütmektedirler.

Bakanlığımızın merkez teşkilatı ve 81 il müdürlüğünde, ağırlıklı mühendis olmak üzere toplam 12.200 personel, bağlı kuruluşumuz Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünde 18.378 personel ve ilgili kuruluşumuz İller Bankasında ise 3.700 personel görev yapmaktadır.

Bakanlığımızın 2013-2017 Dönemi Stratejik Planı, Bakanlığımıza verilmiş ve görevlerin layıkıyla yerine getirilmesini sağlayacak nitelikte hazırlanarak uygulamaya konulmuştur. Stratejik planımızda, yaşanabilir çevre ve marka şehirler vizyonu doğrultusunda Bakanlığımızın temel amaçlan ve hedefleri belirlenmiştir. Stratejik planımızda 4 temel amaç, 42 hedef, 216 performans göstergesi yer almakta olup bu hedef ve göstergeler yıllık performans programlarıyla izlenmektedir.

Yürütmekte olduğumuz hizmetlerin Hükûmetimizin politikalarına ve önceliklerine uygun şekilde yerine getirilmesinde üst politika belgeleri, bunların içerisinde de özellikle 10'uncu Kalkınma Planı ve Hükûmet Programımız bize yol göstermektedir. Her iki belgede de gerek çevre gerekse şehircilik alanında Bakanlığımızdan beklenen hizmetlerin genel çerçevesi belirlenmiş, hedefler ve öncelikler tespit edilmiştir. Tüm birimlerimiz, bağlı ve ilgili kuruluşlarımızla bu hedeflere ulaşmak için yoğun bir gayret gösterdik ve göstermeye de devam etmektedir.

Bakanlığımız için 1.358.916.000 Türk lirası, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü için 775.866.000 Türk lirası olmak üzere merkezî yönetim bütçesinden toplam 2.134.782.000 Türk lirası ödenek öngörülmüştür.

Şimdi sizlere genel müdürlüklerimiz ile bağlı ve ilgili kuruluşlarımızın yürüttükleri çalışmalar ve önümüzdeki dönemde hayata geçirmeyi planladığımız projelerimiz hakkında bilgi arz edeceğim.

Sayın Başkan, değerli üyeler; Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Genel Müdürlüğümüz esas olarak ekonomik ömrünü tamamlamış, afet riski taşıyan binaların yıkılarak yerlerine güvenli ve sağlıklı yapılar yapılmasını sağlayacak kentsel dönüşüm çalışmalarını yürütmektedir.

Sağlıksız yapılaşma, eskiyen ve yıpranan yapı stoku, afet riskleri, hızlı nüfus artışı, değişen mekân tercihleri ile işlev ve değer kaybeden alanların oluşması ve üretim ve hizmet alanlarının sıkışması gibi faktörler şehirlerde yapıların ve alanların dönüşüm ihtiyaçlarını artırmıştır. Ülkemizde kırsal alanlardaki nüfusun kentlere yığılması, gecekondulaşma ve kaçak yapılaşma sürecini başlatmıştır. Bu süreç kentlerimizin sağlıklı büyümesini engellemiş, doğal çevrenin tahrip edilmesine yol açmış, olası afet durumunda can ve mal kaybı riskini arttırmıştır. Bu önemli sorunların çözümüne yönelik olarak çıkarılan 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında iki buçuk yıllık uygulama dönemini geride bırakmış bulunmaktayız.

Bu dönem içerisinde can ve mal emniyeti bakımından riskli yapıların ortadan kaldırılması ve halkımızın ulaşım, altyapı ve sosyal donatı sorunları çözülmüş, planlı alanlarda, daha güvenli ve sağlıklı yapılarda yaşamasının temin edilmesi için mevcut bütçe imkânları çerçevesinde önemli çalışmalar yapılmıştır.

Dönüşüm kapsamında, 2013 yılında 200 bin bağımsız birimin dönüşümünü başlattık. 2014 yılında da 200 bin bağımsız birimin dönüşümünü hedefliyoruz. Nihai hedefimiz ise cumhuriyetimizin 100'üncü yılında 6,5 milyon birim konutun dönüştürülmesini gerçekleştirmektir.

