KOMİSYON KONUŞMASI

BAŞKAN - Bu arada bir hususu da özellikle hatırlatmak isterim. Komisyonumuz kayıtlarında yer alan kötü muamele iddialarının çok büyük kısmı, ceza infaz kurumlarındaki kalabalık kaynaklı problemleri, idarenin keyfî tutum ve işlemlerinden, ceza memurlarının uygulamalarından şikâyetleri ve benzer hususları içermektedir. Fiziksel şiddet gibi iddialar çok çok az sayıda olup her birisi bizim için vahim ve önemli olması sebebiyle de yakinen takip edilmektedir ve özellikle de doğrudan savcılıklara iletilmektedir. Cezaevinde kötü muameleyle ilgili Komisyonumuza özellikle Komisyon üyelerimizden yapılmış başvurularımız da vardır. Komisyonumuz kayıtlarına göre, bu iddiaları içeren toplam 5 başvuru vardır. Bu başvurulardan 1'i Adalet Bakanlığına iletilmiş, 2'si hükümlü ve tutuklu alt komisyonu incelemelerinde değerlendirilmek üzere kaydedilmiştir. Son dönemde yapılan darbedilmeyle ilgili 2 başvuru ise bana iletildiği an itibarıyla cumhuriyet savcılıklarına gönderilmesi talimatını vermişimdir. Bununla ilgili de özellikle, kamuoyunda -maalesef, üzülerek ifade etmem gerekiyor- çok farklı değerlendirmeler de yapıldığı için bunun ayrıntısına da girmek istiyorum. Çünkü, yapılan başvurular, özellikle kamuoyunda dillendirilen bazı hususlarda "Darbe girişimi ardından Türkiye'nin dört bir yanında cezaevlerinden işkence ve kötü muamele şikâyetleri tarafımıza iletilmekte." diyor. Kim tarafından bana geldiğini ifade etmiyorum burada çünkü buradaki maksadım bu meseleyle ilgili bir polemik yapmak değil, sadece ülkemizin içinden geçtiği bu sıkıntılı durum itibarıyla uluslararası zeminde bu gibi yaklaşımların ne kadar sorun doğurduğunun ve bu sorunlarla mücadele etmenin her birimiz için bir sorumluluk olduğunun altını çizmek için bunları ifade ediyorum. Yani "Tutuklu ve hükümlülere yönelik hem psikolojik hem de fiziksel şiddetin hızla tırmandığı iddiaları Türkiye'nin dört bir yanından ifade edilmeye başlanmıştır ve bizlere ulaşmaktadır." deniliyor. Milletvekilleri tarafından bana ulaşan, bugün itibarıyla -ki bu sadece 15 Temmuz darbe hadisesi sonrası değil, öncesini de içeren- toplam 120 başvuru vardır. Bu başvurularla ilgili, özellikle, kamuoyunda dile getirilen hususları içeren başlıklarla ilgili de keyfî tutum ve işlemler konusunda 47, fizikî koşulların iyileştirilmesi konusunda 23, kötü muameleyle ilgili 3, nakil sorunlarıyla ilgili 4, sağlık sorunlarıyla ilgili 12, cezaevindeki diğer sorunlarla ilgili 6 ve işkence iddiasıyla ama mahkemelerimizin içtihadını ele aldığımız takdirde ki bu konuları darp olarak değerlendirilen ki hepsi bir insanlık suçu olarak tarafımızdan değerlendirilen hususlarla ilgili de bize yapılan 2 başvurudur. Bunun en sonuncusu da 30 Eylül tarihinde gelmiştir, diğeri de 11 Ağustos tarihinde gelmiştir ancak maalesef, tarafıma bu sabah ulaşabilmiştir, bu da İnsan Hakları İnceleme Komisyonunun yoğunluğuyla yakından ilintilidir. Ama bunun ötesinde, bize, mahkemelerimizin içtihatları bağlamında işkence olarak değerlendirilebilecek bir hususla ilgili milletvekilleri tarafından bir başvuru yapılmamıştır. Darp konusuyla ilgili de 2 başvuru olmuş, bunların da ayrıntılarını, özellikle, konuyla ilgili biraz sonra tartışma olabileceğini de dikkate alarak yanımızda getirdim.

Ben, bu çerçevede, konuyla ilgili olarak Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü temsilcilerini de Komisyonumuza, özellikle saygıdeğer milletvekillerimizin konularla ilgili iddialarına ve sorulara cevap vermek üzere davet ettik, kendilerine "Hoş geldiniz." diyorum. Başta Enis Yavuz Yıldırım, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü; Fatih Belviranlı, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdür Yardımcısı; Burhanettin Eser, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdür Yardımcısı; Cengiz Öner, yine Genel Müdür Yardımcısı; Yılmaz Çiftçi Bey, Genel Müdür Yardımcısı; Halil İbrahim Dizman, İnsan Hakları ve Dış İlişkiler Daire Başkanı; Neşe Toptaş, Tetkik Hâkimi; Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Kontrolörler Kurulu Başkanı Yusuf Kenan Çağlar.

Dilerseniz, öncelikle, söz almak isteyen üyelerimize söz vereyim, ardından da Adalet Bakanlığı temsilcilerimiz olası soruları yanıtlasınlar.

Saygıdeğer basın mensuplarına da -görsel basınla ilgili özellikle- teşekkür etmek istiyorum. Toplantımızın devamıyla ilgili de bizlere müsaade etmelerini rica ediyorum.

Bana ulaşan söz sırası doğrultusunda vekillerimize söz vereceğim. Şu ana kadar bir kişi söz istemiş.