Kentsel dönüşüm çalışmalarımız neticesinde, 2014 Ekim ayı itibarıyla, 106 adet Bakanlar Kurulu Kararı ile 37 ilimizde riskli alan ilan edilmiş, 156 riskli alan teklifi ise değerlendirme aşamasındadır. Ayrıca 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 73'üncü maddesine göre içerisinde kamu mülkiyeti bulunan 41 yerde toplam 2.840 hektar alan kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı olarak belirlenmiştir. Bunlara ilaveten, 49.256 adet binada 176.000'den fazla bağımsız birimin risk tespiti yapılmıştır. Risk tespiti yapılan binalardan 9.381 adet bina, 33.913 adet bağımsız bölüm yıkılmıştır. Riskli yapı tespitinin yüzde 52'si tek başına İstanbul'da gerçekleşmiştir.

6306 sayılı Kanun uyarınca yeni yerleşim alanı olarak kullanılmak üzere, illerimizde toplam 37 adet olmak üzere toplamda 42.500 hektarlık rezerv alan ilan edilmiştir. Ayrıca Kanal İstanbul ile Üçüncü Havalimanı Projesi'ni de içine alan ve üç ilçeyi kapsayan toplam 38.500 hektarlık alan Yenişehir rezerv alanı olarak belirlenmiştir.

Muhtemel bir afet durumunda yıkılma ve ağır hasar görme tehlikesi bulunan riskli binaların tespit edilmesi, riskli yapı ve riskli alanlarla ilgili yapılacak işlemler hususunda 81 il valiliğine ve belediyelere gerekli yetki devirleri yapılarak görev verilmiştir. 6306 sayılı Kanun'un uygulama yönetmeliği çıkarılarak lisanslandırma işlemlerine hız kazandırılmış olup 2014 yılı Ekim ayı itibarıyla 53 üniversite, 1 kamu kurumu, 13 kamu ortaklı şirket, 1 meslek odası, 3 sivil toplum kuruluşu, 375 özel şirket, 324 yapı denetim kuruluşu, 47 yapı laboratuvarı olmak üzere 817 adet kurum ve kuruluş riskli yapıları tespit etmek üzere lisanslandırılmıştır.

Bakanlık olarak esas itibarıyla, kentsel dönüşümü koordine ediyoruz, gerekli ortamı oluşturuyoruz. Kentsel dönüşüm valilikler, belediyeler ve ilgili sivil toplum kuruluşları eliyle ve gönüllülük esasına dayalı -bu kelimeyi bir daha tekrarlayayım- gönüllülük esasına dayalı olarak özel sektör ve vatandaşlar tarafından anlaşılarak yürütülmektedir. Yürütmekte olduğumuz bu çalışmalarda vatandaşlarımızın mağdur olmaması için en ileri derecede hassasiyet gösteriyor, destek veriyoruz; kira yardımı, kredi yardımı ve nakliye yardımı yapıyoruz. Ayrıca binasını dönüştüren vatandaşlarımızı başta KDV olmak üzere birçok vergi ve harçtan muaf tutarak da destekliyoruz. Bugüne kadar, riskli alan içerisinde yer alan 10.212 adet hak sahibine kira yardımı olarak kullanılmak üzere, dokuz belediyeye toplam 64 milyon Türk lirası kira yardımı olarak kullanılmak üzere kaynak aktarımı yapılmıştır. Riskli yapılarda ise 74.568 adet hak sahibine yaklaşık 183 milyon kira yardımı yapılmıştır. 2.493 adet hak sahibinin 4.273 adet olmak üzere yaklaşık 337milyon TL faiz destekli kredisine, Bakanlık tarafından toplamda yaklaşık 2,5 milyon TL faiz desteği sağlanmıştır.

Kentsel dönüşüm için bu güne kadar 1 milyar TL'yi aşkın kaynak kullanılmıştır.

Etkin, katılımcı, şeffaf ve hesap verebilir kamu yönetimine katkı sağlamak üzere ve bilgi toplumuna ulaşmak gayesiyle Bakanlığımızca coğrafi bilgi sistemleri çalışmalarına büyük önem verilmektedir. Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğümüz ulusal coğrafi bilgi sistemlerinin kurulmasına, kullanılmasına ve geliştirilmesine dair iş ve işlemleri yapmak ve yaptırmak üzere kurulmuştur. Kent bilgi sistemlerinin kurulması, kullanılması ve ulusal coğrafi bilgi sistemiyle entegre olmasını desteklemek görevlerini yürütmektedir. Bu kapsamda kamu ya da özel sektördeki tüm yatırımcıların coğrafi verilere hızlı ve kolay erişimlerinin sağlanması, yatırım süreçlerinin iyileştirilmesi, karar destek süreçlerinin etkinlik ve verimliliğinin arttırılması açısından büyük önem taşıyan coğrafi bilgi sistemleri portalını oluşturuyoruz. Ülke genelinde üretilmiş ve üretimi devam etmekte olan coğrafi verinin tek bir e-devlet kapısı aracılığıyla yayınlanması ve kamu hizmetlerinde etkinlik ve verimlilik sağlanması amacıyla Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi Altyapısı Kurulumu Projesi temel veri temaları için tamamlanmıştır.

Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği ve Bakanlığımız tarafından çıkarılan genelge gereğince idarelerce yapılan ve yaptırılan tüm planların Bakanlığımızca incelenmesi ve arşivlenmesi için her tür ve ölçekteki mekânsal planlar ile bu planlara ilişkin revizyon ilave ve değişikliklere yönelik Bakanlığımızca plan işlem numarası verilmesi işlemine 1 Haziran 2014 tarihi itibariyle başlanmıştır.

Bakanlığımız teknik koordinatörlüğünde yürütülen Gerçek Ortofoto ve Coğrafi Veri Üretim İşi Projesi hızla devam etmektedir. Şu anda uçuşlar hava şartlarına göre biraz yavaşladı, kış yaklaştıkça da bu yavaşlayacaktır ama devam ediyor şu anda uçuşlar. Bakanlığımızca gerçekleştirilen Ortofoto Projesi, ülkemizde bir ilk olma özelliğinin yanında, dünyada da sayılı projeler arasında yer alacaktır. Proje kapsamına alınan 40 bin kilometrekare alanda, kentlerin yerleşim ve gelişme alanlarını kapsayacak şekilde, kıyı bölgelerinde, sosyal, kültürel, sanayi ve turizm alanlarında, il, ilçe ve beldelerde yüksek çözünürlüklü ortofoto üretimi yapılmaktadır. Tabii, bu bahsettiğimiz ortofoto aynı zamanda DASK'la birlikte olduğunda, arz etmek istiyorum.

Bakanlığımızca her ölçekteki planlar, kentlere ait altyapı bilgileri ve çevreye ait coğrafi bilgiler tek bir merkezden belirlenecek şekilde düzenlenmiştir. Coğrafi bilgi kullanan diğer kurum ve kuruluşların da verilerinin tek bir tuşla ulaşılabildiği ATLAS uygulaması geliştirilmiştir. Özellikle yatırım amaçlı çalışmalarda çok önemli olan coğrafi bilgilerin Bakanlık "web" sayfasından sunuluyor olması yakın zamanda ülkemizdeki yatırım yer seçimlerinin daha hızlı ve sağlıklı yapılmasını sağlayarak yatırım sürecinin kısalmasına katkıda bulunmaktadır.

Ekonomik ve sosyal gelişme sağlanırken toplumun çevre duyarlılığı ve bilincinin arttırılması, bugünün ve gelecek nesillerin kısıtlı doğal kaynaklardan faydalanmasını güvence altına alacak şekilde çevrenin korunması Bakanlığımızın en önemli çalışma alanlarının başında gelmektedir.

Çevre kirliliğini önlemek, çevre standartlarını yükseltmek ve iklim değişikliğiyle mücadelede Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü ve ÇED Genel Müdürlüğümüz diğer tüm birimlerimizle birlikte koordineli bir şekilde çalışmaktadır.

Yapılan çalışmalar neticesinde son yıllarda kanalizasyon şebekesi ve atık su arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye sayısında ve bu hizmetin verildiği nüfusta önemli artış olmuştur. 2002 yılında belediye nüfusunun yüzde 35'ine atık su arıtma hizmeti verilirken 2014 yılında bu oran yüzde 77'ye çıkmıştır. Hedefimiz, 2023 yılında tüm belediyelerin atık su arıtma tesisine kavuşmasını sağlamaktır. Ayrıca, yerel yönetimlerin atık su arıtma tesislerinin enerji giderlerinin yüzde 50'si Bakanlığımızca karşılanmaktadır. Bu kapsamda 591 tesise, son üç yılda toplam 80 milyon TL ödeme yapılmıştır.

Çöplerin modern tesislerde bertaraf edilmesi çalışmalarımız neticesinde, bugün itibarıyla katı atık düzenli depolama tesisi sayısı ülke genelinde 77'ye ulaşmıştır. Bu tesislerle birlikte, hizmet verilen belediye nüfus oranı yüzde 70'e ulaşmıştır. Ayrıca, 15 katı atık bertaraf tesisinden aynı zamanda elektrik elde edilmektedir. Hedefimiz, 2023 yılında tüm belediyelerimizi düzenli katı atık depolama tesisine kavuşturmaktır.

Atıkların, düzenli olarak toplanması ve bertaraf edilmesi kadar ekonomiye kazandırılması da büyük önem arz etmektedir. Bu kapsamda, 2014 yılı itibarıyla 1.395'e ulaşan geri kazanım tesisleriyle ekonomiye -gemi söküm dâhil- yıllık 2 milyar Türk lirasından fazla katma değer sağlarken ambalaj atıklarının yüzde 50'sinin geri kazanılması sağlanmıştır. Hedefimiz, 2023 yılında 6 Milyar Türk lirası katma değer oluşturmaktır.

Sanayi tesislerinde ortaya çıkan tehlikeli atıklar konusunda da geri kazanma çalışmalarına hız verilmiştir. Bugün itibarıyla geri kazanım tesisi sayısı 313'e ulaşmıştır.

Gerek insan sağlığının gerekse deniz canlılarının ve ekosistemin korunması için, Bakanlığımızca deniz kirliğinin izlenmesi ve önlenmesine yönelik önemli çalışmalar yapılmaktadır. Bu kapsamda, denizlerimizdeki baskı ve etkileri içeren kirlilik haritaları 2014 yılı itibarıyla tamamlanmıştır. Temiz denizlerin bir göstergesi olan Mavi Bayrak sayısını 397'ye çıkararak bu alanda dünya 3'üncüsü olduk. Mavi Bayraklı plaj sayısında 2023 yılında dünya 1'incisi olmayı hedefliyoruz, şu anda 3'üncüyüz. Deniz kirliliğinin en önemli etkenlerinden birisi olan gemi atıklarına ilişkin olarak da çeşitli önlemler almaktayız. 247 adet kıyı tesisinde gemilere atık alım hizmeti verilmesini sağlamaktayız. Ayrıca, Gemi Atık Takip Sistemi'yle gemi atıkları elektronik ortamda takip edilmektedir.

Deniz kazalarını önlemek ve zararlarını en aza indirmek için 1 ulusal ve 6 bölgesel acil müdahale planı Bakanlığımızca hazırlatılmış ve yürürlüğe girmiştir. Ayrıca, 268 kıyı tesisinin risk değerlendirmesi ve acil müdahale planı onaylanmıştır.

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de gündemde olan çevre sorunlarından birisi olan iklim değişikliğiyle mücadele, Bakanlığımızın öncelikleri arasında yer almaktadır. Bu kapsamda, Türkiye, 2004 yılında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'ne, 2009 yılında ise sözleşmenin uygulama aracı olan Kyoto Protokolü'ne taraf olmuştur. Ulusal İklim Değişikliği Stratejisi, Uyum Stratejisi ve 541 adet eylem içeren İklim Değişikliği Eylem Planı hazırlanmıştır. Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Hakkında Yönetmelik uyarınca tesisler ilk raporlamalarını 2016 yılında yapacaklardır.

Yerel yönetimlerin su, atık su ve katı atık gibi çevresel altyapılarının güçlendirilmesi gayesiyle ulusal kaynakların yanında, Avrupa Birliği kaynakları da yoğun bir şekilde kullanılmaktadır. 2007-2013 dönemi için 970 milyon avro bütçeli 39 çevre altyapı projesini hazırlamış bulunmaktayız. Bu projelerden 20 adedinin uygulamasına başlanılmıştır. 2014-2020 yılı IPA dönemi için ise 857 milyon avro bütçeli 22 adet entegre su projesi ve 423 milyon avro bütçeli 15 adet entegre katı atık projesinin hazırlık çalışmalarını başlatmış bulunuyoruz. Söz konusu projelerin AB Komisyonunun belirlemiş olduğu kriterlere uygun olarak yapılması nedeniyle süreçlerde bürokrasi oldukça artmaktadır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; çevre kirliliğinin önlenmesi ve çevre standartlarının yükseltilmesi ancak etkin izleme, denetim ve raporlama altyapısının oluşturulmasıyla mümkündür. Bu bağlamdaki görevlerimiz Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğümüz tarafından yürütülmektedir. Çevresel etki değerlendirmesi, çevre yönetiminin en etkin aracı, yatırımcının da yol haritasıdır. 1 Kasım 2013 tarihinden itibaren ÇED süreci elektronik ortamda yürütülmeye başlanılmış olup hem zaman hem de kaynak tasarrufu sağlanmıştır. Çevre izin ve lisans belgelerini 2010 yılından beri elektronik ortamda veriyoruz. Başvuru aşamasında talep edilen 199 adet belgeyi 16'ya düşürdük. İzin ve lisansa ilişkin süreçleri tek yönetmelik altında topladık. Çevre Görevlisi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında Yönetmelik kapsamında bu güne kadar 12.586 kişiye çevre görevlisi belgesi vermiş durumdayız, bunun yüzde 87'si çevre mühendisidir. 770 firmaya da çevre danışmanlık yeterlik belgesi verdik. Ayrıca, ÇED Yeterlik Tebliği kapsamında ise 261 firmaya ÇED yeterlik belgesi düzenlenmiştir.

Ayrıca izleme faaliyetleri kapsamında, debisi 10 bin metreküp/gün üzerinde olan arıtma tesislerinin çıkışlarına kurulacak olan istasyonlardan Bakanlığımıza veri aktarımı çalışmaları devam etmekte olup şu ana kadar 154 tesisten 132'sinin veri entegrasyonu tamamlanmıştır. Biz, laboratuvarımızda anlık olarak bu atık su debilerini, atık su kirliliğini kontrol edebilmekteyiz. Hedefimiz, daha küçük kapasitelere sahip tesisleri de izlemektir. 5 bin metreküp kapasiteli tesislerin de 2015 sonu itibarıyla on-line izlenmesine çalışılacaktır. Ayrıca, Bakanlığımız Çevre Referans Laboratuvarının ölçüm yaptığı parametre sayısı 51'den 189'a yükseltilmiş ve bu parametreler bazında akredite olmuştur.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; hava kalitesinin yükseltilmesi bir taraftan kirliliğe neden olan tesislerin etkin bir şekilde denetlenmesini gerektirirken diğer taraftan da sürekli ve düzenli bir şekilde ölçüm ve izlemeyi zorunlu kılmaktadır. Bakanlığımızca seksen bir ilde 175 adet sabit istasyon ve 4 adet mobil ölçüm aracıyla hava kalitesi ölçümü yapılmakta olup anlık ölçüm sonuçları İnternet sayfamızdan online olarak yayınlanmaktadır.

Hava kalitesinin iyileştirilmesi için Marmara Temiz Hava Merkezini kurduk. Buna ilave olarak, 7 adet temiz hava merkezinin kurulmasına yönelik çalışmalarımız devam etmektedir. Yine, hava kirliliğinin önlenmesi çalışmalarımız kapsamında kirletici vasfı yüksek 32 sanayi tesisine ait 98 baca sürekli ölçüm sistemiyle 7/24 on-line olarak izlemekteyiz. 2014 yılının sonuna kadar 450 sanayi tesisine ait baca izlenecektir. Çevre kirliliğinin önlenmesi için her yıl ortalama 35 binden fazla denetim yapıyoruz. Son üç buçuk yılda yaklaşık 120 bin işletmede çevre denetimi yapımıştır.

Avrupa'daki ilk uygulama olarak Bakanlığımızda çevre denetimleri web tabanlı yazılımla yapılmaya başlandı. E-denetimle sahada tutanak tutulması, denetim raporu ve idari yaptırım karar tutanağı hazırlanması, cezanın ödenmesi durumu ve dava takip işlemleri elektronik ortamda yürütülmekte ve merkezden anında takibi yapılabilmektedir. Hâlen 12 pilot ilimizde e-denetim uygulaması yapılmaktadır, bunun yakında 81'e çıkarılması düşünülmektedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 644 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'yle Bakanlığımız üst ölçekli mekânsal stratejik planlarının yapımıyla görevlendirilmiş her tür ve ölçekteki fiziki planların hazırlanması ve uygulanmasına yönelik temel ilke, strateji ve standartları belirlemek ve bunların uygulanmasını sağlamakla yetkilendirilmiştir. Mekânsal Planlama Genel Müdürlüğümüz bu iş ve işlemleri yürütmekle görevli bir birimimizdir. İmar Kanunu'nda yapılan değişiklikle mekânsal strateji planları en üst ölçekli mekânsal plan olarak plan kademesindeki yerini almıştır. İlk defa hazırlanan bu planla -bu mantık ilk defa Türkiye'de oluşmaktadır- ülke ve bölgelerin potansiyelleri ve dinamikleri belirlenerek oluşturulan politika ve kararlarla alt kademe planlara yön verilecektir. Kurum ve kuruluşlarla yapılacak iş birliğiyle yatırım ortamı oluşturularak ülkenin planlı gelişimi ve planlı kalkınması sağlanacaktır. Mekânsal stratejik plan çalışmalarına başlanmış olup 2016 yılma kadar seçilecek pilot bölgede tamamlanması hedeflenmektedir. Yürüttüğümüz çalışmalarla ülke genelinin yüzde 97'sinde çevre düzeni planları tamamlanmış olup revizyon çalışmaları devam etmektedir.

Şehirleşme ve imar konularında Bakanlığımızın yol haritası niteliğinde olan KENTGES, Bakanlığımız koordinasyonunda, kamu kurumlan ve belediyelerle iş birliği hâlinde yürütülmektedir.

Kıyılarımızın yüzde 98'lik bölümünde kıyı kenar çizgisi tespit işlemleri yapılmıştır. Kıyılarımızın daha etkin ve bilinçli kullanılmasını sağlamak üzere, koruma -kullanma dengesini de gözeten bütünleşik kıyı alanları planlarının yapımı hızla devam etmektedir.

Her yıl düzenlenen belediyeler anketiyle belediyelerin teknik kapasiteleri ve uygulamaları izlenmektedir.

Ankara Atatürk Kültür Merkezi alanının tasarımıyla ilgili hazırlık çalışmalarımız devam etmektedir. Kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve mümkün olduğu ölçüde vatandaşlarımızın görüşleri de alınarak alanın tasarımı projesinin oluşturulmasına çalışılmaktadır.

İstanbul ili Sultanbeyli ilçesinde 200 bin kişiyi ilgilendiren ve toplam 9 milyon metrekare alandaki mülkiyet sorununun çözülmesi için Bakanlar Kurulu kararıyla Bakanlığımız yetkilendirilmiştir.

Bakanlığımızın inşaat yapım teknikleri ve mesleki hizmetlere ilişkin ilke ve esasları belirlemek, etkin ve izlenebilir kayıt ve denetim sistemini oluşturarak kaliteli, güvenli ve enerji verimli yapılaşmayı sağlamak görevlerini Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğümüz yürütmektedir. Çalışmalarımız neticesinde, talep edilen belge sayısını azalttık, ruhsat ve iskân sürecini kolaylaştırdık. Böylece belediyelere de büyük kolaylıklar sağlanmış oldu.

2011 yılında Enerji Kimlik Belgesi uygulamasını başlatarak bugüne kadar ülke genelinde 200 binden fazla yapıya Enerji Kimlik Belgesi verdik. Ülke genelinde 10.343 enerji kimlik belgesi uzmanı yetiştirilmiştir. Yeni binaların enerji tüketimleri eski binalara göre yüzde 40 daha az olduğundan, ülke çapında toplam yüzde 16'lık enerji tasarrufu sağlanması hedeflenmektedir.

Yapı malzemelerimizin dünya piyasalarında en üst düzeyde rekabet edebilmesi için oldukça büyük gayret ediyoruz. Mal ve can güvenliği standardı sağlanmış yapı malzemelerinin piyasaya arzını sağlamak üzere, gerekli mevzuat ve denetim sistemini oluşturduk. Bugüne kadar 629 denetim elemanı marifetiyle 27 binden fazla yapı malzemesi denetimi yapılmıştır.

Yapı ruhsatına tabi yapım işi üstlenen inşaat ve tesisat müteahhitleri ile yapı ustalarının kayıt ve denetiminin sağlanması amacıyla Yapı Müteahhitliği Bilgi Sistemi hayata geçirilmiştir. Yapı Kooperatifleri Denetim Sistemi Projesi'yle de yapı kooperatifleri ve üst kuruluşlarına ilişkin uygulamalara ait verilerin kaydı yapılmaktadır. Sistem Bakanlığımızın yanı sıra, kooperatif yöneticilerinin kullanımı ile vatandaşların izlemesine açık olup 1.915 kooperatife kuruluş izni verilmiş, 1.123 kooperatif denetlenmiş ve 67.117 kooperatifin genel kurullarına katılım sağlanmıştır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; özel çevre koruma bölgeleri, tabiat varlıkları ve doğal sit alanları gibi korunan alanların tespit, tescil, değerlendirme ve uygulamaları Bakanlığımızın bir diğer görev alanıdır. Bakanlığımızca doğal sit alanlarına ilişkin sayısal verilerin dijital ortama aktarılması amacıyla web tabanlı olarak çalışan Sit Alanları Yönetim Sistemi Projesi uygulamaya konulmuştur. Projenin nihai hedefi, vatandaşın İnternet üzerinden kendi taşınmazının sit alanı içerisinde kalıp kalmadığını, neresinin kaldığını, neresinin kaldığını görmesidir. Ayrıca, nesli tehdit ve tehlike altında olan tür ve habitatlarının korunması ve izlenmesine yönelik projeler yürütülmektedir. Bunlara ilaveten, Ankara Gölbaşı Özel Çevre Koruma Bölgesi içerisinde yer alan Mogan Gölü'nde zaman içinde oluşan dip çamurunun temizlenmesi için bir komisyon kurulmuş ve çalışmaya başlanmıştır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Bakanlığımız, kamuya ait bina ve tesislerin mimarlık ve mühendislik projeleri ile yapım işlerinin yanı sıra, yapı denetimi ve 5543 sayılı İskân Kanunu uygulamalarından da sorumludur. Yapı İşleri Genel Müdürlüğümüz tarafından yürütülen bu görev ve sorumluluklar kapsamında, 2003 yılından bugüne kadar maliyeti yaklaşık 8,1 milyar Türk lirası olan 3.656 yapım projesi gerçekleştirilmiş, 1,7 milyar TL değerinde 186 yapım projesi çalışması devam etmektedir.

2014 yılında en azı 300 öğrencilik olmak üzere, çeşitli kapasitede 12 yurt inşaatı, 23 adet kamu hizmet binası, 1 adet lojman inşaatı, 1 adet iskân konut projelerinin yapımına başlanmıştır. Hepiniz biliyorsunuz ki biz bina yapımını sağlıyoruz, bütçesi ilgili bakanlığındır.

Yapı denetim sistemi, artık 81 ilimizde daha etkin bir şekilde yürütülmektedir. Bugün itibarıyla ülke genelinde yapı denetim izin belgesi alarak faaliyetine devam etmekte olan 1.843 yapı denetim kuruluşu bulunmaktadır. Bakanlığımızca özel sektör inşaatlarının denetimi kapsamında 18.344 adet şantiye denetimi yapılmıştır. 2001 yılından itibaren bugüne kadar 26.237 mimar ve mühendise de denetçi belgesi verilmiştir. Ülke genelinde yöresel mimari doku ve yerel malzeme kullanımının teşvik edildiği örnek yapı projeleri üretilmektedir. Bu maksatla, çeşitli illerimiz için yöresel mimari özelliklerini yansıtan tip konut projeleri üretilmiştir. Projenin Türkiye geneline yaygınlaştırılması için hibe ve teşvik uygulamaları konusunda çalışmalarımız sürmektedir.

Şehirlerimizde olduğu gibi, kırsal alanlarda ve köylerde de yeterli mühendislik hizmeti almamış yapıların dönüşümünü gerçekleştirmek üzere gerekli hukuki, mali ve teknik altyapıyı oluşturmak için yoğun bir şekilde çalışmaktayız. İskân Kanunu kapsamında, iskân talepleri plan dönemi içerisinde etkin, hızlı ve verimli yönetim anlayışıyla gerçekleştirilmektedir. 2006-2014 yılları arasında devam eden ve tamamlanan işler için 317 milyon TL harcama yapılmış ve 5.465 konut hak sahiplerine teslim edilmiştir. Bu dönemde karşılıksız kira yardımı olarak 3 milyon 901 bin TL harcama gerçekleştirilmiştir.

Artvin Yusufeli Barajı Projesi kapsamında Bakanlığımıza verilen köylülerin iskânı hizmetleri, başta DSİ ve TOKİ olmak üzere ilgili kuruluşlarla işbirliği içerisinde yürütülmektedir.

167 yıllık bir kurum olan Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğümüz, vatandaşın devletle en önemli temas noktalarından birisi olup yılda 7 milyonun üzerinde işlem ile ortalama 20 milyon insanımıza hizmet vermektedir. Bu hizmetler karşılığında her yıl 7 milyar TL harç geliri elde edilmiş ve Hazineye aktarılmaktadır. Artık, tüm tapu müdürlüklerimiz on-line olarak hizmet vermektedir. Türkiye'nin her yerinden, başka yerlerde bulunan gayrimenkullere ait sorgulamalar ile tapu kaydı alınması işlemlerinin yanı sıra satış, intikal gibi işlemler de yapılabilmektedir. Vatandaşlarımız İnternet üzerinden randevu alarak tapu müdürlüklerimizde başvuru için beklemeden işlem yapabilmektedirler. Ayrıca, müdürlüklerimizde yapılan sıramatik sistemleri ile vatandaşlarımızın gereksiz yere beklemeleri ve işlem sırası ile ilgili oluşabilecek karmaşaların önüne geçilmiştir. Bilgilendirme ekranları ile de vatandaşımız işlemi ile ilgili her aşamadan bilgi sahibi olabilmektedir.

Kadastro yenileme çalışmalarımızla 2009-2014 yılları arasında Dünya Bankası kaynakları kullanılarak 4 milyon 410 bin 568 parsel, Kurumun kendi kaynakları ile de 1 milyon 231 bin 687 parsel olmak üzere, toplam 5 milyon 642 bin 255 parselin ihalesi gerçekleştirilmiş ve yaklaşık 3 milyon 600 bin parselde kadastro yenileme çalışmaları tamamlanmıştır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; vatandaşlarımızın sorunlarına çözüm odaklı yaklaşmak ve hizmet kalitesini artırmak hedefiyle başlatılan, çevre ve şehircilik konularında vatandaşlarımızın bilgi talepleri ile ihbar ve şikâyetlerini almak üzere kurulan Alo 181 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çağrı Merkezine 15/9/2014 tarihi itibariyle tapu ve kadastro bilgi, ihbar ve şikâyet konuları ile tapu randevu hizmetleri eklenerek yeni yazılım ve görev tanımıyla birlikte işletmeye alınmış bulunmaktadır.

Vatandaşa yapılan hizmet sunumunun daha çağdaş, etkili, kaliteli ve profesyonel hale getirilmesi, yalnızca internet üzerinden on-line alınabilen randevu taleplerinin telefonla da alınabilmesine imkân sağlanması, ayrıca fonksiyon icra eden Alo Tapu Hattı ile On-line Randevu Sisteminin entegre edilerek tek merkezden yönetilmesi hedeflenmektedir.

Sayın Başkan, Plan ve Bütçe Komisyonunun değerli üyeleri, sayın milletvekilleri, kıymetli basın mensupları; dünyanın gelişmiş ülkelerinin yarınların şehirlerini ve yapılarını inşa ettiği, çevre bilincinin her zamankinden çok daha önemli olduğu günümüzde, bizler de şehirlerimizi geleceğe hazırlamanın, ülkemizi hak ettiği medeniyet seviyesine taşımanın gayreti içerisindeyiz. Çevreye yapılan yatırımın aslında insanımıza ve gelecek nesillerimize yapılan bir yatırım olduğunun bilincindeyiz. Geleceğin bize emanet olduğunun bilinciyle Hak'tan aldığımız güç ve halkımızın desteği ile Türkiye'nin aydınlık yarınlarını hep birlikte inşa etmeye devam edeceğiz.

Bu vesileyle sözlerime son verirken, değerli Komisyon üyelerimize ayrı ayrı teşekkür ediyor, 2015 yılı bütçemizin ülkemize hayırlı olmasını saygılarımla diliyorum.